Başak Çetinbülüç
Son birkaç yıldır kripto ve blok zinciri teknolojileri; birçok yatırımcı, yazılımcı ve kullanıcının odak noktası haline gelmiştir. Biz de bu teknolojilere ait gelişmelerde karşınıza sıkça çıkabilecek terimleri sizler için derledik.
#
%51 Saldırısı
Kripto para madenciliği sırasında, ağda bulunan bir madenci veya grubun üretim gücünün yarısından fazlasına sahip olması anlamına gelir. Böyle bir durumda bu kişi veya kişiler otorite kazanırlar ve ağ üzerinde gerçekleşen bazı işlemlere izin almaksızın müdahale edebilirler.
2FA
Two-factor authentication yani 2 adımlı doğrulama anlamına gelir. Kullanıcıların herhangi bir platforma giriş yaparken şifreye ek olarak gerçekleştirdikleri doğrulama yöntemleridir. Güvenlik açısından oldukça önemlidir.
A
Adres
Kullanıcıların kripto para işlemlerini gerçekleştirebilmeleri için kullanılan, harfler ve rakamlardan oluşan kod kümesidir. Banka hesaplarında kullandığımız IBAN numarası ile aynı görevi gerçekleştirir. Tüm blok zincir tarafından görülebilir.
Airdrop
Kripto para projelerinde; ekiplerin, önceden belirlenen bazı şartları sağlayan kullanıcılara coin, token veya NFT gibi varlıklar şeklinde ücretsiz olarak hediye dağıtmasıdır. Amaç, yeni projenin adının duyurulmasıdır.
Akıllı Sözleşme
Blok zincirleri üzerinde yer alan verilerin önceden belirlenmiş şartlar doğrultusunda çalışmasını sağlayan merkeziyetsiz platform veya protokollerdir. Güvenli bir bilgisayar ağı tarafından doğrulanırlar. Kriptografik olarak imzalanarak ağa entegre edilirler.
Altcoin
Açılım olarak alternatif kripto para anlamına gelir. Bitcoin’den sonra ortaya çıkan tüm kripto paralar için kullanılır. Ethereum (ETH), Polygon (MATIC) veya Solana (SOL), altcoin’lere örnek verilebilir.
Anti Money Laundering (AML)
Kara para aklama karşıtı gerçekleştirilen eylemlerin tümüdür. Yasa dışı yollardan elde edilip yasal olarak kazanılmış gibi görünen fonların durdurulmasını hedefler.
Arbitraj
Piyasalardaki altın, gümüş, petrol gibi emtialar ile Bitcoin gibi kripto paralar dahil, ticarete konu olan tüm varlık ve enstrümanları kapsamına alan, varlıklar arasında eş zamanlı olarak, farklı piyasa koşullarında (çeşitli borsalar arasında oluşan fiyat farklılıklarından kar sağlamak amacıyla) alım satım işlemi yapmaktır.
ASIC Miner
ASIC madencisi anlamına gelir. Kripto para madenciliği için kullanılan yüksek performanslı ve düşük maliyetli özel üretim cihazlardır.
ATH (All Time High)
Kripto varlıkların kendi tarihinde ulaştığı en yüksek seviyesine ait veriler için kullanılır.
ATL (All Time Low)
Kripto varlıkların kendi tarihinde ulaştığı en düşük seviyesine ait veriler için kullanılır.
Atomic Swap (Atomik Takas)
Aynı blok zincirinde bulunmayan kripto varlıkların aracısız şekilde takas edilebilmesini sağlayan teknolojidir.
Ayı Piyasası
Piyasanın belirli bir zaman aralığında düşüş yaşadığını veya yaşayabileceğini ifade eden terimdir.
Ayı Tuzağı (Bear Trap)
Piyasa yükselişteyken yani boğa piyasası yaşanırken bazı kripto paraların destek çizgisinden aşağıya hızlıca düşerek ayı piyasası yanılgısı oluşturmasını ifade eder.
B
Balina
Cüzdanında fazlaca varlık bulunduran yatırımcılar için kullanılan bir terimdir.
Bearish
Piyasanın ayı eğilimli olduğu anlamına gelen bu terim, piyasadaki düşüşleri ifade eder.
Bitcoin
2008’de Satoshi Nakamoto adı altında piyasaya sürülen, aracısız değer transferi sağlayan ilk sanal ödeme birimidir. Kısaltması BTC’dir.
Bitpay
İşletmelerin kripto para olarak ödeme alabilmelerini sağlayan altyapı şirketidir.
Blockchain (Blok zincir)
Kripto paraların altında yatan teknoloji, blockchain veya blok zincir teknolojisi olarak adlandırılır. Bloklarda yer alan verilerin saklanmasıyla oluşan veritabanını ifade eder.
Blok
Verilerin yer aldığı şifrelenmiş kümeleri temsil eder. Blok zincirindeki işlemleri içeren ve gerektiğinde onaylanmalarını sağlayan kümelerdir.
Blok Ödülü
Bloklarda yer alan şifrelenmiş verileri doğrulayıp yeni bloklar oluşturan madencilere verilen ödüllerdir. Madencileri teşvik etmek amacıyla verilirler.
