Varlık Alım Programı, Tapering ve Piyasalara Etkisi

13 Ekim’de, ABD TÜFE ve enflasyon rakamları açıklandı. Bu verilerin açıklanmasıyla birlikte, FED tapering açıklayacak mı sorusu tekrar gündem oldu. Bu fırsattan istifade, ben de varlık alım programı, tapering gibi kavramlara, FED’in tutumuna uzak okuyucular için dilim döndüğünce sizlerle bilgilerimi paylaşmaya çalışacağım.

Varlık Alım Programı

Bir nevi piyasaya nakit enjeksiyonu da diyebiliriz. ABD varlık alım programını Mart 2020’de, Covid-19’un iyice dünyaya yayıldığı, karantina kararlarının alınıp alınmayacağı tartışıldığı günlerde başlatmıştı. Oluşan pandemi ortamı insanlarda doğal olarak bir tedirginlik yarattı ve piyasa hareketi durağanlaştı. Başlatılan bu varlık alım programı, buna parasal gevşeme de diyebiliriz, tüketicileri ve/veya şirketleri daha fazla para harcamaya, ekonominin çarklarını döndürmeye teşvik etmek piyasadaki durgunluğun önüne geçmek istendi.

Varlık alımı nasıl gerçekleşir? Merkez Bankaları – bu yazıda mevzu bahis Amerikan Merkez Bankası, FED –  hükümetten ya da ticari bankalardan tahvil (hisse senedi, bono veya hazine varlığı) satın alarak ekonomiye para enjekte eder. Ülkede düşük faiz varsa finansal otoriteler piyasaya nakit enjekte edebilir. Bunun amacı faiz oranlarını düşük tutarak şirketler ve bireyler için kredi kullanımını artırmak, harcamaların azalmasını engellemek ve genel olarak ekonomiye güveni artırmaktır.

ABD’de Mart 2020’nin sonlarında faiz oranı 0-0,25% oranındaydı ve o günden bu güne hala değişmedi. Mart 2020’den bu yana FED, her ay düzenli olarak 120 milyar dolar varlık alımı yapmaktadır.

Tapering

Bu parasal genişleme elbette sonsuza kadar devam etmeyecek. Tapering ise bu tahvil alımının, parasal gevşemenin azaltılmasıdır. FED ne zaman TÜFE ve enflasyon verilerini açıklasa, herkesin aklına, FED tapering’i ne zaman açıklayacak sorusu gündeme geliyor.

Tutanaklarda, varlık alımlarının kademeli azaltılmasının Kasım veya Aralık ortasında başlanabileceği belirtilirken, 2022’nin ortalarında sonlanması gerektiği vurgulandı.

FED’in Tutumu

13 Ekim’de, ABD TÜFE ve enflasyon rakamları açıklandı:

• Yıllık TÜFE, Açıklanan: 5,4% Beklenti: 5,3% Önceki: 5,3%
• Aylık TÜFE, Açıklanan: 0,4% Beklenti: 0,3% Önceki: 0,3%
• Eylül ayı enflasyonu yıllık %5,4 şeklinde açıklandı.

Açıklanan verilerde %5,3 artış kaydetmesi beklenen TÜFE, %5,4 olarak gerçekleşirken, çekirdek TÜFE ise yıllık bazda %4 artış kaydetti. Piyasalar enflasyonu daha yüksek beklerken, beklentilerin biraz üzerinde çıkması, piyasaların günü yükselişle tamamlamasına neden oldu.

FED, tapering’i açıklamak için uygun bir zaman kollamaktadır ama bu ne zaman? FED yıl boyunca açıklanan enflasyon rakamlarının yüksek çıkmasına “geçici enflasyon” açıklamasında bulundu. Ancak son dönemlerde piyasada, bu enflasyonun geçici olmayacağı yönünde sesler yükselirken bu ayki açıklamada enflasyonun daha uzun süre devam edeceğini ancak geçici olduğu yinelendi.

%5,4 enflasyon gözünüze küçük bir rakam olarak gözükebilir, ne de olsa enflasyonu “%19,25” olan bir ülkede yaşıyoruz. Ancak gelişmiş bir ülke için %5,4 çok ciddi bir rakamdır.

Dünya ve Türkiye Piyasasına Etkisi

Tapering ile, dünya genelinde, piyasalarda bir sarsıntı bekleniyor. Para enjeksiyonunun kısılması ABD Dolar’ının değerleneceği anlamına gelecektir. Varlık alım programıyla gelen para bolluğu, şirketlerin, kuruluşların veya bireylerin yatırımlarını artırma fırsatıydı. Bu durum, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için iyi bir haberdi. Yabancı yatırımcıları bünyelerine çeken gelişmekte olan ülkelere yapılan yatırımlarla Dolar girişi oldu, borsalar yükseldi, bu süreçte bazılarının para birimleri değer kazandı.

Bu pozitif etkileri maalesef ülkemizde hissedemedik. Ülkede istikrarın bir türlü elde edilememesi, bu nedenle yabancı yatırımcının Türkiye’yi yatırım yapmak için güvenilir bulmaması, bu pozitif rüzgârdan yararlanamamamızın ana sebebi oldu. BİST’in kısır kalması, bir türlü yükseliş hareketi sergileyememesinin önemli nedenlerinden biri, Türkiye’de yabancı yatırımcının neredeyse olmamasıdır.

Tapering’le birlikte ABD’nin, enflasyonu düşürmek için faiz artırması, bu şekilde piyasadaki Dolar’ı geri toplaması bekleniyor. Kur, ben bu yazıyı yazarken 9,20’ye dayanmış durumda. FED’in olası bir faiz artırımı, USD/TRY kuruna büyük bir darbe vurması beklentisi var. Bu nedenle, ülkedeki olumsuz ekonomik havanın daha da yoğunlaşması muhtemel.

• Bu da ilginizi çekebilir: Bitcoin Fiyatında Son Durum | BTC Teknik Analizi

Kriptoparalar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.