Bahtiyar Büyükduman
DeFi projelerindeki en popüler ölçümlerden birisi TVL’dir. Kelime anlamı ile TVL (Total Value Locked), “Kilitlenmiş Toplam Değer” olarak çevrilebilir ve merkeziyetsiz finans projelerinde akıllı sözleşmeler ile kilitli tutulan toplam değeri temsil eder.
Projenin likidite havuzuna, kullanıcılar tarafından aktarılan toplam miktar olarak değerlendirdiğimiz TVL, bir projenin hacmini ve DeFi ekosisteminde toplamda kullanımda olan değeri gösterir.
“Kitli” kelimesi aslında kullanılan kripto varlıkların belirli bir zaman diliminde kilitlendiğini göstermeyebilir. Daha basit bir şekilde akıllı sözleşmeler ile “teminat” altına alınmış değerler olarak da yorumlayabiliriz.
TVL’nin DeFi Projelerindeki Kullanım Alanları
TVL ölçümü merkeziyetsiz finans uygulamalarının temelini oluşturan 5 farklı işlemde bize veri sağlar.
Lending (Ödünç Verme)
Ethereum DeFi ekosisteminde en sık tercih edilen işlemlerden birisi olarak karışımıza çıkan lending, tam kelime anlamı ile ödünç verme anlamına gelmektedir. Bu kavramda ise kullanıcıların ekosistemde kullanılabilecek kripto varlıklarını sisteme yatırıp (deposit), diğer kullanıcıların kendi kilitli varlıkları ile ipotek ederek kullanmalarına olanak sağlarlar. Bir başka deyiş ile sistemdeki diğer kullanıcıların kullanabilmesi için varlıklarını kiralarlar.
Bu işlemde TVL, sistemdeki akıllı sözleşmelere yapılan deposit ve sistemden kiralanan (lend) değerlerin toplamı ile ölçülür. Lend işlemi yapan kullanıcılara kitledikleri miktarın %60’ı kadar kredi marjini verilir.
Decentralized Exchanges (Merkeziyetsiz Borsalar)
Merkeziyetsiz borsalar, son yıllarda gittikçe popülerleşmesiyle birlikte TVL açısından ön plandaki alan olmayı başardılar. Likidite havuzları ile oluşturulan DEX’ler, akıllı sözleşmelerine kilitlenmiş yüksek miktarda hacme sahiptirler.
Bu borsalarda TVL, borsaların akıllı sözleşmeleri ile kitlenen toplam varlıkların değerleri ile ölçülür. Uniswap, Curve ve Balancer gibi likidite havuzu temelli borsalar, TVL söz konusu olunca rekor kıran hacimlere sahiplerdir. Uniswap, hacmi ile DeFi protokolleri arasında kilitli varlık bakımından açık ara lider konumdadır.
Derivates (Vadeli İşlemler)
DeFi alanında yeni yeni büyüme gösteren bu kullanım alanı, normal borsalardaki vadeli işlemler gibi değerlendirilebilir. Kullanıcılar, varlıklarını birleşimden meydana gelen bir başka coin/token, vadeli sözleşmeler ya da sistem tarafından önerilen başka değerler kazanmak için kitleme yolunu seçebilirler.
Bir çoğumuzun, çeşitli platformlarda yaptığı “stake” işlemi bu kullanıma örnek olarak gösterilebilir. Bu işlemde TVL, sentetik (bileşimsel) değerleri ve finansal sözleşmeleri destekleyen akıllı sözleşmelere aktarılan varlıkların toplam değeri ile ölçülür.
Bu kategoride ise ipi Synthetix çekmektedir. Synthetix kullanıcıları, SNX token’larını USD, Euro, altın ya da Bitcoin gibi sentetik değerler yaratabilmek için stake ederler. Daha sonra sistemde trade edilen ya da ters işlem gören SNX token’ları üzerinden kazanç elde ederler. Stake edilen miktar arttıkça kazanılan miktar da doğru orantıda artış gösterir.
Payments (Ödemeler)
Kullanıcıların daha hızlı ve daha ucuza al-sat yapmasını amaçlayan ödeme protokolleri şu anda Layer-2 çözümü olarak karışımıza çıksalar da DeFi ekosisteminin merkezinde kendine yer edinmeyi başarmıştır. Bu protokolde TVL, ödeme protokollerinin yan zinciri ya da plasma uygulamalarına aktarılan varlıkların değerleri ile ölçülür.
Flexa bu kategorinin lideridir. Flexa kullanıcıların kripto varlıklarını Starbucks, Dunkin Donuts ve GameStop gibi işletmelerde kullanabilmesi için geliştirilmiş bir protokoldür.
Assets (Varlıklar)
Bu kategoride, token’laştırılmış coinler ile yapılan işlemleri görüyoruz. Başka uygulamaların akıllı sözleşmelerinde kullanılmak üzere kitlenmiş, uygulamalar arası kullanım amaçlı token’lar bu işlemde kullanılırlar. Bir nevi, farklı ağlarda kullanılmak için üretilmiş itibari coin’lerdir.
Bitcoin ve stablecoin’ler bu işlemde kullanılabilirler. Çeşitli “yield” protokolleri ile yatırılan paralar değerince, diğer sistemdeki karşılığına çevrilirler.
Bu kategorinin lideri ise WBTC’dir (Wrapped Bitcoin). Bu işlemde ise TVL token’laştırılmış coin’lerin toplam adedi ile ölçülür. Token’laştırılmış coin’lerin değer ölçeği ise 1:1 olarak hesaplanır.
- Bu da ilginizi çekebilir: DeFi, Regülasyonlarla Güçlenir mi?
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
