Blokzincirinde “Ölçeklenebilirlik” Gerçekte Ne Anlama Geliyor?

Ölçeklenebilirlik, blokzincirindeki en önemli sorunlardan biri ve Bitcoin’in doğuşundan beri sektördeki herkesin odak noktası konumunda.

Akademide çalışan bir blokzinciri araştırmacısı veya kriptopara meraklısı da olsanız, “ölçeklenebilirlik” (scaling) veya “ölçeklenebilir blokzinciri” (scalable blockchain) terimini hepiniz duymuşsunuzdur. Çok konuşulan, fazlasıyla üzerinde durulması gereken bir konu. Bununla birlikte, çoğu zaman, “ölçeklenebilir” bir blokzinciri, genellikle yüksek TPS (saniye başına işlem) elde edebilen bir blokzincirinin başka bir adıdır. Bazen, gerçek anlamı çarpıtılır. Öte yandan, araştırma enstitüleri, şirketler veya medya tarafından çeşitli blokzincirlerinin ölçeklenebilirliğini araştırmaya ve nesnel olarak karşılaştırmaya çalışan çok sayıda rapor ve makale bulunmaktadır. Ancak, neredeyse hepsi yanlış ifadelerden nasibini almış gözüküyor.

Çoğu bilgisayar sistemi için (ör: bir veri tabanı veya arama motoru), “ölçeklenebilirlik”, sistemin artan miktarda işi idare etme veya ölçeklendirme anlamına gelmektedir. Bir sistem daha fazla kaynak (ör: bilgi işlem gücü, sunucular veya bant genişliği) tahsis edilmek yerine, artan iş yüküyle başa çıkmak için sistemi değiştiren ek çabalar gerektiriyorsa, iyi ölçeklenmez, bir başka deyişle, zayıf bir ölçeklenebilirliğe sahip olur.

Bununla birlikte, blokzinciri alanında, “ölçeklenebilirlik” kelimesinin çok daha geniş bir anlamı vardır. İşlem hacmi, gecikme süresi, önyükleme süresi veya işlem başına maliyet açısından Bitcoin’in herhangi bir iyileştirmesine “ölçeklendirme” adı verilir. Böylece blokzinciri sistemi ölçeklenebilir hale getirildi.

Günümüzde, “ölçeklenebilir” kabul edilen çeşitli blokzinciri sistemleri var, ancak bunların verimleri büyük ölçüde farklılık göstermektedir. “Ölçeklenebilir” kelimesinin blokzincirinde karşılaştırılabilir bir terim olduğunu unutmamak gerek. Bir blokzinciri sistemi ölçeklenebilir olarak adlandırıldığında, sistemin mutabakat mekanizmasını değiştirerek ve/veya bazı sistem parametrelerini ayarlayarak mevcut bazı sistemlerden daha yüksek TPS elde ettiğini gösterir.

Ölçeklenebilir blokzincirlerini dört kategoriye ayırabiliriz:

1. Bitcoin’i Ölçekleme: Bitcoin’in PoW (Proof-of-Work) mutabakat algoritmasını değiştirmeden blok boyutunu büyüterek veya blok aralığını azaltarak Bitcoin’in verimliliğini artırmaya yönelik çözümler.
2. POW’u Ölçekleme: Nakamoto mutabakat çerçevesinde hala çalışan, ancak algoritmayı değiştirerek Bitcoin’in POW algoritmasından daha yüksek bir verim elde eden çözümler.
3. Bizans Hata Toleransı (BFT) Algoritmalarını Ölçeklendirme: BFT algoritmalarına dayalı, ancak PBFT’den daha az mesaj karmaşıklığına sahip çözümler.
4. Ölçeklenebilir Blokzincirleri: Tüm işlem geçmişini bilmek için doğrulama/madencilik düğümlerine sahip olma gereksinimini azaltan çözümler. Böylece ağ boyutu büyüdükçe sistemin verimi artabilir ve bu sayede yukarıdaki üç sistem türünden daha iyi ölçeklenebilirlik elde edebilir.

