Onur Çaliş
Bu yazımızda, NFT 2.0’ın ne olduğunu ve çıkarılması planlanan yeni NFT token standartlarını kaleme alacağız.
ERC-6651, Ethereum’da gündem yaratan NFT’ler için en son yeni token standardıdır. Ethereum topluluğu şu anda birçok yeni NFT token standardı üzerinde çalışmaya devam ediyor. Bu standartları birlikte inceleyelim.
ERC-6956: Varlığa Bağlı NFT’ler
Varlığa bağlı NFT’ler olarak da bilinen ERC-6956, bir token’ı fiziksel veya dijital bir varlığa 1:1 oranında sabitlemek için önerilen bir token standardıdır. Standart, gerçek dünya ile blok zinciri arasında bir bağlantı oluşturarak fiziksel koleksiyonlar, makine parçaları, dijital varlıklar ve hatta kulüp üyelikleri gibi soyut varlıklar gibi çeşitli varlıkların token’laştırılmasına olanak sağlamayı amaçlamaktadır.
Daha basit bir ifadeyle ERC-6956, popüler ERC-721 NFT standardının bir uzantısıdır ve oracle tabanlı yetkilendirme özelliği eklenerek token transferlerinin temel varlık üzerindeki kontrolü teyit ederek doğrulanmasını sağlar.
Potansiyel Kullanım Alanları
ERC-6956 varlığa bağlı NFT’ler, aşağıdakiler dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere çeşitli kullanım durumları ile varlık türlerini token’laştırmada esneklik sağlar:
Fiziksel Koleksiyonlar: Sanat eserleri, pullar veya madeni paralar gibi varlıklar tokenize edilebilir ve sahiplik blok zincirinde kolayca aktarılabilir. Bu, sahteciliğin azaltılmasına, kaynağın doğrulanmasına ve sahiplik aktarım sürecinin daha verimli hale getirilmesine yardımcı olur.
Makine Parçaları: Makine parçalarının token’laştırılması, merkeziyetsiz tedarik zinciri ve envanter yönetimine olanak tanır. Tek tek bileşenlerin izlenmesi ve doğrulanması kolaylaşır ve sahte parçaların tedarik zincirine girmesi önlenir.
Dijital Varlıklar: Oyun içi öğeler, sanal arazi veya alan adları gibi dijital varlıklar, ERC-6956 standardının uygulanması yoluyla daha güvenli ve şeffaf bir şekilde sahiplenilebilir, takas edilebilir ve doğrulanabilir.
Soyut Varlıklar: Kulüp üyeleri, lisanslar veya diğer maddi olmayan varlıklar token olarak temsil edilebilir ve bu da varlıkların ihracını, transferini ve yönetimini basitleştirebilir.
ERC-5773: İçeriğe Bağlı Çoklu Varlık Token’ları
MultiAsset olarak da bilinen ERC-5773, NFT’lerin içeriğe bağlı bilgi çıktısını etkinleştirilmesi için tasarlanmıştır. Bu, görüntülenen varlığın token’a nasıl erişildiğine bağlı olarak farklılık gösterebileceği anlamına gelir. Örneğin, NFT’ye oyun içinde erişilirse, bir 3D avatar görüntülenebilirken aynı NFT’ye bir pazar yerinden erişilirse, PNG varlığı görüntülenir.
Bir NFT, herhangi bir dosya türü olabilen birden fazla varlığa (çıktı) sahip olabilir. Bu varlıklar birbirlerine bağlı değildir. Varlıklar NFT sahibi tarafından isteğe bağlı olarak sipariş edilebilir, ancak yalnızca token sahibi ve ihraççı karşılıklı olarak kabul ettiğinde değiştirilebilir, güncellenebilir, eklenebilir veya kaldırılabilir.
Potansiyel Kullanım Alanları
Metaverse’ler Arası Uyumluluk: ERC-5773 standardı bir grup metaverse ekosistemini destekleyerek NFT’lerle ilişkili varlıkların farklı oyunlarda ve platformlarda kullanılabilmesini sağlar.
Çoklu Ortam Çıktısı: Bir NFT, e-kitaplar veya diğer medya türleri için kullanılan yazılım veya platformu bağlı olarak, PFD, MP3 veya diğer formatlar gibi farklı gösterimler alabilir.
Medya Yedekliliği: Gelişmiş meta veri esnekliği ve referanslı bilgiler için, merkeziyetsiz depolama platformlarına yinelenen meta veri dosyaları dahil edilebilir.
