Semih Yiğit
Önceki yazımızda whitepaper nedir ve neden okumalıyız sorularına cevap vermiştik. Whitepaper’da aramamız gereken sorulardan ilk dördü üzerinde konuşmuştuk. Kaldığımız yerden devam edelim.
5-Projenin gelişme aşamaları nelerdir?
Her şeyden önce bir whitepaper muhakkak yol haritası içermelidir. Eğer içermiyorsa bu kötüye işarettir. En azından bugüne kadarki ilerlemesi hakkında bilgi vermelidir. Eğer henüz bir ilerleme yoksa bir proje hakkında değil, sadece bir proje fikri hakkında okuma yapıyorsunuz demektir.
İyi niyetli bir yol haritası 12-18 ay arasında planlamalarını sizlere sunacaktır. Tipik proje aşamaları alım satımın başlaması, test ağı ve ana ağın başlatılmasını içerir. Size sunulan aşamalara eleştirel bir bakış atın. Gerçekçiler mi? Çok uzun ya da çok kısa bir süreç mi sizi bekliyor? Eğer bir yatırımcıysanız karınızı ne zaman realize edeceğinizi ve bu yol haritanızın kar beklentilerinize uygunluğunu bilmelisiniz.
6-Tokenomisi nedir? Elde edilen fonlar nasıl kullanılacak?
Gelecekteki bir ICO için whitepaper’ı elinize aldıysanız projenin tokenomisini analiz etmek isteyeceksinizdir. Tokenların nasıl oluşturulacağı, kaç tanesinin piyasaya sürüleceği, hangi fiyattan çıkacağı ve ne için kullanılacağı hakkında bilgi sahibi olmalısınız. İşte dikkate almanız gereken birkaç başlık:
Token arzı: Tokenın toplam arzı nedir? Ne kadar token satışı yapılacak? Satılmayan tokenlar nasıl kullanılacak? Yakma işlemi yapılacak mı? Yapılacaksa arzı nasıl etkileyecek? Şirket tarafından mı tutulacak? Yoksa belirli koşullar altında dağıtılacak mı? Her seçenekte toplam arz ya da dolaşımdaki arz büyük ölçüde etkilenebilir. Bu nedenle projenin satılmayan tokenlarla ilgili planını muhakkak bilmelisiniz.
Token değeri ve piyasa değeri: Yatırımınızdan uygun bir getiri elde etmek için fiyat hangi seviyeye ulaşmalıdır? Bu fiyat sektör baz alındığında potansiyel piyasa değeri olarak nasıl karşılaştırılır? Varsayalım ki aynı sektördeki bir projenin makul bir piyasa değeri 50 milyon dolar olsun. Ancak tokenınızın 10USD değerine ulaşması için arzına bakıldığında, toplam piyasa değerinin 100 milyon dolara çıkması gerekecek. Projeleri karşılaştırın ve hangi fiyat seviyesinin uygun olduğu yönünde fikir edinmeye çalışın.
Fonların kullanımı: Fonların kullanımı nasıl olacak? Toplanan fonun ne kadarı aşağıdaki maddelere tahsis edilecek:
Pazarlama giderleri
Stratejik ortaklıklar
Ürün geliştirme
Faaliyet giderleri
Kurucular ve geliştiriciler için bonuslar
Bu ölçütlerin net bir şekilde açıklandığından ve gerekçelendirildiğinden emin olun. Eğer net değilse Telegram kanallarından topluluk yöneticilerine ulaşmaya çalışın. Ya da grupta bu sorunu dile getirin. Muhakkak sizinle aynı kaygıları taşıyan yatırımcılar bulunacaktır.
Kırmızı Noktalar
Bir whitepaper’daki bazı kırmızı noktalar hakkında bilginiz olmalı. Daha önce bahsettiklerimize ek olarak kötü yazılmış whitepaperlar, dil bilgisi ve yazım hataları o whitepaper hakkında size kötü işaretler verebilir. Özensiz iş yaptıkları için projenin geri kalan ayrıntılarında da aynı özensizliği gösterebileceklerini düşünün. Bununla beraber whitepaper’da intihal olup olmadığına bakabilirsiniz. Bu projenin bir aldatmaca mı yoksa özgün bir eser mi olduğu konusunda size fikir verecektir.
Dahası, whitepaper bütün sorularınızı yanıtlıyor mu? Bir pazarlama broşürüne mi benziyor yoksa detaylı anlatılmış üzerinde çalışılmış, teknik detaylara önem veren bir belge gibi mi?
Whitepaper’ın Ötesinde
Burada yazdıklarımız analiz yapmaya başlamak için doğru başlangıç noktalarıdır. Bununla beraber zamanla doğru projeyi bulmak adına, projenin uygulanabilirliği ve potansiyelini fark etme konusunda kabiliyetinizi geliştirmeniz gerekecektir. Bu demek oluyor ki bolca deneyimleyeceksiniz ve bir süre sonra içgüdüleriniz karar vermede size yardımcı olacaktır. Bu tarz içgüdüler için henüz yeterli deneyiminiz olmayabilir. Endişelenmeyin! Sık sık whitepaper okumaya devam edin. Bol bol projeler hakkında yorumlar okuyun. Bolca whitepaper’a ve yeni projelere maruz kalın. Böylece analitik becerileriniz gelişecek ve harika yatırım kararları verebileceksiniz.
Kaynak: Medium: Laura Guy
Kripto paralar hakkında; merak ettikleriniz, öğrenmek istedikleriniz, soru-cevap, güncel analizler için Telegram kanalımızda bizi takip edin ve iletişimde kalın. KoinSaati’nin Telegram Kanalına katılmak için tıklayınız.