Bitcoin’i Ölçeklendirmek

Bitcoin’in zayıf bir ölçeklenebilirliğe sahip olduğu bir gerçek. Çünkü Bitcoin’deki PoW mutabakatı buna izin verecek şekilde dizayn edilmemiştir. Bitcoin’de PoW, bir sonraki geçerli bloğu belirlemek için rastgele bir yöntem olarak kullanılır, tüm düğümler (node) kazananı belirlemek için belirli bir süre Pow’u çalıştırır. Ayrıca, her düğümün bir sonraki blok için aynı yarışta aşağı yukarı rekabet edebilmesi için yeni bir bloğun tüm ağa senkronize edilmesi gerekir.

PoW süresi 10 dakika olduğu için (Bitcoin’de olduğu gibi) senkronizasyonun 1 dakika sürmesinde sakınca yoktur. Bununla birlikte, senkronizasyon süresi her bir PoW döngüsüyle karşılaştırılabilirse, blok boyutu artarsa veya blok aralığı önemli ölçüde azalırsa, örneğin: blok aralığı 1 dakikaya düşürülürse, Bitcoin artık adil ve güvenli olmayacaktır. Bu gibi durumlarda, ağda birçok çatallaşmanın gerçekleştiğini gözlemleriz. Sonuçta çok uzun bir onay süresi ve daha düşük bir güvenlik seviyesi elde edilir.

Başka bir deyişle, Bitcoin’de üstü kapalı bir kısıtlama bulunuyor. Mutabakat algoritmasının her turdaki çalışma süresi, senkronizasyon süresinden önemli ölçüde daha fazla olması gerekmektedir. Senkronizasyonun ne kadar zamana ihtiyacı olduğu yalnızca mutabakat algoritmasının tasarımına değildir. Aynı zamanda büyük ölçüde altında yatan ağın özelliklerine de bağlıdır. Örneğin verim, gecikme, ağ yapısı, merkeziyetsizlik gibi… 2016 yılında bir araştırmaya göre, Bitcoin ağı 27 TPS’den daha fazlasına ulaşamayacağı tahmin edilmektedir. Bu sınır, mutabakat için aynı PoW algoritmasını kullanan bir altcoin veya ağlar, boyut veya merkeziyetsizlik seviyesi farklı olduğu için bugün Bitcoin için geçerli olmayabilir. Ancak, yukarıda belirtilen kısıtlama hala geçerli. Bu nedenle, bloğu genişleten veya blok aralığını azaltan “naif” yaklaşımlar, Bitcoin’i yalnızca ufak bir boyutta “ölçeklendirebilir”.

PoW’u Ölçeklemek

Yukarıda belirtilen sorunu çözmek için, sistemin güvenliğinin yeni blokların senkronizasyonuna bağlı olmayacağı şekilde yeni PoW şemaları önerilmiştir. Mutabakat süresinin, senkronizasyon süresinden önemli ölçüde daha büyük olması gerekmez, ancak karşılaştırılabilir veya hatta eşit hale getirilebilir. Örneğin Bitcoin-NG’de (ölçeklenebilir blokzinciri protokolü), bütün bir işlem kümesi yerine yalnızca tur liderini belirlemek için mutabakat kullanılır. Böylece işlemlerin senkronizasyonu paralel olarak yapılabilmekte ve daha büyük bir blok boyutu kullanılabilmektedir. Bu kategorideki diğer bazı blok zincirleri Hybrid Consensus, Byzcoin ve GHOST’dur.

PoS

Ölçeklenebilirlik açısından PoW ölçekleme kategorisine bazı yeni PoS şemalarını da dahil edebiliriz. Çünkü bu sistemlerde ağ mutabakatı, adaleti sağlamak için uzun bir süre gerektirmeyen rastgele sayı üreteçlerine dayanan lider seçim mekanizmaları tarafından sağlanır. Bu nedenle, “mutabakat süresinin senkronizasyon süresinden önemli ölçüde daha büyük olması gerektiği” kısıtlamasına sahip değiller ve PoW’u ölçeklendirme çözümlerinde olduğu gibi doğrudan büyük bir blok boyutunu tercih edebilirler. Bazı iyi bilinen projeler şunlardır: Ouroboros, Pamuk Prenses, Dfinity ve Algorand.

