Onur Çaliş
2023’ün ikinci çeyreği kripto para birimlerinin gücünün kapsamlı bir testi oldu. Bitcoin için yükseliş haberleri, iki büyük borsaya yönelik FUD, memecoin rallisi ve diğer olaylar nedeniyle piyasa çalkantılı bir süreç yaşadı. Bu belirsizlik, insanların bundan sonra ne olacağını düşünmesini sağladı.
Piyasa Performansı
İkinci çeyrek, Nisan ayındaki düşüşün ardından Mayıs ayındaki yükseliş ve nispeten sakin geçen Haziran ayı ile kripto para piyasası için bir rollercoaster yolculuğu gibiydi. Büyük sermayeli projelerin çoğunluğu 2023’ün ikinci çeyreğinde negatif performans sergiledi. Bunun başlıca nedeni SEC’nin Binance ve Coinbase gibi büyük borsalara açtığı davalardı ve bu durum ilk 100’deki birçok kripto para birimini yakından etkiledi.
Bitcoin, BCH ve LTC Gibi dijital para birimleriyle birlikte bu çeyrekte en güçlü performanslardan birini gösterdi. Bu performansın arkasındaki ana etken ise ETF’ler ve diğer kurumsal listelemelerle ilgili haberler oldu.
Bitcoin, H1 2023’te Nasdaq ve S&P500 endekslerinden, altın ve gümüşten daha iyi performans göstererek klasik finansal araçlardan önemli ölçüde daha yüksek getiri sağladı.
Kazananlar listesi bu çeyrekte mütevazı kaldı. Büyük blok zincirlerinin yasal sorunları ile birlikte aylar boyunca devam eden önemli bir trend ne yazık ki gerçekleşmedi.
Kriptoda Yeni Trend – Bitcoin Spot ETF
Kripto piyasası için belki de en önemli ve ses getiren olay, dünyanın en büyük varlık yöneticisi BlackRock tarafından Bitcoin ETF başvurusu gerçekleştirilmesi oldu.
Bu haberin ana faydalanıcısı elbette önemli bir büyüme gösteren Bitcoin oldu. BlackRock, birçok varlık yöneticisinin Bitcoin spot ETF’i için başvurularını yenilemesi ya da dosyalamasıyla halen devam etmekte olan bir dizi olayı tetiklemiş oldu.
Bu gelişmelerin ortasında, AUM’a kıyasla değer düşüklüğünü önemli ölçüde azaltan ve güçlü bir şekilde değer kazanan Grasycale Bitcoin Trust’ta bahsetmeye değer.
GBTC’nin değerini artıran önemli faktörlerden biri, Grayscale varlıklarının Fidelity Investments tarafından satın alınacağı söylentisiydi.
GBT’nin toplam arzının yaklaşık %3’ünü temsil eden 626 bin BTC’ye sahip olduğunu belirtmek gerekir. BlackRock veya Fidelity gibi daha büyük fonlarda bir Bitcoin spot ETF için yönetilen varlıkların büyüklüğünün daha fazla olacağı da varsayılabilir. BTC’nin popülaritesi ve artan bulunabilirliğine ek olarak, bu durum bu fonların büyük Bitcoin alımları yapmasını teşvik edebilir.
Geçmişteki tüm başvuruları reddeden SEC, hala bu fikre karşı konumda. BlackRock başvurusunun çözülmesini 3.çeyreğin ortasına kadar ve en geç Mart 2023’ün ortasına kadar görmeyeceğimiz kesin.
Düzenleyiciler Kriptoyu Ciddiye Almaya Başladı
Kripto para düzenlemesi son yıllarda hem olumlu hem de olumsuz ilerlemelerin kaydedildiği sıcak bir konu haline geldi.
ABD’li düzenleyiciler son zamanlarda kriptoya karşı olumsuz bir tutum sergilediler. Haziran ayı başında SEC, Binance, CZ ve ertesi gün Coinbase aleyhine dava açarak sektörü şok etti. Borsalar ve düzenleyiciler arasındaki davalar nadir olmamakla birlikte, SEC’nin endüstri devlerini hedef alması daha önce görülmemiş bir durumdu. Davalar özellikle önemliydi çünkü SEC birkaç kripto para birimini menkul kıymet olarak tanımladı ve bu da piyasaya önemli bir darbe vurdu.
Binance, birkaç Avrupalı düzenleyicinin borsaya karşı harekete geçmesiyle daha fazla sorunlar karşılaştı ve bu da Binance’in Avrupa pazarından kademeli olarak çekilmesine yol açtı.
Ancak bazı kapılar kapanırken diğerleri açılmaya devam ediyor. Birçok Asya ülkesi giderek daha fazla kripto dostu haline geliyor ve çoğu borsa dikkatini bu bölgeye çeviriyor.
