Kripto madenciliği, Bitcoin ve diğer bazı kripto para birimlerinin yeni coin’ler üretmek ve yeni işlemleri doğrulamak için kullanıldığı süreçtir.
Madencilik süreci, kripto para işlemlerini belgeleyen sanal defterler olan blockchain’leri doğrulayan ve güvence altına alan dünya çapında geniş, merkeziyetsiz bilgisayar ağlarını içerir. Ağda yer alan bilgisayarlar, işlem gücüne katkıda bulunma karşılığında yeni coin’lerle ödüllendirilir. Bu, bir döngü şeklinde devam eder; madenciler blockchain’i korur ve güvence altına alır, blockchain coin’leri ödüllendirir; coin’ler, madencilerin blockchain’i sürdürmesi için bir teşvik unsuru oluşturur.
Çoğu insan, kripto madenciliğini sadece yeni coin’ler yaratmanın bir yolu olarak düşünür. Bununla birlikte; kripto madenciliği, bir blockchain ağındaki kripto para işlemlerini doğrulamayı ve bunları dağıtık bir deftere eklemeyi de içerir. En önemlisi, kripto madenciliği, çifte harcama olayını önler.
Kripto para dünyasındaki en büyük sıkıntılardan biri de kripto platformlarının kolayca manipüle edilebiliyor olmasıdır. Bu nedenle Bitcoin’in dağıtılmış defteri, yalnızca doğrulanmış madencilerin dijital defterdeki işlemleri güncellemesine izin verir. Bu, madencilere ağı çift harcamadan koruma konusunda ekstra sorumluluk verir.
Madencileri ağın güvenliğini sağlama çalışmalarına teşvik etmek için yeni coin’ler üretilir. Dağıtık defterler merkezi bir yetkiye sahip olmadığı için madencilik süreci, işlemleri doğrulamak için çok önemlidir. Bu nedenle madenciler, yeni coin’leri kazanma şanslarını arttıran işlem doğrulama sürecine katılarak ağı güvence altına almaya teşvik edilir.
”Madencilik” Nereden Geliyor?
Bitcoin, algoritmik olarak altın madenciliğini taklit eden bir çözüm yarattığından beri süreç konsensüs mekanizmaları madenciliği olarak anılıyor.
Kripto madencileri, algoritmaların iç işleyişini ve her birinin getirdiği karmaşık süreçleri anlayan matematikçiler veya bilgisayar araştırmacıları değillerdir.
Bitcoin’in madencilik sistemi yeni coin’ler üretir, ağı korur, işlemlerin sırasına karar verir, işlemleri işler. Yalnızca doğrulanmış kripto madencilerinin işlemleri benimseyebilmesini ve doğrulayabilmesini sağlamak için bir proof-of-work (PoW) konsensüs protokolü uygulamaya konuldu. Ayrıca; PoW, ağı herhangi bir harici saldırıya karşı korur.
Proof of Work (İş İspatı)
Kripto madenciliği, fiziksel dünyadaki değerli metal madenciliğine benzetilir. Değerli metal madencileri altın, gümüş veya elmasları ortaya çıkarırken; kripto madencileri, yeni coin’lerin dolaşıma girmesini sağlar. Madencilerin yeni coin’lerle ödüllendirilmeleri için, karmaşık matematiksel denklemleri kriptografik hash’ler şeklinde çözen makineleri kullanmaları gerekir. Hash, bir veri ait bir dijital imzadır. Bir ağda aktarılan verilerin güvenliğini sağlamak için hash’ler oluşturulur. Madenciler, bir kripto işlemi tarafından üretilen hash değerini sıfırlamak için diğer madencilerle rekabet eder ve kodu kıran ilk madenci, bloğu deftere ekleyerek ödülü alır.
Her blok, önceki bloğa atıfta bulunmak için bir hash işlevi kullanır ve ilk bloğa geri giden kesintisiz bir blockchain oluşturur. Bu nedenle, ağdaki eşler, belirli blokların geçerli olup olmadığını ve her bloğu doğrulayan madencilerin ödülü almak için hash’i düzgün bir şekilde çözüp çözmediğini kolayca doğrulayabilir.
Zamanla, madenciler PoW’u çözmek için daha gelişmiş makineler kurdukça ağdaki denklemlerin zorluğu artar. Aynı zamanda, madenciler arasındaki rekabet de artar.