Blok Gezgini
Zincirler arasındaki işlemlerin şeffaf bir şekilde herkes tarafından görülebilmesini sağlayan internet sitesidir.
Boğa Piyasası
Piyasanın belirli bir zaman aralığında yükseliş yaşadığını veya yaşayabileceğini ifade eden terimdir.
Bollinger Bantları
John Bollinger tarafından geliştirilen bu teknik analiz yöntemi, üst banda yakın fiyatların göreceli olarak yüksek, alt banda yakın olan fiyatların göreceli olarak düşük olduğunu belirtir. Hesaplamalar sırasında hareket ortalamaları ve standart sapma kullanılır.
Bullish
Piyasanın boğa eğilimli olduğu anlamına gelen bu terim, piyasadaki yükselişleri ifade eder.
Bulut Madenciliği
İngilizcesi cloud mining olan bu terim, kripto para madenciliğinin tüm aşamalarını yöneten şirketlerin sunduğu hizmeti ifade eder.
C – Ç
CEX
Centralized exchanges teriminin kısaltması olan bu terim, merkezi borsaları temsil eder.
Coin
Bağımsız blok zincirlerinde kullanılmak üzere oluşturulan ve para görevi gören dijital ödeme varlıklarıdır.
Cryptojacking
Kullanıcıların bilgisi ve izni olmaksızın kullanıcıya ait cihazlardan kripto para madenciliği yapılması anlamına gelen bu terim, kısaca kripto madencilik saldırısı olarak tanımlanabilir.
Çatallanma (Fork)
Blok zincirlerinde yapılan güncellemeler, ağdaki tüm verilere aynı anda uygulanamayabilir ve böyle bir durumda iki farklı zincir oluşur. Bu durumda iki farklı kripto para da oluşabilir. Bitcoin Cash ve Bitcoin Gold bu duruma örnektir.
Double Spending (Çifte Harcama)
Bitcoin ya da diğer altcoinleri iki kez harcama hareketidir. Kullanıcı Bitcoin’leri işlem yaptığı aynı kripto para ile 2. işlem yaptığında meydana gelir. Bitcoin ağı işletimi ve güvenliği sistemi sayesinde çift harcama yapmak kolay değildir ama yine de sıfır-onay işlemlerini kabul eden kişiler için risk oluşturur.
Çifte Harcama (Double Spending)
Kripto para işlemlerinin merkeziyetsiz bir sistem olup doğrulanamamasının getirdiği risklerden biridir. Harcama sırasında yapılmak istenen işlem aynı dijital imza ile birden fazla kez gerçekleşebilir, bu duruma çifte harcama denir.
D
Dağıtık Defter Teknolojisi (DLT)
Blok zincirler üzerinde gerçekleşen işlemlere ait bilgilerin kaydedilip paylaşıldığı veri tabanıdır.
DAO
Açılımı Decentralized Autonomous Organization yani Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon’dur. Adından da anlaşılacağı üzere herhangi bir otoriteye bağlı olmaksızın kodlamalar doğrultusunda yönetilen bir sistemdir.
dApp
Decentralized App’in kısaltması olan bu kavram, merkeziyetsiz uygulamalar anlamına gelir. Blok zincirler üzerinde akıllı sözleşmeler ve cüzdan yazılımları doğrultusunda çalışırlar.
DEX
Merkeziyetsiz borsalara verilen İngilizce kısaltma isimdir.
DeFi
Merkeziyetsiz finansa verilen İngilizce kısa isimdir. Herhangi bir aracı olmadan işlem gerçekleştirebilen finansal sistemlerdir ve işlevlerini akıllı sözleşmeler aracılığıyla gerçekleştirir.
DDoS
Dağıtık Hizmet Reddi Saldırısı olarak da bilinen bu terim, dağıtılmış hizmetleri engellemeye yönelik bir siber saldırıdır. Birçok kripto borsası ve madencilik sitesi bu saldırılara maruz kalmaktadır.
Deflasyon
Genel olarak piyasadaki fiyatların belirli bir zaman aralığında sürekli düşüş göstermesi durumudur.
Death Cross
Kripto teknik analizlerinde sıkça rastlanan bu terim, kısa vadeli hareketli ortalamanın uzun vadeli hareketli ortalama altına düştüğünde oluşan verileri temsil eder.
Difficulty
Kripto para üretimleri esnasında bir blok üretimi için gerekli sürenin sayısal değeridir.
Donanım Cüzdanı
Kullanıcıya ait özel anahtarları güvenli bir donanım aygıtında depolamayı sağlayan kripto para cüzdanı biçimidir.
Dump
Piyasada yer alan bir kripto para değerinin kısa zamanda hızlıca düşmesi anlamına gelir.
Dust Transaction
Gereksiz transfer olarak özetleyebileceğimiz bu terim, maliyeti oldukça az olmasına rağmen blok zincirinde yer kaplayan transfer işlemlerini ifade eder. Bu işlemler zincirin veri boyutunu gereksiz yere artırırlar.
- Bu da ilginizi çekebilir: Aralık Ayında Kripto Para Piyasasını Neler Bekliyor?
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
