En basit şekilde ifade edildiğinde bir kripto para birimi, dijital bir varlıktır. Kripto para birimleri, şu andaki fiat para birimlerinin kullanıldığı gibi bir takas aracı olarak ortaya çıkmıştır.
Kripto paralarla gerçekleştirilen işlemler internet tabanlıdır ve blockchain’e kaydedilir. Blockchain, her birim için işlem geçmişini gösterir ve mülkiyeti kanıtlamak için kullanılır. Dijital varlıklar en iyi şekilde sanal tokenler olarak görselleştirilir. Bu tokenler, dahili sistemlerde finansal işlemleri ve diğer değerli bilgileri kaydetmek için programlanabilir.
Kripto paraların en çok öne çıkan özelliği, parasal bir sistem olarak kullanılabilmesidir. Kullanıcılar, borsalarda sağlanan mal ve hizmetler karşılığında taraflar arasında kripto para gönderebilirler. Kripto para birimleri herhangi bir merkezi otorite tarafından kontrol edilmez, merkeziyetsizdir. Kripto paralarla gerçekleştirilen işlemler, genellikle ya çok az işlem ücretine sahiptir ya da herhangi bir işlem ücreti yoktur.
Son dönemlerde birçok ülkenin gündeminde kripto düzenlemeleri yer alıyor olsa da kripto paralar, daha az hükümet kontrolüne ve düzenlemesine sahiptir. Bu durum, kripto para birimlerinin taşınabilir, enflasyona dayanıklı ve işlem geçmişlerinde şeffaflık olduğu anlamına gelir.
Kripto Ticareti (Trading)
Kripto para ticareti, kripto dünyasının yeni ve her geçen gün daha da büyüyen bir özelliğidir. Ticaret (trading), kripto paraların parasal bir sistem olarak kullanımından farklıdır. Kullanıcılar, bunun yerine bir şirketin hisselerini alıp satmak yerine kripto para birimlerini alıp satarlar. Hisse senetleri satın almak size bir şirkette sahiplik sağlarken, token satın almak size o kripto para biriminin sahipliğini verir.
ABD vergi sisteminde kripto para işlemleri, hisse senedi alım satım işlemleriyle aynı şekilde değerlendirilir. Bu durum, kullanıcıların büyük bir çoğunluğunun kripto dünyasından nasıl para kazandığını yansıtır.
Ürünlerin cazibesinin bir şirketin hisse fiyatını etkilemesi gibi kripto para sistemi de kripto ticaretinin maliyetini etkiler. Bir kripto para biriminin değeri, öncelikle arzından, talebinden, bulunabilirliğinden ve rakip kripto para birimlerinden etkilenir.
Kripto Para Birimi Nasıl Değer Kazanır?
Kripto paralar, kripto para borsalarında değer kazanabilir. Kripto paraların değeri, arza ve talebe göre artar. Bir kripto para biriminin arzı, mevcut yeni coin sayısına ve elinde coin bulunduran kaç kişinin coin’lerini satmak istediğine bağlıdır.
Bir kripto para birimine olan talep ise birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Talep durumu, bir coin’e sahip olmanın ne ölçüde yararlı olduğuna bağlı olarak değişebilir. Örneğin; kripto para sistemi hızlı işlemler ve düşük işlem ücretleri ile iyi çalışıyorsa, akıllı sözleşmeler daha da yaygınlaşırsa ve daha fazla işletme kriptoyu kabul etmeye başlarsa, kripto talebi artacaktır. Ayrıca; kripto para birimleri son zamanlarda bir store of value (değer deposu) yatırımı olarak da oldukça fazla talep görüyor.
Kripto para birimlerinin değeri, herhangi bir piyasada olduğu gibi piyasanın herhangi bir zamandaki değer algısına bağlı olarak dalgalanır. Bu dalgalanmalar, yukarıda bahsedilen bazı arz ve talep faktörlerinden kaynaklanabileceği gibi gizli piyasa faktörlerinden de kaynaklanabilir.
Kullanıcılar Bir Kripto Para Biriminin Değerini Nasıl Arttırır?
Kullanıcılar, kripto para birimlerinin değerini birkaç farklı yöntemle arttırabilir.
Düşükten al, yüksekten sat (Buy low, sell high): Kullanıcılar, bu klasik yatırım stratejisini kullanarak coin’ler alıp ellerinde tutarak kripto para biriminin değerini artırabilir. Bu durum, satın alma talebini arttırır ve dolayısıyla kripto para biriminin değeri de artar.
Madencilik (Mining): Bitcoin veya altcoin madenciliği yapmak da karlı bir seçenek olabilir. Madencilik, aynı zamanda kripto para arzını da etkiler.
Artan fayda (Increasing utility):Daha fazla kurumun kripto paralara yatırım yaparak kripto paraları, bir ödeme şekli olarak kabul etmesi kripto paraların faydasını arttırır. Kullanıcıların bu sürece dahil olması kripto para birimlerinin değerini uzun vadede arttıracaktır.
