Garen Varjabetoğlu
Solana, merkeziyetsiz uygulamalar’a (DApps) dolayısıyla akıllı sözleşmelere ve pazar yerlerine yer veren ve dünya çapındaki geliştiricileri ve kurumları destekleyen web ölçekli, açık kaynaklı bir blokzinciri protokolüdür.
Solana (SOL), 2017 yılında Anatoly Yakovenko tarafından kuruldu. Yakovenko, Qualcomm ve Dropbox’ta bir süre yazılım mühendisi olarak çalıştıktan sonra Solana’yı hayata geçirdi. Yakovenko, Eric Williams ve Solana’nın CTO’su Greg Fitzgerald ile, Bitcoin ve Ethereum blokzincirlerinde var olan geleneksel sorunlarla başa çıkmak için yeni bir süreç başlatmıştır.
Blokzincirlerin genel sorunu merkeziyetsizlik, ölçeklenebilirlik ve hızı aynı anda bünyelerinde barındıramamalarıdır. Bu özelliklerden herhangi ikisinden aynı anda en iyi şekilde verim alınabiliyorken üçüncü özelliğin performansından feragat edilmelidir. Solana bu soruna çözüm üretmeyi hedefliyor.
Ekip şu anda Apple, Qualcomm, Intel, Google, Microsoft, Twitter, Dropbox gibi dünyanın önde gelen kuruluşlarının mühendisleri tarafından desteklenmekte. Solana’nın yarattığı etki, Multicoin Capital, Foundation Capital, SLOW Capital, CMCC Global, Abstract Ventures ve daha fazlasını içeren birçok yatırımcının da dikkatini çekmiş durumda.
Solana, iş hacmini ve ölçeklenebilirliği artırabilmek için Hisse Kanıtı (PoS) ve Tarih Kanıtı (PoH) mutabakat mekanizmalarının birleşimini kullanıyor. İki mutabakat mekanizmasının birleşimi, Solana’yı blokzinciri teknolojisinde özel bir yere konumlandırıyor.
Sonuç olarak, ağ saniyede 50.000 işlemi (TPS) desteklediğini iddia ediyor. Bu da Solana’yı dünyanın en hızlı blokzinciri haline getiriyor. Geliştirme ekibi, hız ve performans açısından benzeri görülmemiş seviyelere ulaşmasına yardımcı olan birkaç yeni özellik tanıttı. Gelin bu yeniliklere bir göz atalım;
Solana’nın 8 Temel Yeniliği:
- Proof of History (PoH) → Geçmiş Kanıtı
Solana’nın PoH mutabakat algoritması, Solana ağı içinde daha yüksek verimlilik sağlamasına yardımcı olmakta. Bu mutabakat sayesinde, geçmiş işlemlerin kayıtlarına sahip olarak, sistemin işlemleri daha kolay izlemesini ve olayların sırasını takip etmesini sağlanmakta.
- Tower BFT → PBFT’nin (Pratik Bizans Hata Tahammülü) PoH için optimize edilmiş versiyonu
Tower BFT, senkronize saat sisteminden (synchronized clock system) yararlanmak için yapılmış PBFT benzeri bir algoritmadır. Tower BFT, PoH’yi kriptografik bir saat olarak kullanır. Bu da büyük mesajlaşma yükü ve işlem gecikmesine maruz kalmadan mutabakat sağlanmasına izin verir.
- Türbin → Bir tür blok yayılım protokolü
Türbin protokolü, verilerin blokzinciri düğümlerine (node) iletilmesini kolaylaştırır. Bunu, verileri daha küçük paketlere bölerek yapar. Türbin, Solana’nın bant genişliği sorunlarını çözmesine, ayrıca işlemleri daha hızlı sonuçlandırmak için kapasitesini artırmasına olanak tanır.
- Gulf Stream → Mempool’a (Bellek Havuzu) ihtiyaç kalmaksızın işlem yönlendirme protokolü
Gulf Stream protokolü, Solana’nın 50k TPS’yi desteklemesine olanak sağlayan yeniliğidir. Bu protokol, işlemlerin önbelleğe alınmasında ve ağ üzerinde işlemlerin iletilmesinde, işlemlerin hızlandırılmasında önemli bir rol oynayan protokoldür.
