2021 boğa piyasasında Layer-1 blok zincirleri kayda değer bir büyüme gösterdi. Bugün sizlerle birlikte dikkat çeken bir Layer-1 projesi olan Massa Labs’i inceleyeceğiz.
Massa Labs, otonom akıllı sözleşmelerin tanıtılmasıyla birlikte blok zinciri ekosistemine çığır açan bir yenilik getirdi.
Blok zincirindeki akıllı sözleşmeler uyuyan programlar gibidir. Bir mouse tıklamasının bir bilgisayar programını başlatmasına benzer şekilde, yalnızca zincir üzerindeki bir işlem tarafından tetiklendiklerinde çalışırlar.
Blok zincirleri sorunu çözmek için merkezi sunucular/botlar ve akıllı sözleşmeler kullanır. Merkeziyetsiz borç verme protokolleri, değeri düşmüş teminat varlıkları için tasfiye eylemleri gerektirir.
Şu anda kuruluşlar ve bireyler tasfiye işlemleri için merkezi bulut hizmetlerine ve botlara güvenmektedir.
Bu durum, merkezi sunucuların ve dışarıdan işletilen botların çalıştırılmasıyla ilgili daha büyük bir sorun yaratır ve ayrıca blok zincirlerini daha az güvenli hale getirebilir. Bu merkezi sistemler saldırıya uğrayabilir ve ölçeklendirme konusunda iyi değildirler. Aynı zamanda bu merkezi kontrol, ademi merkeziyetçilik fikrine aykırıdır.
Bir blok zinciri ağına daha fazla kişi katıldıkça, işlem doğrulaması daha uzun sürer. Bu da sistemi yavaşlatır ve ölçeklenebilirliği azaltır. Peki Massa Labs bunu nasıl çözüyor?
Massa Labs’in Otonom Akıllı Sözleşmeleri Bu Zorlukları Nasıl Çözüyor?
Massa’nın Otonom Akıllı Sözleşmeleri (ASC’ler), kullanıcıları için akıllı sözleşmeleri otomatikleştirmek isteyen merkeziyetsiz uygulamaların (dApp) karşılaştığı sorunları çözer.
Akıllı sözleşmeler kendi kendilerine uyanabilme ve görevleri bağımsız olarak yerine getirebilme yeteneğine sahiptir.
Örneğin, belirli koşullara bağlı olarak eylemleri otomatik olarak tetikleyebilirler. Bunlardan biri, bir kripto para birimi DEX’te belirli bir fiyata ulaştığında bir işlem gerçekleştirmek olabilir.
Akıllı sözleşmeler bir ağ içinde nasıl çalışır?
Kripto para fiyat değişikliği gibi belirli olaylara yanıt veren bir akıllı kontratınız vardır. Akıllı sözleşmeyi bu olayları takip edecek şekilde yapılandırın ve xyz işlevi gibi gerçekleştirmesi gereken eylemi belirtin.
ASC’ler anında yürütme yerine yürütmeyi planlamak için mesajlar yayar. Mesajlar, akıllı sözleşmeler ya da xyz kripto parasının fiyatının değişmesi gibi kullanıcı tarafından başlatılan işlemler tarafından oluşturulur. Mesajlar asenkron bir havuzda saklanır ve ASC’ler için gas ücreti peşin olarak ödenir.
Otomatik Yürütme
İşleyici işlevleri bir olay tarafından tetiklendiğinde otomatik olarak yürütülür. ASC’ler önceden tanımlanmış koşullara göre programlanmış eylemleri bağımsız olarak gerçekleştirir. Yani Massa’nın ASC’leri özünde iki temel görevi yerine getirir:
- Belirli olayları takip ederler.
- Bu olaylar gerçekleştiğinde, belirlenen eylemleri bağımsız olarak yürütürler.
Bu özerklik ve kendi kendini yürütme, onları merkeziyetsiz uygulamalar için güçlü araçlar haline getirir.
Aşağıdakiler dahil çeşitli uygulamalar için oyunun kurallarını değiştirir:
DeFi: Akıllı sözleşmeler, otomatikleştirilmiş eylemlerle DeFi alanında devrim yaratıyor.