Kripto Para Madenciliğine Nasıl Başlanır?
Kripto para madenciliği, karmaşık, kriptografik matematik denklemlerini çözmek için özel olarak tasarlanmış özel yazılımlara sahip bilgisayarları gerektirir. Kripto madenciliğinin ortaya çıktığı ilk günlerde Bitcoin gibi kripto para birimleri, bir ev bilgisayarında basit bir CPU çipi ile çıkarılabiliyordu. Bununla birlikte, yıllar geçtikçe, artan zorluk seviyeleri nedeniyle CPU yongaları çoğu kripto para biriminin madenciliği için pratik hale geldi.
Günümüzde kripto para madenciliği, özel bir GPU veya ASIC madenciliği gerektiriyor. Ayrıc;a madencilik teçhizatındaki (mining ring) GPU’lar her zaman güvenilir bir internet bağlantısına sahip olmalıdır. Ek olarak her kripto madencisinin bir çevrimiçi kripto madenciliği havuzuna üye olması gerekir.
Kripto Para Madenciliği Yöntemleri
Farklı kripto para madenciliği yöntemleri, farklı süreler gerektirir. Örneğin, kripto madenciliğinin ilk günlerinde çoğu madenci CPU madenciliğini tercih ediyordu. Bununla birlikte; şu anda çoğu kişi, CPU madenciliğinin çok yavaş olduğunu söylüyor ve CPU madenciliğini pratik bulmuyor. Yüksek elektrik gibi artan maliyetleri ve artan zorluk seviyeleri göz önüne alındığında CPU madenciliği ile küçük karlar elde etmek için aylar gerekiyor.
GPU madenciliği ise kripto para madenciliğinin başka bir yöntemidir. Tek bir madencilik teçhizatı altında bir dizi GPU’yu bir araya getirerek hesaplama gücünü en üst seviyeye çıkarır. GPU madenciliğinde teçhizat için bir anakart ve soğutma sistemi gereklidir.
ASIC madenciliği de kripto para madenciliğinin başka bir yöntemidir. GPU madencilerinin aksine, ASIC madencileri özellikle kripto para madenciliği yapmak için tasarlanmıştır, bu nedenle GPU’lardan daha fazla kripto para birimi üretir. Ancak; pahalıdır çünkü madencilik zorluğu arttıkça teçhizat hızla eskir.
GPU ve ASIC madenciliğinin sürekli artan maliyetleri göz önüne alındığında, bulut madenciliği (cloud mining) giderek daha popüler hale geliyor. Bulut madenciliği sayesinde bireysel madenciler, büyük şirketlerin ve özel kripto madenciliği tesislerinin gücünden yararlanabilirler.
Bireysel kripto madencileri, hem ücretsiz hem de ücretli bulut madenciliği ana bilgisayarlarını çevrimiçi olarak belirleyebilir ve belirli bir süre için bir madencilik teçhizatı kiralayabilir. Bu yöntem, kripto para madenciliği yapmanın en serbest yoludur.
Madencilik Havuzları (Mining Pools)
Madencilik havuzları, madencilerin bir blockchain’de madencilik blokları bulma şanslarını arttırmak için çeşitli hesaplama kaynaklarını birleştirmelerine olanak tanır. Madencilik havuzu başarılı olursa ödül, her madencinin havuza katkıda bulunduğu kaynak miktarıyla orantılı olarak madencilik havuzuna dağıtılır.
Çoğu kripto madenciliği uygulaması bir madencilik havuzuyla birlikte gelir. Kripto meraklıları kendi madencilik havuzlarını oluşturmak için çevrimiçi olarak da bir araya gelebilirler. Bazı havuzlar diğerlerinden daha fazla ödül kazanır ve madenciler ihtiyaç duydukları zaman havuzları değiştirebilirler.
Madenciler, düzenli teknik desteğin yanı sıra ev sahibi şirketler tarafından sık sık güncellemeler aldıkları için resmi kripto madenciliği havuzlarını daha güvenilir buluyor.
Kripto Madenciliği Buna Değer mi?