Merkez Bankası Dijital Para Birimlerini (CBDC’ler) geliştiren bir dizi ülke testin son aşamasına yaklaşıyor. Merkez bankalarının ilk gerçek kripto para birimlerini görmemiz çok da uzun sürmeyecek. Hükümetler rakiplerini ortadan kaldırmaya çalıştıkça bazı bölgelerde artan düzenlemelerin nedenlerinden biri de muhtemelen budur.
Memecoinler ve Bitcoin NFT’leri Zincir Üstü Faaliyeti Başlattıı
İkinci çeyrekte hızla gelip geçen ama kesinlikle bir etki yaratan iki trend memecoinler ve Bitcoin NFT’leri oldu.
Memecoin çılgınlığı kripto piyasasını hızla kasıp kavurdu. Nisan ayında başlayan trend, Mayıs ayında birçok yeni memecoin’in çıkmasıyla birlikte daha da etkili bir hale büründü. Bu memecoin’lerin Ethereum ağı üzerinde büyük bir etkisi oldu ve bu da en çok gas harcayan ilk 10 kripto para biriminde garip bir değişikliğe neden oldu. ETH, WETH ve USDT yerine, birçok memecoin ilk 10 gas harcayıcısı oldu.
Ancak Mayıs ayı sadece Ethereum memecoin çılgınlığından ibaret değildi. Bitcoin Ordinals, dijital varlıkların Bitcoin blok zincirinde merkeziyetsiz bir şekilde saklanmasına izin verdiği için çok popüler hale geldi. Bu da Bitcoin ağında birçok yeni memecoin’in yaratılmasına yol açtı. Bu memecoinlerden biri olan Pepe, bir milyar dolarlık piyasa değerine ulaşarak ilk 100 coin arasına girdi.
Ordinals ilk olarak Ocak ayında tanıtıldı ve Mayıs ayı sonu itibarıyla Bitcoin blok zincirindeki Ordinal yazıtlarının sayısı 10 milyonu aştı. Ordinal yazıtları için ödenen toplam ücret Mayıs ayında %700 artarak 1.664 Bitcoin’in üzerine çıktı.
Ethereum Likit Staking Shanghai’dan Sonra Büyümeye Devam Ediyor
Bu yılın Nisan ayında, Shanghai (EIP-4895) adı verilen büyük bir Ethereum güncellemesi gerçekleşti. Bu güncelleme Ethereum doğrulayıcılarının ödüllerini ve stake ettikleri varlıkları geri çekmelerine olanak sağladı ve oldukça beklenmedik bir sonuç doğurdu.
Birçok beklentinin aksine, Ethereum’un staking oranı para çekme işlemlerinden sonra bile yükselmeye devam etti. Görünüşe göre insanlar artık ETH’lerini stake etmeye daha istekli çünkü varlıklarını hızlı bir şekilde çekebiliyorlar.
Likit stake protokolleri, 2. çeyreğin ilk haftalarında hem fiyatın hem de kilitlenen toplam değerin (TVL) artmasıyla iyi bir performans gösterdi. LSD protokolleri grubu şu anda diğer kategoriler arasında TVL açısından en üst sırada yer alıyor.
Zincir üzerindeki tablo da oldukça ilginç. Eylül ayındaki birleşmeden sonra Ethereum artık sürekli enflasyonist bir kripto para birimi değil. Artık arzı ağ üzerindeki faaliyetlere bağlı. Mayıs 2022, memecoin çılgınlığı nedeniyle ağ aktivitesinde güçlü bir büyüme gördü ve sonuç olarak Ethereum arzında tarihteki en büyük düşüşün yaşandığı ay oldu.
Alım Satım Faaliyetleri Yavaşlıyor
Çok bilinen bir deyiş vardır: “Mayıs ayında sat ve git.” Bu, yaz aylarında geleneksel olarak düşük olan işlem hacimlerini ifade eder. Haziran ayında bazı kayda değer olaylar yaşanmış olsa da ikinci çeyrekte genel olarak işlem hacminde bir düşüş görüldü.
Kripto borsaları ikinci çeyrekte işlem hacminde düşüş kaydederek iki yılı aşkın bir sürenin en düşük değerine ulaştı.
Merkezi olmayan borsalar (DEX’ler) biraz daha iyi performans göstererek küçük bir düşüş yaşadı. Binance ve Coinbase’in sorunlarla karlılaşmasıyla birlikte, kullanıcıların DEX’lere doğru kademeli bir kayışı söz konusu. Bu eğilim FTX’in çöküşünden sonra gözlemlendi ve kullanıcılar artık daha kararlı hareket etmeye hazır.
Bu arada, geçiş sadece spot ticarette değil, aynı zamanda türev piyasasında da görülmektedir. DEX’ler türev piyasasının hala küçük bir parçası, ancak büyümeleri şimdiden görülebiliyor. Örneğin, pazar payları Haziran ayında yeni bir zirveye ulaştı. DEX’lerin spot piyasa payı da bir ay önce ATH seviyesine ulaştı ancak o zamandan beri oran biraz geriledi.
