Onur Özgür
Merkeziyetsiz finans (DeFi) ortaya çıkmadan önce, borç almak oldukça sıkıcı bir süreçti.
Borç alanlar, kredi kontrolleri, kapsamlı risk analizi ve müşterilerinin faizle birlikte anapara tutarını geri ödemek için gerekli mali geçmişe sahip olduklarını doğrulamak için diğer önlemleri uygulayan bankalara çok sayıda belge sunmak zorundaydı.
Bununla birlikte, geleneksel finans ürünlerine açık, demokratik ve izinsiz alternatifler sunan DeFi çözümlerinin yükselişiyle, kullanıcılar artık merkeziyetsiz borç verme hizmetlerine erişebiliyor. Sonuç olarak, herhangi bir kredi kontrolü ve bankalar gibi aracıların katılımı olmaksızın, dijital varlık varlıkları üzerinden anında borç alabilirler.
Aynı zamanda, kullanıcılar platforma stablecoin ve diğer kriptopara birimlerini yatırıp başka kullanıcılara borç verebilir. Buna karşılık, borç verdikleri coinlerinden faiz alarak bankaların tipik olarak sunduğundan çok daha yüksek bir pasif gelir elde etmelerini sağlar. Ayrıca, fonları akıllı sözleşmelerde tutulduğu için DeFi kredi hizmetleri, karşı taraf risklerini ortadan kaldıran velayetsiz bir temelde çalışır.
Ayrıca, platformdaki tüm krediler aşırı teminatlandırıldığından (örneğin, borçlular 100$ değerindeki teminattan yalnızca maksimum 60$ borç alabilir), saygın bir protokolde kripto destekli kredi verme genellikle düşük riskli bir faaliyet olarak görülür.
Bu nedenlerden dolayı, birçok DeFi kredi projesi (Compound Finance ve Aave gibi) kripto alanında yükselişe geçti. Bununla birlikte, kullanıcılara mükemmel fayda sağlarken, bu çözümlerin çoğu, yüksek gaz ücretleri ile ünlü olan Ethereum’un üzerinde çalışıyor.
Sonuç olarak, alternatif akıllı sözleşme blockchainleri son zamanlarda bir miktar ivme kazandı ve kullanıcıları yüksek düzeyde ölçeklenebilir platformlar ve düşük ücretlerle cezbetti.
Bunlardan biri Binance Smart Chain (BSC). Ve bugün, kullanıcıların kripto para teminatlarında sentetik stabilcoinleri basmasına izin vererek ek işlevler getiren ve BSC ekosistemindeki en iyi kripto kredi protokolü olan Venus Protocol’u keşfedeceğiz:
Venus Protocol Nedir?
Venus Protocol, herhangi bir üçüncü taraf, fonlar üzerinde gözetim veya protokol üzerinde daha fazla kontrol uygulayan merkezi kuruluşlar olmaksızın kullanıcılara kripto destekli borç verme ve ödünç alma çözümleri sunan Binance Smart Chain üstünde sentetik stabilcoin destekli merkeziyetsiz bir para piyasası sistemidir.
Basitçe söylemek gerekirse, Venüs’teki kullanıcılar, kriptopara varlıkları ile stabilcoin olarak anında kredi alabilirler. Bu, stabil olmayan dijital varlıklarını satmadan ekstra sermayeye erişmelerini sağlar. Öte yandan, borç verenler, pasif bir gelir elde etmek için platforma sabit paraları veya diğer bazı kriptopara birimlerini yatırabilir.
Projenin geliştiricilerine göre Venus, Ethereum tabanlı para piyasası protokolleri MakerDAO ve Compound Finance’in bir çatalı.
Yukarıdaki iki protokolün faydalarını birleştirmeye ek olarak, Venus’ü benzersiz kılan şey, kendi sentetik stabilcoinlerini ekosisteme nasıl uyguladığıdır. Bunu sabitlendikleri varlıkların gerçek dünya rezervlerini elinde tutmadan istikrarlı bir uzun vadeli değeri koruyan kripto para birimleri (ör. algoritmalar, ekosistem teşvikleri veya diğer teminat biçimleri aracılığıyla) ile sağlamaktadırlar.
Sonuç olarak, USDC ve USDT gibi geleneksel sabit paralarla ekstra sermayeye erişmenin yanı sıra, Venus’teki borçlular kripto teminatlarını, rakip platformlar ile etkileşime girmeden, VAI gibi USD’ye 1:1 değer sabitleyicisi içeren yerel bir sentetik stabilcoin mint etmek için de kullanabilirler.
Ayrıca Venus, BSC üzerinde çalıştığından, düşük gaz ücretleri ile kullanıcılara DeFi ödünç verme hizmetleri sunmak için blockchain’in mükemmel ölçeklenebilirliğinden yararlanır.
Eylül 2020’de piyasaya sürülen Venus, Binance’e ait kripto kredi kartı düzenleyicisi Swipe’ın projesi olarak lanse edildi. Proje daha sonra protokolün kontrolünü topluluğa devrederek yönetimini merkeziyetsizleştirdi.