NFT Evrimi: Kullanıcılar, madenciler veya önceden onaylanmış diğer kuruluşlar bir NFT ile ilişkili varlıkları ekleyebilir, kaldırabilir veya değiştirebilir. MultiAsset token standardının (ERC-5773) yeteneklerine bir örnek, farklı oyunları ve çeşitli kozmetik öğeleri kapsayan birden fazla ekli varlığa sahip olabilen oyun içi bir öğedir. Sonuç olarak, sonsuz kullanışlı bir NFT’ye dönüşebilir.
ERC-6059: Ebeveyn Yönetimli Yerleşik NFT
ERC-6059, harici olarak sahip olunan bir hesaba (EOA) veya akıllı bir sözleşmeye ihtiyaç duymadan bir NFT’nin başka bir NFT’ye sahip olması kavramını ortaya koymaktadır. Bu standart, NFT’ler arasında iç içe geçme ve ebeveyn-çocuk ilişkisine izin vermek için temel NFT standardını genişletir. Daha basit bir ifadeyle, bir NFT diğer NFT’lere sahip olabilir ve onları yöneterek bir token hiyerarşisi oluşturabilir.
ERC-6059 bağlamında:
- Ana token, başka bir NFT’ye sahip olan bir NFT’dir.
- Alt token, başka bir NFT tarafından sahip olunan bir NFT’dir.
- Bir NFT aynı anda hem ebeveyn hem de çocuk olabilir, bu da birden fazla sahiplik seviyesine neden olur.
Ana token’ın sahibi sadece doğrudan alt token’ları değil, aynı zamanda onların çocuklarını da yönetebilir ve kontrolü birden fazla hiyerarşi seviyesine genişletebilir.
Potansiyel Kullanım Alanları
Paketleme: Birden fazla NFT’yi tek bir paket olarak gruplandırıp satarak koleksiyoncuların tek bir işlemde bir dizi ilgili NFT’yi satın almasını kolaylaştırır.
Koleksiyonculuk: Aynı sanatçıya veya temaya ait NFT’leri gruplamak gibi sahibinin tercihine göre NFT’leri bir koleksiyonda düzenleyebilirsiniz.
Üyelik: Belirli bir NFT’ye sahip olmanın avantajlar veya bonuslar gibi ek NFT’lere erişim sağladığı DAO’lara veya kulüplere özel üyelikler oluşturabilirsiniz.
Delegasyon: Oylama token’ları veya yetki temsili olarak iç içe geçmiş NFT’leri kullanarak oylama sistemleri uygulayabilir veya merkeziyetsiz kuruluşlar içinde karar alma yetkisini devredebilirsiniz.
ERC-6220: Birleştirilebilir NFT’ler
ERC-6220, birleştirilebilir NFT’lerin oluşturulmasını sağlayarak ERC-721 standardının işlevselliğini genişletir. Bu NFT’ler, donatma adı verilen bir süreçle kendilerine seçici olarak parçalar ekleyebilir ve bu da ek özelleştirme seçeneklerine ve kullanım durumlarına yol açar.
Kataloglar: Katalog, bir NFT’nin oluşturulabileceği parçalardan oluşan bir koleksiyondur. Kataloglar görüntü, ses, video ve hatta karma medya gibi çeşitli medya türleri içerebilir. Kataloğun türü, bir NFT işlendiğinde nihai çıktı formatını belirtir.
Donatılabilir Parçalar: Parçalar yuva tipleri veya sabit tipler olabilir. Yuva tipleri, NFT koleksiyonlarının içlerine donatılmasına izin veren donatılabilir parçalar için tasarlanmıştır. Sabit tipler ise meta verileriyle birlikte tam bileşenlerdir.
NFT oluşturucuları bir katalogdan parçalar seçebilir ve bunları bir NFT örneği için belirtebilir. Bu süreç sayesinde tokenlar, belirlenen yuvalarında diğer NFT’lerle donatılabilir ve böylece son derece özelleştirilebilir ve etkileşimli bir tasarım oluşturulur.
Potansiyel Kullanım Alanları
Dijital Sanat: Sanatçılar, koleksiyoncuların doğrudan sanatın tasarımına parçalar ekleyerek veya çıkararak sanat eserlerini kişiselleştirebilecekleri etkileşimli dijital sanat yaratabilirler.
Dinamik İçerik: İçerik oluşturucular, kullanıcıların ses parçaları, video filtreleri veya altyazılar gibi çeşitli medya kategorilerini donatarak multimedya içeriğini özelleştirebilecekleri, benzersiz bir şekilde uyarlanmış dijital deneyimler geliştirebilirler.