Medya kapsamı (Media coverage): Kripto para birimlerinin fiyatları, medya kapsamına göre çeşitli dalgalanmalar yaşar. Kullanıcılar da bunu sahip oldukları sosyal medya hesapları aracılığıyla etkileyebilir.
Kripto para birimleri, üç geniş kategoriye ayrılır: Bitcoin, altcoin’ler, tokenler.
Bitcoin
En popüler kripto para birimi olan Bitcoin, sınırlı bir arza sahiptir. Bitcoin arzı, 21 milyon ile sınırlıdır. Bu durum, piyasadaki Bitcoin arzı 21 milyona ulaştığı anda piyasaya daha fazla Bitcoin çıkarılamayacağı anlamına geliyor.
Bitcoin’in sınırlı arza sahip bir kripto para birimi olması, bir değer deposu yatırım aracı olarak kullanılabileceği anlamına gelir. Değerli bir kripto para birimine yatırım yapmak, altın yatırımı ile karşılaştırılabilir. Altın, bir miktar işlem değerine sahip olmasına rağmen; çoğunlukla bir değer deposu olarak kullanılır.
Bitcoin, bir PoW (proof-of-work) madencilik sistemi kullanır. Bu durum, bir madenci ağının Bitcoin blockchain’ini aktif halde tutmak için karmaşık hesaplamalar yaptığı anlamına gelir. Madenciler, bu çalışmalarına karşılık bir ödül olarak yeni basılmış Bitcoin’leri kazanırlar. Proof of Work (iş ispatı) sistemi, Bitcoin’in işlem sistemine fiziksel bir değer eklemesini sağlar. Bir Bitcoin, belirli bir miktarda bilgi işlem gücüne karşılık gelir.
Altcoin’ler
Altcoin’ler, Bitcoin’e alternatif olarak üretilen kripto para birimleridir ve piyasada birçok farklı altcoin vardır. Bitcoin ve altcoin’ler arasında bazı farklar bulunur.
Bitcoin ve altcoin’ler arasındaki en büyük farklardan biri de blockchain’de olabilir. Bazı altcoin’ler, sınırsız arza sahiptir ve bu, coin’lerin kullanım şeklini değiştirir. Günümüzdeki bazı altcoin’ler, sahip oldukları blockchain’i daha hızlı hale getirerek hem madenciliği hem de işlemleri hızlandırıyor.
Altcoin’ler bazı durumlarda işlemleri doğrulamak için kullanılan doğrulama yönteminde de farklılık gösterebilir. Bazı altcoin’ler proof-of-work sistemini kullanırken; bazıları, madencileri validator’larla değiştiren proof-of-stake konsensüsünü kullanır. PoS (proof-of-stake) sistemi, PoW’a (proof-of-work) göre çok daha az enerji ve daha az kaynak kullanımı gerektirir; çünkü proof-of-work madencileri, blokları çıkarmak için çok daha fazla “work (iş)” yapmak zorundadır.
Altcoin’ler, akıllı sözleşmeler oluşturmak için de kullanılabilir. Bu akıllı sözleşmeler, belirli koşullara göre otomatik olarak yürütülür, üçüncü tarafların katılımına gerek yoktur ve bu sayede oldukça hızlı gerçekleşir. Akıllı sözleşmeler, çeşitli işlemlerde kullanılabilir ve bu da onları kullanışlı birer yatırım haline getirir.
Tokenler
Tokenler, akıllı sözleşmelerde veya token olarak bir para birimi şeklinde kullanmak için yaratılmıştır. Herhangi bir blockchain’e sahip değildir ve merkeziyetsiz uygulamalarda (dApps) kullanılır.
Kripto paralar, madencilik sürecinin ve ortaya çıkan blockchain’in fiziksel bir sonucu olarak ortaya çıkan para birimi olarak kullanılır. Bu durum, Rezerv Bankalarının fiat para birimlerini destekleyen altın rezervlerine sahip olmasına benzer.
Tokenler, herhangi bir fiziksel varlığı temsil etmez. Satın almada DApp’lerde ve giderek daha popüler hale getiren indirimli ücretler ve oylama ücretleri almak için kullanılabilir. Bu da fiat para birimlerinin altın standardından ayrılmasına benzer.
Sonuç
Kripto para birimleri, herhangi bir para biriminde olduğu gibi değerini topluluğun katılım ölçeğine göre kazanır. Bir kripto para birimi, talep arzdan daha yüksekse değer kazanır. Bir kripto para birimi fayda sağladığı zaman insanlar daha fazla faydaya sahip olmak ister ve bu da talebi artırır. İnsanlar, kullanmak istedikleri kripto parayı satmazlar. Bu da kripto para birimi için arzdan daha fazla talep olduğu ve değerin arttığı anlamına gelir.
- Bu da ilginizi çekebilir: Kripto Okuma Kitabı: Para Birimleri, Token’lar ve Dijital Emtialar
Kriptoparalar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.