Bonding Curve Nedir? Hangi Amaç İçin Nerelerde Kullanılır?

Bonding Curve kelime anlamı ile, Bağlayıcı Eğri anlamına gelen matematiksel bir konsept olarak bilinmektedir. Basit olarak bir coin ya da tokenin piyasadaki dolaşım miktarı ile fiyatı arasındaki doğru orantılı ilişkiyi temsil eder.

Basit bir matematik ile talebi artan bir ürünün, rekabet ve sirkülasyon ile daha değerli bir hale gelmesi durumu ile açıklayabileceğimiz bu terim sürekli bir hareketi temsil etmektedir. Bonding curve’ün ardındaki en temel sebep, Bitcoin gibi sınırlı sayıda arzı olan ürünlerin, satın alma işlemi gerçekleştikçe, kalan ürünlerin satın alma niyetindeki işlemciler tarafından, son satın alma işleminden daha fazla ödeme yaparak satın alma psikolojisi içinde olması ya da bu psikolojinin teşvik edilmesidir.

Proje keşfedilip satın alma işlemi gerçekleştikçe, ürünlerin fiyatı da doğru orantıda artar ve bu arz-talep meselesi bahsettiğimiz eğriyi/çizgiyi oluşturur. Her yapılan yeni alım işlemi bir önceki alım işlemi için kâr teşkil eder. Bonding Curve, blockchain’lerde önceden belirlenmiş ve sabit fiyat politikalarıdır, farklı şemalar gösterseler de dış müdahaleler ile yanıltılamazlar. Teşvik bazlı bir fiyat protokolü olarak görev aldığı gibi, fiyatı sabitlemek için de kullanılabilir.

bond

Birbiri ardına gelen alım ya da satışlar, eğrideki dalgalanmaları yaratır. Her bonding curve isminden beklediğimiz gibi eğrisel bir hareket göstermek zorunda değildir. Belirli bir zaman içinde sürekli alım gerçekleşiyor ise, sistem gereği, her alım ile daha fazla ürün piyasada dolaşıma çıkacağı için ve ürünün fiyatı da buna doğru orantılı düzlemsel bir şekilde artacağı için, bu senaryoda bonding curve eğrisel ya da dalgalı bir hareket yerine düz bir hat çizecektir.

Tabii ki hiçbir hareket tek yönlü değildir. Piyasa karşılıklı işlemlerin görüldüğü bir ortamdır. Alımın olduğu yerde er ya da geç satış işlemleri de gerçekleşecektir. Erken dönemlerde, düşük fiyattan yapılan alımlar, genelde alım işlemleri arttıkça, zaman ile pozisyona kar imkânları doğuracaktır. Kar imkânı alan bir işlemci, satışı gerçekleştirdiğinde, ürünün piyasadaki dolaşımı azalacağı için fiyatı da düşecektir.

Bonding Curve Şekilleri

Genel olarak, bonding curve pozitif yükseliş trendli bir eğridir, fakat aksi durumlar da söz konusudur.

bonding-curve

Bonding Curve kalıpları piyasayı teşvik etmek için kullanan ya da baş vurulan matematiksel konseptlerdir. Bir projeye çekilecek yatırımcılardan görmek istenilen davranışların şekillendirilmesi, bu eğriler ile şekillendirilir. Kısacası, üretici, yatırımcısından görmek istediği hareketleri bu matematiksel konsept ile tayin eder ve uygular.

Sigmoid/S Tipi

Erken yatırımcıların daha fazla ödüllendirilmesinin amaçlandığı bu eğri başlangıç ile tepe noktası arasında bir kıvrıma sahiptir. Bu kıvrımdan önce alım gerçekleştiren yatırımcılar, alım işlemi yapıldıkça erken pozisyon aldıkları için avantajlı konumda olurlar. Kıvrım noktasından sonraki yatırımcılar ise, ana akım kullanıcılar olarak tanımlanırlar. Bu kullanıcılar, küçük kazançlar elde etseler de hiçbir zaman erken pozisyon alanlar kadar kâr elde edemezler.

Sigmoid (Antik Yunanca “S/Sigma harfinden türetilmiş) eğrisi ile yukarıda bahsettiğimiz gibi erken yatırımcılar yüksek ödüller kazanırken, geç yatırımcılar fiyat ve hacim dalgalanmaları yüzünden ciddi kayıplar sağlayabilirler.

Linear/Çizgisel Bonding Curve

Fiyat ve arz orantısının çizgisel hareket gösterdiği Bonding Curve tipine verilen isimdir. Market hacmi büyürken fiyatın sabit kaması için seçilen eğridir.

Negative Exponential Curve/Negatif Üssel Eğri

Bu eğri tipinde esas amaç erken pozisyonları ödüllendirirken, geç alınan pozisyonlara da kâr alma fırsatı vermektedir. Eğrinin dipten yukarı doğru, belirli bir ivme ile yükselmesi amaçlanır. Sigmoid’e ters olarak bu eğri de girilecek her pozisyon, fayda sağlayabilir.

Bonding Curve protokolleri görülebilecek birçok duruma adapte edilebilen çok yönlü konseptlerdir. Örneğin sınırsız arzlı bir projede, eğri artan talebe göre yeni tokenları üreterek organizasyonu sonsuz bir döngüde devam ettirebilir.

Bonding Curve sözleşmeleri ile birlikte Continuous Token yani Kesintisiz Token konsepti ortaya çıkmıştır. Bonding Curve sözleşmeleri satılan tokenları geri alabilmek için rezervlerinde sürekli yeterli miktarda varlık barındırırlar. Bu durumda Kesintisiz Tokenlar için hızlı ve anlık satışların yapılmasına olanak sağlayan likidite sağlar. Aynı sözleşmeler bu tokenlar için sınırsız bir üretim sağlarlar ve bu üretim ile satış ve alım ile orantılı olarak fiyatları belirlenir.

Yukarıda gördüğümüz eğri çeşitlerinin arkasında Reserve Ratio yani Rezerv Oranı isimli bir formül yatmaktadır. Bu formül, rezervede tutulan tokenin Continuous Tokenin arzı ve fiyatının çarpımına bölünmesi ile bize Reserve Ratio değerini verir. Bu veri bize tokenlardaki fiyat hareketinin yani Bonding Curve’ün eğri türünü verir.

bonding curve formula

Bir başka deyiş ile Bonding Curve, teşvik ilkesine dayalı, ICO ve CO modellerinde ve AMM Sistemlerinde kullanılan, merkeziyetsiz borsalarda faydalı bir kriptoekonomik ilkedir. Fiyat belirlemede, vergilendirme ve ödüllendirme sistemlerinde, çekiliş ve açık arttırma gibi bir çok alanda yaygın kullanılabilir.

Bu konu ile ilgili daha detaylı matematiksel ve yazılımsal bilgiler için; https://yos.io/2018/11/10/bonding-curves/ makalesine göz atabilirsiniz.

Resources (Kaynaklar):

Kriptoparalar hakkında; merak ettikleriniz, öğrenmek istedikleriniz, soru-cevap, güncel analizler için Telegram kanalımızda bizi takip edin ve iletişimde kalın. KoinSaati’nin Telegram Kanalına katılmak için tıklayınız.