Av. Barış Hocaoğlu
Son günlerde kripto para piyasasında herkesin aklından geçen iki soru var:
- Kripto para kazançlarımdan ne kadar vergi alınacak?
- Geçmişteki kripto para kazançlarımdan vergi alınabilir mi?
Farkettiyseniz “kripto para kazançlarımdan vergi alınacak mı?” diye soran yok. Benjamin Franklin’in de dediği gibi: “hiçbir şey ölüm ve vergiler kadar kesin değildir.” Bazı durumlarda ürün fiyatından dahi yüksek vergilendirme yapan maliyemizin bir gün kapımızı çalacağından hepimiz eminiz aslında. Sosyal medya ve çevremde yaptığım taramada “vergi konulmasın” tutumundan çok “bari makul olsun” şeklinde bir kabullenme durumu hakim.
Peki, Amiyane Tabir İle “Nedir Bunun Oluru?”
Buna şimdiden cevap vereyim; bunun bir “oluru” yok. Henüz kripto paralar ile ilgili olarak iki satır düzenlenmiş regülasyon yok. Dolayısıyla kripto paralardan kaynaklı gelirlerinizin hangi sınıflandırma adı altında vergilendirileceğini henüz bilebilmemiz mümkün değil.
Vergi yüzdeleri çok değişken olabiliyor. Dijital Hizmet Vergisi %7.5 iken Menkul Kıymetlerin Alım Satımından Kaynaklı Kazançlarda %10 stopaj uygulaması mevcut. KDV için %0, %1, %8, %18 gibi vergilendirmeler, Gelir Vergisi için ise %15 ile %40 arasında kademeli bir artıştan söz edebiliriz. Kısacası, bugün için sizlere kripto paraların alım satımından kaynaklı gelirlerde nasıl bir vergilendirme yapılacağını söylemek zor. Ancak şahsi fikrim bunun menkul kıymetlerin alım satımından kaynaklanan kazançlarla benzer şekilde ve %7.5-10 seviyeleri arasında tutulacağı yönünde. Elbette bu fikrim hiç bir veri ve bilgiye dayanmamakta ve yalnızca bir öngörü.
İkinci soru(nu)muz bu vergilendirmelerin geçmişe yönelik yapılıp yapılamayacağı. Buna da kısaca cevap verecek olursam: YAPILIR!
– “E ama hani kanunlar geçmişe işlemezdi?”
Eğer sıfırdan bir “kripto paraların Alım Satımından Kaynaklanan Gelirlerin Vergilendirilmesine İlişkin Kanun” minvalinde bir şey yazılacak olursa, bu kanun normal şartlar altında geçmişe işlemeyecektir. Orada öngörülen vergilerden kaynaklı vergilendirilmezsiniz. Ancak bu iki bakımdan eksik bir açıklama:
(i) Bu kadar iddialı laflar etmeyin; Türkiye’de yaşıyoruz.
(ii) Bakın burası çok önemli: Teorik olarak şu anda kripto paralardan gelen kazancınızın vergilendirilmesi önünde hiç bir engel yok.
Başka bir deyişle kanun çıkmadan önce parayı çektin kurtuldun diye bir realite yok. Sıkıcı bir hukuk yazısına çevirmek istemiyorum ancak aşağıda iki tane kanun maddesi paylaşacağım:
Gelir Vergisi Kanunu, m. 2:
Gelire giren kazanç ve iratlar şunlardır :
1. Ticarî kazançlar,
2. Ziraî kazançlar,
3. Ücretler,
4. Serbest meslek kazançları,
5. Gayrimenkul sermaye iratları,
6. Menkul sermaye iratları,
7. Diğer kazanç ve iratlar.
Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, yukarıda yazılı kazanç ve iratlar gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile nazara alınır.
Gördüğünüz gibi burada tüm gelir vergisi doğuran işlem ve eylemler tek tek sayılmış. Hiç bir şey eksik kalmasın diye kalın yazdığım “diğer kazanç ve iratlar” da madde kapsamında. Gelin bir de “diğer kazanç ve iratlar” ne demekmiş, bakalım.
Gelir Vergisi Kanunu, m. 7:
….7- Diğer kazanç ve iratlarda: Bu kazanç veya iratları doğuran işin veya muamelenin Türkiye’de ifa edilmesi veya Türkiye’de değerlendirilmesi;
Bu maddenin … 7 nci bentlerinde sözü edilen değerlendirmeden maksat, ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme yabancı memlekette yapılmışsa, Türkiye’de ödiyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya karından ayrılmasıdır.
Bu iki maddedeki “diğer kazanç ve iratlar” ifadesi o kadar geniş bir kapsamda ki, Türkiye’de ödemesi yapılan her türlü kazancı kapsama olanağı var. Bu doğrultuda “kripto paralar kanunda düzenlenmemişti, vergilendirme yapılamaz” deme şansımız yok çünkü borsalardan banka hesabımıza BTC değil Türk Lirası çekiyoruz!
Bunun bizler için ne ifade ettiğini şöyle açıklayayım; Türkiye’de kurulu olan borsalardan herhangi birisinden para çekimi yaptığınızda “ödemenin Türkiye’de yapılması” şartını sağlayarak Gelir Vergisi mükellefi oluyorsunuz. Şimdiye kadar kimseden bunun alınmamış olması alınmayacağı anlamına gelmediği gibi burada gözden kaçan altın bir husus var: vergilendirme beyan ile gerçekleşir.
Beyan edilmemiş kazanç, vergi kaçırmak demektir ve son 5 mali yıl içerisinde beyan etmediğiniz gelirleriniz kaynaklı ceza yiyebilirsiniz, hatta daha da ileri giderek Ceza Mahkemesi’nde yargılanabilirsiniz. Bunun için ekstra bir kanun çıkartılmasına gerek olmadığını, teorik olarak bunun kaynağının Gelir Vergisi Kanunu’nda zaten bulunduğunu bir kez daha hatırlatayım. Kıssadan hisse: Bundan sonra TP’leri %10 yukarı koymaya başlayın; Maliye her an kapınızı çalabilir.
**Kripto paralar hakkında; merak ettikleriniz, öğrenmek istedikleriniz, soru-cevap, güncel analizler için Telegram kanalımızda bizi takip edin ve iletişimde kalın. KoinSaati’nin Telegram Kanalına katılmak için tıklayınız.
