Batuhan Görbulak
ABD doları endeksi (DXY, USDX), ABD’nin en önemli ticaret ortaklarının çoğunluğunun bir para birimi sepetinin değerine göre ABD dolarının değerinin bir ölçüsüdür. Bu endeks, aynı ana para birimlerinden döviz kurlarını kullanan diğer ticaret ağırlıklı endekslere benzer.
Dolar endeksi, Amerikan Doları’nın diğer yabancı para birimlerine karşı değerini ölçmek için ortaya çıkarılmıştır. Dolar endeksi hesaplama için Amerikan Doları’nın yüksek ticaret hacmine sahip olduğu 6 para biriminin geometrik ortalaması hesaplanmaktadır. Bu para birimlerinin geometrik ortalamasının dolara karşı olan değeri “Amerikan Dolar Endeksi” olarak karşımıza çıkar.
ABD Doları Endeksi, 6 yabancı para biriminden oluşur:
Euro (EUR): %57.6
Japon Yeni (JPY): %13.6
İngiliz Sterlini (GBP): 11.9
Kanada Doları (CAD): %9.1
İsveç Kronu (SEK): %4.2
İsviçre Frangı (CHF): %3.6
Endekse 6 para birimi dahil olmasına rağmen toplamda 24 ülke endekste yer alır. Bunun altında yatan temel sebep ise Euro’nun (EUR) AB’de olan çoğu ülkede ortak kullanılan para birimi olmasıdır. Endeksin değerinin yarısından fazlası, doların euro karşısında ölçülen değeri ile temsil edilmektedir. Bu yüzden DXY’nin aslında euro ile doğrudan bağlantılı bir endeks olduğunu ifade edebiliriz.
Dünya genelinde İkinci Dünya Savaşı Sonrası para birimlerinin satın alma, değer gücünü ölçen yeni bir standart kabul edilmişti. Yeni bir parasal sistemin temelleri, hatta Dünya Bankası ve IMF’in temelleri bu zamanda ortaya atıldı. Ayrıca bu dönemin en büyük özelliği Bretton Woods denilen yerde USD’nin, ABD’nin elindeki altına sabitlenmesidir. Bretton Woods adı verilen bu sistemde altının ons değeri 35 dolar olacaktı. 1973 Mart döneminde Bretton Woods sistemi yürürlükten kaldırıldı. DXY endeks değeri için sistemin kaldırılmasından sonraki değer olarak başlangıç baz değeri 100 alınmıştır.
Dolar Endeksi DXY Neyi İfade Eder Ve Nelerden Etkilenir?
Dolar’ın para birimleri karşısında değerinin hesaplanması yerine doların diğer ülke para birimleri karşısındaki değerinin hesaplanmasıdır. Bu hesaplamalarda piyasadaki yatırımcılara ve büyük kurumlara Dolar’ın değerini sunar. Dolar endeksinin hesaplanmaya başlandığı tarihten bugüne kadar en yüksek değerini 1985 yılının Şubat ayında görmüştür. Endeks değeri o tarihte 164.72 değerine kadar ulaşarak rekor kırmıştır. 2008 Küresel Ekonomik Kriz sonrası 73 ile 105 arasında dalgalanmıştır. Amerikan Merkez Bankası, ABD’de ekonominin gidişatı ile ilişkili olarak faiz artırma ya da azaltma kararı verdiğinde veya iş-dış siyasete yönelik gerilimler de endeks değerini etkilemektedir.
Dolar Endeksi Yükselirse Veya Düşerse Ne Olur?
Dolar endeksinin yukarı yönlü hareket etmesi; doların, diğer 6 para birimi karşısında değer kazandığı anlamına gelir. Bu durumda, ABD dolarını güçlendiren bir ortamın olduğu anlaşılır. Eğer dolar endeksinin düşerse; doların, diğer 6 para birimi karşısında değer kaybettiği anlamına gelir. Yani, dolar endeksi aşağı yönlü hareket edecektir. ABD ekonomisinde doları olumsuz etkileyecek olayların yaşanması veya verilerin beklentileri karşılayamaması durumunda, dolar değer kaybedecektir.
Kripto paralar hakkında; merak ettikleriniz, öğrenmek istedikleriniz, soru-cevap, güncel analizler için Telegram kanalımızda bizi takip edin ve iletişimde kalın. KoinSaati’nin Telegram Kanalına katılmak için tıklayınız.