Kamu ve Özel Sektör Kaynak Geliştirme Çalışmaları Düşüşte
2023’ün ilk yarısında token satış piyasasında bir toparlanma görüldü. Geçen yılın ikinci yarısıyla karşılaştırıldığında, piyasa yükseliyor ve parlıyor. Ancak yine de 2021 yılında görülen rakamlara ulaşmaktan oldukça uzak .
Başarılı kripto para satışlarının çoğunun bu yılın ilk çeyreğinde gerçekleştiğini belirtmek gerekir. İkinci çeyreğin performansı biraz daha kötü ve birçok projenin yatırım getirisi ATH’ye göre önemli ölçüde düştü.
Sui, bu çeyreğin ve hatta belki de yılın en önemli token satışı oldu. Proje, halka açık turlardan neredeyse 50 milyon dolar topladı. Ancak, birçok insanı hayal kırıklığına uğratan bir airdrop olmadı. Diğer büyük projelerin Sui’nin örneğini takip edip etmeyeceğini bekleyip göreceğiz.
Öte yandan, özel fon toplama konusunda durum oldukça farklı. Art arda bir ay boyunca bağışlar düşmeye devam etti ve ikinci çeyreğin sonunda 2020’nin 4. çeyreğinden bu yana en düşük seviyelerine ulaştılar.
Düzenleyici zorlukların ortasında, birçok fon işlerini daha elverişli yargı bölgelerine taşımayı düşünüyor. Asya pazarındaki kripto girişimlerinin diğer ülkelere kıyasla son 3 ayda en yüksek büyümeyi gösterdiğini belirtmek gerekir.
Yeni Layer-2 Ağları TVL Büyümesine Hakim
İkinci çeyrekteki fiyat düşüşü nedeniyle çoğu blok zinciri Kilitlenmiş Toplam Değerde (TVL) bir düşüş yaşadı. Bunlardan yalnızca birkaçı önemli ölçüde yükseliş gösterdi.
BNB Chain de Binance’in SEC davasıyla ilgili sorunları ve Avrupalı düzenleyiciler tarafından reddedilmesi nedeniyle bazı sorunlar yaşadı. BNB Chain’in TVL’si bu haberlerin ardından önemli ölçüde gerileme yaşadı.
Öte yandan, yeni Layer-2 blok zincirleri oldukça iyi performans gösteriyor. Polygon zkEVM’nin TVL’si %3,617’ye varan bir artış göstererek en güçlü kazançları elde etti. Yakında ilk 10’da yer alabilecek olan zkSync Era ise +%467 gibi önemli bir artış yaşadı. Hala zirveden uzak olan ancak hızla büyüyen StarkNet ise +%252’lik bir artış gösterdi.
Likit staking bu çeyrekte büyüyen bir trend haline dönüştü. İşaret zinciri akıllı sözlemelerinde ETH birikimi artmaya devam ederken, LSD protokolleri popülerlik ve hakimiyet kazanıyor. Ethereum, Solana, Klaytn, toplam TVL’deki LSD payı açısından açık ara lider olurken diğer platformların protokolleri de popülerlik kazanmaya devam ediyor.
Likit stake türevleri, temsilci ve doğrulayıcılara çok sayıda avantaj sunarak daha fazla istikrar ve ağ performansı sağlar. Şu anda ETH stake etme işlemi, risk ve piyasa aktivitesine bağlı olarak umut verici getiriler sağlamaktadır. Ancak gelecekte, gerçek bir boğa koşusunun başlamasıyla birlikte, merkeziyetsiz borsalar bir kez daha liderliği ele geçirebilir.
2023’ün ikinci çeyreği kripto piyasası için gerçek bir test oldu. Bu dönemde, piyasayı yıl boyunca ve hatta daha uzun süre etkilemeye devam edecek olan birkaç önemli olay meydana geldi. SEC olumlu bir karar verirse Bitcoin ETF’lerinin ateşi güçlü bir etkiye sahip olacaktır. Hem yeni yatırımcıların kripto para birimine akın etmesi hem de kurumlar tarafından BTC’nin büyük miktarda satın alınmasını etkileyecektir.
Ayrıca, başta ABD’de olmak üzere başka düzenleyici gelişmeler de beklemeliyiz. Giderek daha fazla TradFi etkili figürü kripto para birimlerinin küresel finansa entegrasyonunu destekliyor. Ancak, kilit kararlar düzenleyicilerde kalmaya devam ediyor.
İkinci çeyrekteki düşük aktiviteye rağmen piyasa olumlu seyrini sürdürüyor ve beklentileri karşılıyor. Bitcoin’in halving etkinliğini gerçekleştirmesine yaklaşık bir yıl kaldı, bu da bir sonraki boğa koşusuna önemli bir destek sağlayabilir. Bu boğa koşusunun etkisi, kripto endüstrisinin kalan sürede buna ne kadar iyi hazırlandığına bağlı olacaktır.
Kaynak: https://news.cryptorank.io/crypto-market-recap-q2-2023/
- Bu da ilginizi çekebilir: Kripto Para Portföyü Nasıl Oluşturulmalı?
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