Kripto madenciliğinin faydalı olup olmadığının belirlenmesi birkaç faktöre bağlıdır. Potansiyel bir madenci CPU, GPU, ASIC ya da bulut madenciliğini seçerken madencilik teçhizatının hash oranı, elektrik gücü tüketimi ve genel maliyetleri göz önünde bulundurmalıdır. Kripto madenciliği makinelerinin çoğu genel olarak önemli miktarda elektrik tüketir ve önemli miktarda ısı yayar.
Örneğin, ortalama bir ASIC madencisi, yaklaşık on dakika içinde bir Bitcoin oluşturmak için yaklaşık 72 terawatt güç kullanır. Bu rakamlar, teknoloji ilerledikçe ve madencilik zorluğu arttıkça değişmeye devam ediyor.
Makinenin fiyatı önemli olsa da, özellikle GPU ve ASIC madencilik teçhizatları ile elektrik tüketimini, bölgedeki elektrik maliyetlerini ve soğutma maliyetlerini dikkate almak da aynı derecede önemlidir.
Bir kişinin madencilik yapmak istediği kripto para biriminin zorluk seviyesini göz önünde bulundurması, işlemin yeterince karlı olup olmayacağını belirlemek için de önemlidir.
Kripto Madenciliğinin Vergilendirmesi
Kripto madenciliğinin vergilendirilmesi önemli bir husus olmaya devam ediyor. Kripto madencileri genellikle madencilik faaliyetlerini gerçekleştirdikleri kripto para birimi ile ödüllendirildiklerinde ve ödül tokenlerini sattıklarında veya takas ettiklerinde vergilendirmelerle karşı karşıya kalacaklardır. Bununla ilgili olarak ABD’nin vergi kurumu IRS’nin, kripto madenciliğinin vergi sonuçlarına yönelik kararına göre, bir madenci, ödül tokenlerini aldıktan sonra, tokenlerin alındığı zamanki adil piyasa değerine eşit bir miktarda brüt geliri kabul edecektir.
Ek olarak, bir vergi mükellefinin madencilik faaliyetleri bir ticaret veya işletme teşkil ediyorsa veya vergi mükellefi bağımsız bir yüklenici olarak bu tür faaliyetleri üstleniyorsa ödül kripto para ödemeleri serbest meslek geliri olarak kabul edilir ve buna bağlı olarak serbest meslek vergilerine tabidir.
Benzer şekilde, bir vergi mükellefi, bir çalışan olarak madencilik faaliyetleri gerçekleştiriyorsa kripto para biriminde yapılan ödemeler, Sosyal Güvenlik / Sağlık ve işsizlik vergilerinin federal gelir vergisi stopajına tabi ücretler olarak kabul edilir.
Kripto Madenciliği Yasal mı?
Dünyanın dört bir yanından kripto paralarla ilgili yasal düzenlemeler yaygınlaşırken şu anda çoğu yargı yetkisi ve yetkili makam henüz kripto para birimlerini yöneten yasaları yürürlüğe koymadı. Bu da kripto madenciliğinin hala çoğu ülke için yasal belirsizliğin korunduğu anlamına geliyor.
Mali Suçları Uygulama Ağı (FinCEN) kapsamında, kripto madencileri para aktarıcıları olarak kabul edilir, bu nedenle bu faaliyeti yöneten yasalara tabi olabilirler. Örneğin; İsrail’de kripto madenciliği bir işletme olarak kabul edilir ve kurumlar vergisine tabidir.
Kripto para birimiyle ilgili faaliyetleri özel olarak yasaklayan yargı bölgeleri dışında, çok az ülke kripto madenciliğini yasaklar.
Kripto Madenciliği Sürdürülebilir mi?
Her geçen gün teknolojinin daha da gelişmesiyle yeni teknolojiler ortaya çıkıyor ve kripto madenciliği alanı sürekli değişiyor. En iyi ödülleri almayı hedefleyen profesyonel madenciler de sürekli olarak bu alanı inceliyor ve performanslarını iyileştirmek için madencilik stratejilerini geliştiriyor.
Bununla birlikte; iklim değişikliği savunucuları, madencilik sürecinde çok fazla fosil yakıt yakıldığı için giderek daha fazla endişe duymaya başladı. Bu tür endişeler, Ethereum gibi kripto para topluluklarını proof-of-work’ten proof-of-stake gibi daha sürdürülebilir mekanizmalarına geçmeye teşvik ediyor.
- Bu da ilginizi çekebilir: Kripto Para Portföyü Nasıl Oluşturulmalı?
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.