Günümüz itibariyle Venus, yalnızca BSC’deki en iyi kriptopara ödünç verme platformu değil, aynı zamanda Binance Smart Chain ekosistemindeki en büyük DeFi protokollerinden biri haline geldi ve 3.28 milyar dolarlık TVL’ye (toplam kilitli değere) ulaştı.
Venus Protocol Nasıl Çalışır?
Artık Venus ile ilgili temel bilgileri öğrendiğinize göre, nasıl çalıştığını anlamak için protokolün en önemli bileşenlerini keşfedelim.
Sentetik Stabilcoinler
Venus’ün en önemli özelliklerinden biri, platformdaki kullanıcıların teminat yatırdıktan sonra USD ile sabitlenmiş tokenleri basmasına izin veren sentetik stabilcoinlerdir.
Projeye göre, Venus’te stablecoin basımı tamamen merkeziyetsiz bir şekilde gerçekleştirilir. Bu, zincirler arası birlikte çalışabilirliği veya Tether (USDT) gibi merkezi sabit paraların ihracını sağlamak için WBTC (Wrapped Bitcoin) gibi sarmalanmış varlıkların nasıl oluşturulduğuyla çelişir.
Son iki süreç, merkezi varlıkları (USDT için madeni para ihraççısı (Tether) veya WBTC için emanetçiler) içerirken, USD sabitlenmiş sentetik stabilcoin VAI’nin basımı herhangi bir üçüncü taraf olmadan gerçekleştirilir.
Bunun yerine, Venus’ün protokolü, kullanıcıların kilitli vToken’lerinden VAI’yi basmak için programlanmış akıllı sözleşmeleri kullanır. vTokenler, BSC’nin BEP-20 standardına dayalı olarak platforma sağlanan çeşitli kriptopara birimlerini temsil eder.
Temel olarak bu, yatırdığınız teminattan sabit para basmak yerine, Venüs’te VAI oluşturmak için teminatınızı temsil eden paraları kullandığınız anlamına gelir. Bu ilk başta karmaşık gibi görünse de, kullanıcıların %50 kredi-değer (LTV) oranıyla (örneğin, 100$ teminatla 50$’a kadar VAI ödünç alabilirler) VAI’yi basmasına ve hem sahip oldukları hem de borç aldıkları coinlerden getiri elde etmesine olanak tanır.
Ayrıca, VAI’nin ilginç bir yönü, Maker gibi protokollerin, DAI mint eden kullanıcıların faiz olarak ödemek zorunda olduğu kararlılık ücretlerinden yoksun olmasıdır. Şu anda, Venüs’teki VAI madencileri herhangi bir faiz oranına bile tabi değil, sentetik stabilcoinler oluşturulduktan sonra protokol tarafından yalnızca %0.01 mint ücreti tahsil ediliyor.
Bununla birlikte, Venus’te VAI basımı kullanıcılara açıkça birçok fayda sağlarken, bir dezavantajı da var.
VAI sentetik bir stabilcoin olduğundan, USDT veya USDC gibi gerçek dünya rezervlerinden yoksundur. Bu nedenle ve protokolün, örneğin fiyat istikrarını sağlamak için Terra veya Maker gibi gelişmiş önlemlerden yoksun olması nedeniyle, VAI piyasaya sürülmesinden bu yana USD’ye sabitlenmesini sağlayamadı (şu anda 0,79 dolardan işlem görüyor).
Buna ek olarak, VAI değeri, standart stabilcoinlerden daha yüksek oynaklığa tabidir. Bu fiyat hareketleri, stabil olmayan kriptopara birimlerinden daha az yoğun olsa da, bazı durumlarda tasfiyelere yol açabileceğinden madencileri olumsuz etkileyebilir.
Bir yan not olarak, Venus’ün protokolü, Fiyat Ayarlama Modülü adı verilen bir mekanizma aracılığıyla arz ve talepte bir değişiklik yaratarak VAI’nin USD’ye sabitlenmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Temel olarak, bu, token fiyatı USD’den yüksekse fiyatı dengelemek için daha fazla VAI mint etmeyi veya token fiyatı USD fiyatının altına düşmesi durumunda talebi artırmak için kullanıcılara VAI satın almaları için teşvikler sunmayı içerir.
Borç Alma-Verme ve Staking
Venus, kripto destekli kredilere odaklanan bir DeFi protokolü olduğundan, platformda borç alma ve borç vermenin nasıl çalıştığını tartışmak önemlidir.
Borç verme için süreç aşağıdaki örnekte olduğu gibidir:
- Kullanıcı, Venüs’te akıllı bir sözleşmeye 100 DAI yatırır.
- Protokol, kullanıcının coinlerini bir havuza taşır ve talep edenlere borç verir.
- Aynı zamanda, protokol, kullanıcı tarafından sağlanan 100 DAI’yi temsil eden vTokens’i (vDAI) kullanıcıya verir.
- Kullanıcı yatırdığı parayı çekmek istediğinde ise %10 APY ile hesaplayarak, kullanıcı vDAI’sini redeem eder ve 110 DAI olarak geri alır. Protokol bu durumda redeem edilen vDAI’yi otomatik olarak yakar.