Örnek:
- Otomatik likidasyonlar: Akıllı sözleşmeler, borç verme protokollerinde düşük teminatlı pozisyon tasfiyesini tetikler.
- Yield farming stratejileri: Sözleşmeler, koşullara bağlı olarak tokenleri takas ederek ve yeniden yatırım yaparak otonom yield farming gerçekleştirir.
- Dinamik portföy yeniden dengeleme: Akılı sözleşmeler, istenen varlık oranlarını korumak için portföy dağılımlarını piyasa koşullarına göre ayarlar.
Oyun ve NFT’ler de otonom akıllı sözleşmelerden faydalanır:
- Dinamik NFT’ler: Sözleşmeler, koşullara göre NFT’leri geliştirerek benzersiz oyun deneyimleri yaratır.
- Otomatik müzayedeler: Sözleşmeler, teklif verme ve uzlaştırma dahil olmak üzere nadir ürün açık artırmalarını otomatik olarak yönetir.
Blockchain’de Ölçeklenebilirlik Sorununu Çözmek
Blockchain ölçeklenebilirliği bir sorundur. Mevcut sistemler yüksek işlem hacimleriyle mücadele etmektedir. Blockchain’in VISA kadar kullanışlı olabilmesi için daha hızlı işlem gerçekleştirmesi gerekiyor.
Bitcoin saniyede 5 işlem gerçekleştirirken, Ethereum saniyede 15-20 işlem gerçekleştirir. VISA ise saniyede 3500 işleme kadar çıkabilir.
Bu hız farkı blok zincirlerinde tıkanıklığa neden olabilir. Bunun çözümü için ağ boyutunu kısıtlayabilir veya veri yapısını ve mutabakat kurallarını değiştirebilirsiniz. Ancak, Massa Labs bunun için Blockclique isimli çok daha iyi bir çözüm sunuyor.
Bu benzersiz çözüm şunları bir araya getiriyor:
- İşlem parçalama
- Çok iş parçacıklı bir block DAG
Bu uygulama, blok zinciri ölçeklenebilirliğinin üstesinden gelmeyi amaçlıyor.
Bitcoin gibi geleneksel blok zincirlerinde:
- Her blok bir öncekine işaret ederek bir zincir oluşturur.
- Düğümler bir sonraki bloğu oluşturmak için en son bloğa ihtiyaç duyduğundan bu durum blok üretimini yavaşlatır.
Massa ise bu sorunu çözmek için paralel blok mimarisi kullanmaktadır.
- Proof-of-Stake yoluyla seçilen node’lar (düğümler), birbirlerini beklemeden aynı anda blok oluşturabilirler.
- Bloklar sorunsuz bir şekilde birlikte çalışabilir.
Bunlar birçok iş parçacıklı grafik şeklinde düzenlenir ve her blok belirli bir iş parçacığındaki başka bir bloğa referans vererek bir çok iş parçacıklı Yönlendirilmiş Asiklik Grafik (DAG) oluşturur.
Bu, yan yana birden fazla köprü inşa etmek gibidir, ancak hepsi aynı hedefe götürür.
İşlem parçalama uygulaması ile her işlem belirli bir iş parçacığına atanır ve yalnızca bu iş parçacığı içindeki bloklara dahil edilebilir. Böylece, işlemlerin ağın farklı bölümlerinde yinelenmesi konusunda endişelenmenize gerek kalmaz.
Massa, Ethereum’a benzer ağ parametrelerini kullanarak, mimarilerinin 40 saniyelik onay süreleriyle 10.000 tx/s’ye kadar işleyebileceğini gösterdi.
Massa Station ile DeFi ve Web3 Uygulamalarındaki Güven ve Güvenlik Sorunlarını Çözme
DeFi ve Web3 uygulamarı dünyasında, güven ve güvenlik en büyük endişelerdir. Uniswap gibi birçok DeFi uygulaması, Metamask gibi bir tarayıcı eklentisi ile normal web sitelerinde güvenir.