Token İlerlemesi: NFT sahipleri kilometre taşlarına ulaştıkça, tokenl’arını zaman içindeki büyümelerini ve ilerlemelerini temsil eden yeni parçalarla donatabilirler. Örneğin, oyuncular oyunda ilerledikçe dişliler takılabilir. Bir başka örnek de donatılabilir bir NFT’nin akademik başarıları temsil ettiği liyakat takibidir.
Kanıtlanabilir Dijital Kıtlık: Görsel temsil istemci taraflı bir mekanik olduğu için çoğu NFT gerçek anlamda kıt değildir. Bu token standardı, bir öğenin bir NFT’ye takılması halinde başka bir NFT’ye takılamayacağını zorunlu kılabilir.
ERC-6381 Unicode Emojiler
Halka açık değiştirilemeyen token emoji deposu olarak bilinen ERC-6381, Unicode emojilerini kullanarak NFT’lerle etkileşim için önerilen bir standarttır. Aynı adreste birden fazla ağ üzerinde konuşlandırılabilen halka açık, kapısız bir depo akıllı sözleşmesi olarak çalışır. Kullanıcıların standartlaştırılmış emojiler kullanarak bir NFT hakkındaki izlenimlerini ifade etmelerine olanak tanıyarak NFT sahipliğine etkileşimli, geri bildirime dayalı bir boyut ekler.
Potansiyel Kullanım Alanları
Etkileşim: ERC-6381, kullanıcıların emojileri kullanarak bir NFT’ye yönelik hayranlıkların veya duygularını ifade etmelerine olanak tanıyan NFT etkileşimini geliştirir. Bu, NFT sahipleri için benzersiz etkileşim deneyimleri yaratabilir ve token etrafında bir topluluk duygusunu teşvik edebilir.
Geri Bildirim Tabanlı Evrim: NFT’lere yönelik zincir üzerindeki tepkilerin izlenmesi, NFT’lerin geri bildirime dayalı evrimine olanak tanır. Bu, token koleksiyonlarıyla etkileşimleri teşvik edebilir ve daha dinamik bir sahiplik deneyimini teşvik edebilir.
Değerleme: NFT’ler üzerinde duyguların ifade edilmesi, token’ın değerini etkileyebilecek gerçek zamanlı hayranlık veya arzu edilirlik göstergeleri sağlayabilir. Bu, potansiyel alıcı ve satıcılara, yalnızca geçmiş satış fiyatlarına ve piyasa kıtlığı verilerine güvenmek yerine, belirli bir NFT’nin değerini tahmin etmek için daha sağlam bir ölçüt sağlayabilir.
ERC-6454: Minimal Aktarılabilir NFT Tespit Arayüzü
ERC-6454 Soulbound uzantısı, devredilemez token’ların oluşturulmasını sağlayan bir standarttır. Bir token’ı devredilemez hale getirmek için çeşitli yollar sağlar. Bu yolları şöyle sıralayabiliriz:
- Mint edildikleri andan itibaren devredilememe,
- Belirli bir bloktan sonra devredilemez hale gelme,
- Önceden tanımlanmış sayıda işlemden sonra devredilemez hale gelme,
- Token’ları her bir token bazında devredilemez olarak ayarlama.
Potansiyel Kullanım Alanları
Doğrulanabilir Atıf: NFT’ler kişisel başarıları temsil etmek için kullanılabilir, ancak bu NFT’ler kolayca aktarılabilirse, gerçeklikleri sorgulanabilir. Sertifikaların, derecelerin veya profesyonel lisansların dijital biçimde temsil edilmesi bazı potansiyel uygulamalardır.
Değişmez Özellikler: NFT’lerin özellikleri onları farklılaştırır ve kıtlıklarını belirler. NFT’yi belirli özelliklere bağlayarak bu özelliklerin değiştirilemez olmasını sağlamak benzersizlik sağlar ve veren tarafından merkezi kontrolü önler.
İtibari Avatarlar: NFT’ler avatar olan hesaplar olabilir ve avatarların içinde soulbound token’lar şeklinde itibar kazanabilir. Bu sayede rozetleri katılım protokolleri ve hatta deneyim, beceriler, öğeler ve daha fazlasını tek bir NFT’de toplamak kolaylaşır. Avatarınız veya cüzdanınız yine de aktarılabilir ancak bu belirli NFT’ye kilitlenir. Ayrıca, tamamen takas edilebilir oyun karakterleri ve zincir üzerinde izlenebilir itibar, kolayca uygulanabilir bir liyakate olanak sağlayacaktır.
Kaynak: https://coinmarketcap.com/academy/article/what-is-nft-2-0
- Bu da ilginizi çekebilir: Dinamik NFT Nedir ve Zaman İçinde Nasıl Değişir?
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