- Sealevel → Paralel akıllı sözleşmeler’in çalışma süresi
Sealevel, GPU’lar ve SSD’leri yatay olarak ölçeklendirmek için kullanılan hiper paralelleştirilmiş bir alım-satım işlemi işleme motorudur. Bu sistem uygulandığında, Solana’ya daha verimli bir çalışma süresi ve aynı durumda olan işlemlerin blokzincirlerinde eşzamanlı olarak çalışmasına olanak sağlar.
- Pipeline → Doğrulama optimizasyonu için İşlem Birimi
Pipelining, verilerin girdi akışının bundan sorumlu farklı donanımlara atandığı bir süreçtir. Dolayısıyla bu mekanizma, işlem bilgilerinin ağdaki tüm düğümler arasında hızla doğrulanmasını ve çoğaltılmasını sağlar.
- Cloudbreak → Yatay ölçekli hesaplar veri tabanı
Solana ağında gerekli ölçeklenebilirliği elde edebilmek adına Cloudbreak kullanılır. Cloudbreak, ağ üzerinde eşzamanlı okuma ve yazma işlemleri için ideal olan bir veri yapısıdır.
- Archivers → Dağıtık ana defterin depolanması
Veri depolama için Archivers kullanılır. Solana’daki veriler, doğrulayıcılardan Archivers olarak bilinen bir düğüm ağına aktarılır.
Solana (SOL) Kümesi (Cluster) Nedir?
Solana kümesi, Solana altyapısında önemli bir rol oynamaktadır. Kümeden kastedilen, birlikte çalışan bir bilgisayar bütünüdür. Dışarıdan bakıldığında tek bir sistem olarak görülür. Her Solana kümesi, genellikle birlikte çalışan (birbirlerine karşı da çalışabilen) bağımsız bilgisayarlar kümesidir. Bilgisayarlar, kullanıcı tarafından gönderilen, güvenilmeyen, programların çıktısını doğrulamaya yardımcı olur.
- Bu da ilginizi çekebilir: Bitcoin, Cardano, Solana ve Binance Coin Fiyat Analizi | 2 Eylül 2021
SOL Token Kullanım Amaçları?
SOL Token, Solana ekosistemindeki para birimidir. SOL, SPL protokolünü kullanır. SPL, Ethereum’daki ERC20 standardına benzeyen, Solana blokzincirinin token standardıdır.
SOL token’larının iki ana kullanım alanı bulunmaktadır:
- Ağda gerçekleştirilen işlemler veya akıllı sözleşmelerden yararlandıktan sonra oluşan işlem ücretleri SOL token ile ödenir.
- Hisse kanıtı (PoS) mutabakat mekanizmasının bir parçası olarak SOL token stake etmek.
SOL Nereden Satın Alınabilir?
SOL, Türk kriptopara borsalarından BtcTurk ve Bitexen’de listelenmektedir. Aynı zamanda Binance, Coinbase, Huobi, FTX, OKEx gibi birçok yabancı kriptopara borsasında alım-satım mümkün.
Sonuç Olarak
Ethereum platform olarak Solana’nınkinden çok daha büyük ve yerleşik olmasına rağmen, Ethereum blokzincirinde pek çok şeyin eksik olduğu aşikâr. Solana, yüksek verimi ve düşük gaz ücretleri ile bunu telafi edebilmekte. Bu nedenle, birçok DeFi projesi Solana’yı, Ethereum’a ideal bir alternatif olarak görmeye başladı.
Solana, daha önceki blokzinciri teknolojisinin deneyimlediği birçok geleneksel soruna çözüm buluyor. Solana, işlemleri doğrulamak için yeni bir yapı ve daha verimli bir mutabakat algoritması sunuyor. SOL fiyatı son zamanlarda iyi performans göstererek yatırımcıların ilgisini çekti. Solana’nın kullanım yoğunluğu, trafik artışını görene kadar hızıyla kriptopara dünyasında fark yaratıp yaratamayacağını bilemeyiz.
Ancak bildiğimiz, Solana’nın kesinlikle Bitcoin ve Ethereum’a karşı ciddi bir rakip olacağı konusunda bir konsensüs oluşmuş durumda. Platform, gelişmeye devam ettikçe kesinlikle dikkat edilmesi gereken bir blokzinciri olacak!
Kaynaklar: Genesis Block | Binance Academy
- Bu da ilginizi çekebilir: Solana (SOL) ve Avalanche (AVAX) Teknik Analizleri I 02.08.2022
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