Bu eklenti, web sitelerini işlemler için cüzdanınıza ve blok zincirine bağlar. Ancak, aşağıdaki gibi güvenlik riskleri oluşturur:
- Kurcalama saldırılara yol açabilir,
- İhlaller oluşturabilir
- İşlemlerin kurcalanması söz konusu olabilir.
Tüm bunlar blok zincirinin güven ve güvenlik vaadini baltalamaktadır. Bu sorunlara ciddi örnekler verecek olursak şunları gösterebiliriz:
- Aralık 2021: BadgerDAO Hack = 120 milyon dolar kayıp
- Ağustos 2022: Curve Finance hack = 575 bin dolar kayıp
Bu olaylar, web sitesi güvenlik açığını ve kullanıcıları kötü niyetli sitelere yönlendiren DNS kaçırma tehdidini vurgulamaktadır.
Massa Station ise geliştiricilerin şunları yapmasını sağlar:
- Massa blok zincirinde projeler oluşturma ve yönetme
- Güvenliği artırma seçeneği
- Sorunsuz bir Web3 deneyimi
Massa Station aracılığıyla geliştiriciler, Massa blok zincirindeki benzersiz “.massa” web adreslerini talep edebilirler. Bu, uygulamalarının keşfedilmesini kolaylaştırır ve kullanıcıların adreslerine “https” olan web sitelerine güvenmesine benzer şekilde güveni artırır.
Massa ayırca geliştiricilere uygulamalarının görsel ve işlevsel yönlerini doğrudan blok zinciri üzerinde oluşturma yetkisi verir. Bu, süreç boyunca güvenliği koruyarak artık harici hizmetlere güvenmeleri gerekmediği anlamına gelir.
Massa, geliştiricilerin HTML, CSS ve JavaScript gibi tanıdık web teknolojilerini kullanarak blok zincirinde ön uç uygulamaları tasarlamalarına ve barındırmalarına da olanak sağlar. Bu, dApp’ler için kullanıcı dostu arayüzler sağlar.
Massa, ön uç bileşenlerini zincir üzerinde barındırarak üçüncü taraf barındırma hizmetlerine olan ihtiyacı ortadan kaldırır ve uygulamanın merkeziyetsiz yapısına uyum sağlar.
Node Operasyonunu Kolaylaştırmak
Üstün donanım ağ ölçeklendirmesini iyileştirebilirken, aynı zamanda node operasyonunu birçok kişi için daha az ekonomik hale getirebilir.
Ayrıca, birçok blok zinciri yüksek miktarda staking gerektirmekte ve bu da ağa olan katılımı azaltmaktadır.
Massa, yalnızca 100 MAS tokeni gerektirerek stake etmeyi daha erişilebilir ve merkeziyetsiz hale getiriyor. Massa’da staking yapmak sadece modern bir dizüstü bilgisayarın donanımına ihtiyaç duyar. Staking için en az 100 MAS token gereklidir ve 10 milyona kadar doğrulayıcıya izin verir.
Daha Fazla Web3 Dışı Geliştiriciyi Kripto Alanına Getirmek
Massa’da akıllı sözleşmeler yazmak söz konusu olduğunda, kullanabileceğiniz ilk dil AssemblyScript’tir. Bu, WebAssembly için iyi olan bir tür TypeScript’tir.
Şimdi, TypeScript birçok geliştiricinin zaten bildiği ünlü ve yaygın olarak kullanılan bir dildir. Dolayısıyla, TypeScript’i zaten bilen bir geliştiriciyseniz, Massa’da akıllı sözleşmeler yapmak için bir sürü yeni şey öğrenmek zorunda kalmayacaksınız. TypeScript, 2022 yılında geliştiricilerin yaklaşık %34’ü tarafından kullanılıyordu. Öte yandan, Solidity, Cairo veya Move gibi blok zincirine özgü diller daha az kullanıcı çekti.
Özet geçmek gerekirse geliştirici dostu yapısı nedeniyle Massa, yeni geliştiricileri çekme ve karşılalama potansiyeline sahip bir projedir diyebiliriz.
- Bu da ilginizi çekebilir: Massa Blockchain (MASSA) Nedir?
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.