Garen Varjabetoğlu
WebAssembly veya WASM, web tarayıcılarında çalıştırılabilen, binary (ikili) formatına sahip bir standarttır. Bu kod veya standart, geliştiricilerin C, C++ ve Rust gibi dillerin performansını, web geliştirme alanında kullanılmasında kolaylık sağlar.
WebAssembly, tarayıcıda zorlu işlemleri gerçekleştirmek için yaygın olarak kullanılır. WebAssembly, web üzerinde ve birden çok yazılım diliyle, JavaScript dahil, uyumlu çalışır. W3C (World Wide Web Consortium) tarafından geliştirilmiştir ve tüm büyük tarayıcılarda çalışır. WebAssembly’i Apple tarafında, Chrome, Firefox, Edge ve iOS Safari, Android tarafında ise Firefox ve Chrome gibi mobil tarayıcılarda kullanabilirsiniz. Node.js, Chrome’un V8 motoruyla oluşturulduğu için, WebAssembly modüllerini orada da çalıştırmanız mümkün.
Geliştiriciler doğrudan WebAssembly yazmazlar; seçtikleri bir dilde yazarlar ve WebAssembly bu dili tarayıcıların anlayacağı dile çevirir. WebAssembly, JavaScript API’lerini kullanarak WebAssembly modüllerini bir JavaScript uygulamasına yükleyebilir ve ikisi arasında işlevselliği paylaşabilirsiniz. Bu, sayede uygulamalarda WebAssembly’nin performansından ve JavaScript’in gücünden ve esnekliğinden yararlanmanıza olanak tanır. WebAssembly’nin ana odağı, mevcut ekosistemler ve standartlarla uyumlu, web üzerinde near native (bir kodlama diline yakın) performans sunmaktır.
WebAssembly, tarayıcılarla sınırlı değil, 2019’da WebAssembly’nin tarayıcı dışında çalışması için standart ve güvenli bir yol tanımlamak için WASI (WebAssembly Sistem Ara Yüzü) adlı yeni bir standardizasyon çalışması oluşturuldu. Böylece WebAssembly modüllerini tarayıcı dışında kullanım alanlarının sayısı arttı.
Ethereum kurucu ortağı ve Polkadot’un kurucusu Gavin Wood, WebAssembly’nin “akıllı kontratların geleceği” olduğunu düşünüyor. Geçtiğimiz yıl Consensus 2021 konferansında bir konuşma yapan Wood, EVM’nin (Ethereum Virtual Machine) blokzinciri geliştirme için öneminden bahsederken WebAssembly’e de değindi.
“Pek çok insanın zaten EVM kullandığını inkâr edemem, bu nedenle bu eski protokolleri, bu eski dilleri desteklemek çok önemli ve Polkadot ile yaptığımız da bu.”
EVM, kodlamayı kolaylaştırmak için kullanabilecekleri çok sayıda geliştiriciye ve çok sayıda yazılım aracına sahip. Diğer blokzincirleri bu yazılım araçlarına yetişmeye çalışıyor, bu yüzden Wood;
“Bunları bir kenara atmak aptalca. Ama bir sonraki şeyin nerede olduğunu düşünmeye başlamak aptalca değil ve bu benim için WebAssembly’i akıllı sözleşmelerde kullanmak” dedi.
- Bu da ilginizi çekebilir: Etherscan Nedir ve Nasıl Çalışır?
Kriptoparalar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