Borçlanma durumunda, borçlu, Venüs’te stabilcoinlerde kredi almak için kullandığı platforma teminat yatırır.
Projeye göre, her bir coin için kredi-değer oranı, governance kurallarına göre %40 ila %75 arasında değişiyor. Kullanıcı borç para aldıktan sonra, likidasyonu önlemek için teminatının maksimum kredi-değer oranını koruması gerekir. Bunu başaramazsa, protokol, borç vereni korumak için bir ceza ücreti ile birlikte teminatının tamamını veya bir kısmını tasfiye edecektir.
VAI mint edilmesinden farklı olarak, borçlular, ödünç alınan fonlardan sonra bir APY (örneğin %5) ödemek zorundadırlar ve fiili faiz oranları piyasadaki arz ve talep tarafından belirlenir.
Ayrıca, Venus başlangıçta Swipe tarafından kurulduğundan, borç alanlar, ödünç aldıkları fonları harcamak için şirketin kripto destekli kart ürünlerini de kullanabilirler.
Kullanıcıların sentetik stabilcoinlerinden pasif bir gelir elde etmek için VAI’yi stake edebilecekleri Venus’ün Vault hizmetinden de bahsetmek önemlidir. Stake yapanlar VAI’yi kilitler ve protokol, ödül olarak XVS tokenini dağıtır.
Governance
Daha önce de belirtildiği gibi – diğer birçok DeFi projesi gibi – Venus, protokolü yönetmekten çekirdek geliştirme ekibinin sorumlu olduğu oldukça merkezi bir yönetim modeliyle başladı.
Ancak daha sonra proje, topluluğun ve token sahiplerinin Venus’ün geleceği ile ilgili değişiklikler, güncellemeler ve diğer önemli konularda karar vermelerine izin vererek governance sürecini merkeziyetsizleştirdi.
Yukarıdakileri başarmak için Venus, proje ekibine herhangi bir token tahsis etmeden XVS’yi topluluk üyelerine dağıttığı bir adil lansman modeli uyguladı.
Merkeziyetsiz bir zincir üstü governance sürecinin bir parçası olarak, XVS sahipleri, Venus ile ilgili konularda teklif vermek ve oy vermek için tokenlerini kullanabilir, örneğin:
- Yeni kriptopara birimlerini entegre etme
- Sentetik stabilcoinler için sabit faiz oranları belirleme
- Borçlanma ve borç verme için değişken faiz oranlarının ayarlanması
- Yeni özelliklere, yükseltmelere ve ince ayarlara karar verme
XVS Nedir ve VAI’den Ne Kadar Farklıdır?
Daha önce de belirtildiği gibi, Venus iki yerel kriptopara birimine sahiptir: VAI ve XVS. İkisi arasındaki en büyük fark, VAI’nin USD’ye sabitlenmiş sentetik bir stabilcoin olması, diğerinin ise esas olarak governance için kullanılan ve sabit olmayan bir token olmasıdır.
Yönetişime ek olarak, VAI’nin birincil işlevleri şunları içerir:
- VAI’yi mint ve stake edenlerin yanı sıra borç alanlara ve borç verenlere ödüllerin dağıtılması
- XVS’yi kullanarak borç verme ödüllerini artırma
- Binance Smart Chain ekosistem ödeneklerini dağıtma
Toplam arzın %20’sini farming için Binance Launchpool’a ve %1’ini ekosistem ödenekleri için tahsis etmenin yanı sıra, XVS arzının kalan %79’u yaklaşık dört yıllık bir süre boyunca (Eylül 2020’den Mayıs 2024’e kadar) likidite sağlayıcılarına ödül olarak dağıtılacak.
BEP-20 standardını temel alan XVS, şu anda piyasada dolaşan yaklaşık 10,6 milyon XVS ile maksimum 30 milyon token arzına sahiptir.
Özet Olarak;
DeFi alanında, aynı kategorideki birçok protokol benzer işlevlere sahiptir. Bununla birlikte, küçük ince ayarlar, değişiklikler ve bazı ek özellikler, birçok durumda kullanıcılar için önemli değerler üretebilir.
Ve bu tam olarak Venus’ün durumudur.
Venus, Compound ve Maker’ın avantajlarını bir araya getirmenin yanı sıra sentetik stabilcoinlerden ve BSC’nin yüksek ölçeklenebilirliğinden yararlanarak, kullanıcıların istikrar ücreti olmadan pasif gelir elde etmeleri, fon ödünç almaları veya VAI’yi basmaları için uygun bir yol sunar.
VAI’nin fiyat istikrarı açısından bazı dezavantajları olsa da, projenin yakın gelecekte topluluk governance yoluyla çeşitli süreçler uygulayarak bunları düzeltmesi bekleniyor.
- Bu da ilginizi çekebilir: Binance Smart Chain Üzerindeki En İyi 10 DeFi Uygulaması
Kaynak: AAX Academy
Kriptoparalar hakkında; merak ettikleriniz, öğrenmek istedikleriniz, soru-cevap, güncel analizler için Telegram kanalımızda bizi takip edin ve iletişimde kalın. KoinSaati’nin Telegram Kanalına katılmak için tıklayınız.
