Başak Çetinbülüç
NFT projeleri, hakları saklı olmayan CC0 sistemini gün geçtikçe daha da benimsiyor. Değerli sanatçılar, stüdyolar ve markalar NFT endüstrisine dahil oldukça mülkiyet konusu önem kazanıyor.
Örneğin, CryptoKitties NFT Lisansı kullanırken Bored Ape Yacht Club IP kullanımına sıkı bir şekilde devam ediyor. Bu zamana dek, projeler IP örneklerini Web2.0 üzerinden takip ediyordu. Fakat son zamanlarda, farklı bir yaklaşım benimsenmeye başladı.
CC0 Lisansı Nedir?
Telif hakkı sorunları; ürünü kullanan markalar, içerik üreticiler ve topluluk kullanımları arasında sürekli bir döngüdür. Özellikle NFT’ler söz konusu olduğunda ilgili taraflar arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için olay mahkemeye taşınabilir. Albümün telif hakları sahibi, Jay-Z’nin ilk albümü Reasonable Doubt’ı NFT olarak satmak istediğinde yaşanan “Roc-A-Fella Records Inc. v. Damon Dash” davası buna iyi bir örnektir.
CC0, Creative Commons 0’ın kısaltmasıdır. Buradaki “0”, projenin fikri mülkiyetinde “hiçbir hakkı saklı değildir” anlamına gelir. Bu, içerik oluşturucuların çalışmalarına yasal ilgiden feragat etmelerini ve neredeyse anında kamuya açık hale getirmelerini sağlayan bir telif hakkı türüdür.
NFT’ler söz konusu olduğunda sahipler sanatı NFT olarak alabilir ve herhangi bir amaç için kullanabilirler. Pazarlama, değiştirme, onunla bir marka oluşturma gibi durumlar dahildir. Nitekim bu lisans, koleksiyondan herhangi bir NFT’ye sahip olmanıza bile gerek olmadığı anlamına gelir. Kişiler, koleksiyondaki her bir ürünü isterlerse bir şirketin logosu olarak bile kullanabilirler.
Hangi Koleksiyonlar CC0 Kullanıyor?
CC0 lisansını kullanan ilklerden biri Nouns projesiydi. Projenin arkasındaki fikir, buna dayalı yeni projeleri oluşturmak için Nouns karakterlerini kullanarak yeniliği teşvik edecek bir topluluk ve daha sonra bir DAO oluşturmaktı. Daha önce, LilNouns NFT Collection adıyla bilinen bir güneş gözlüğü koleksiyonunu piyasaya sürmüşlerdi.
Moonbirds farklı bir yol izledi. “Normal” bir lisansla başlamıştı ancak Ağustos 2022’de CC0 lisansına geçiş yaptı.
Ağustos 2022 itibariyle dağıtım lisansı modeli olarak CC0 kullanan en iyi koleksiyonlardan bazıları ise şunlar:
- Nouns
- Lil Nouns
- Mfers
- Goblintownwtf
- CrypToadz
- XCOPYART
- cryptodickbutts
- lootproject
- Moonbirds
- oddities_xyz
- terraforms
Peki Neden CC0 Kullanılıyor?
Buradaki fikir, projeyi daha geniş bir kitleye tanıtmak ve böylece ona değer katabilmektir. Türev koleksiyonlar, orijinal sanatla ilgili ürünler ve daha büyük bir topluluk aracılığıyla daha fazla etkileşim fırsatı ile koleksiyona olan ilgi büyür. Bu şekilde, üreticilerine ve NFT sahiplerine fayda sağlar.
Dolayısıyla, koleksiyonları üzerindeki hakları devretmek aslında içerik üreticileri ve sahipleri için faydalı olabilir:
- İçerik üreticiler (DAO), genellikle ikincil piyasada telif haklarını almaya devam ederler.
- Orijinal koleksiyona daha fazla dikkat çeken türevlerin oluşturulmasını teşvik eder.
- Üreticiler (DAO), koleksiyonun popülaritesini artırmak ve bir volan etkisi oluşturmak için yeni projeleri finanse edebilirler.
- Bu da ilginizi çekebilir: NFT Nedir? 4 Adımda Token Koleksiyonculuğu ve NFT Rehberi
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