BFT’yi Ölçeklemek

Bizans Hata Toleransı (BFT) algoritmaları, hatalı düğümlerin keyfi davranmasını tolere edebilen, böylece dürüst düğümlerin güvenilmeyen ağlarda mutabakata varılmasına izin verebilecek bir mutabakat algoritmaları ailesidir. BFT ismi, 80’lerin başında Leslie Lamport tarafından önerilen Bizans generalleri probleminden esinlenmiştir. Ancak, “gerçek” kullanım durumlarının olmaması nedeniyle, BFT’nin pratik bir versiyonu ancak 1995’te, Pratik Bizans Hata Toleransı (PBFT) olarak adlandırıldı.

PBFT, O(N²) mesaj karmaşıklığına sahip bir algoritmadır. Burada N, ağdaki toplam doğrulama/maden düğümü sayısıdır. Bir iletide mutabakata varabilmek için iletinin önce ağdaki tüm düğümlerde yayınlanması ve ardından her düğüm tarafından diğer düğümlere tekrar yayınlanması gerekmektedir.

PBFT’nin en büyük dezavantajlarından biri, O(N²) mesaj karmaşıklığı nedeniyle ağ boyutuna göre zayıf ölçeklenmesidir. Her işlem için düğümler arasında gönderilen mesajların sayısının, artan ağ doğrulama düğümü sayısının karesi şeklinde artar. Ardından, bant genişliği yalnızca düğüm sayısıyla orantılı olarak artabileceğinden, prensip gereği ağ büyüdükçe verim düşecek. Örneğin 50’den fazla düğümü olan bir ağda kullanılamaz.

Bu sorunu çözmek için, PBFT gibi klasik BFT algoritmalarını ölçeklendirmek için önerilen birkaç fikir bulunmaktadır. İlk denemeye spekülatif BFT denir. Fikir oldukça basit: düğümler önce spekülatif olarak ağ durumunun iyi olduğunu ve ortamın güvenilir olduğunu varsayar ve mutabakata varmaya çalışmak için daha basit ve daha verimli şemalar kullanır. Girişimin başarısız olması durumunda, daha maliyetli PBFT’ye geri dönerler. Bir bakıma “en iyi durum verimi” için “en kötü durum gecikmesi” takasına eşdeğerdir. Bu tür BFT’nin, örneğin Zyzzyva’nın, blokzinciri kavramından önce bile var olduğunu unutmamak gerek. Ölçeklenebilirlik konusu giderek daha önemli hale geldikçe, spekülatif BFT fikri yeniden gözden geçirildi ve blokzinciri geliştiricileri ve araştırmacıları tarafından Byzcoin, Algorand ve Thunderella gibi blokzinciri sistemlerini inşa etmek için bir yapı taşı olarak kullanıldı.

İkinci fikir, bant genişliği kullanımının verimliliğini artırabilecek, silme kodlaması (erasure coding) adı verilen bir bilgi teorik aracı kullanarak BFT sürecindeki fazlalığı kasıtlı olarak kaldırmaktır. Honeybadger-BFT bu kategoriye örnektir. Üçüncü fikir, düğümler arasındaki iletişimlere “rastgelelik” getirmektir. Böylece mesajı aldıktan sonra, onaylamak için diğer tüm eşlerin görüşlerini duymak yerine, her düğüm rastgele örneklenmiş bazı düğümleri dinler ve buna göre karar verir.

Teorik olarak, büyük olasılıkla, örnekleme büyüklüğü doğru seçilirse ve örnekleme süreci gerçekten rastgele ise düğüm doğru bir karar verecektir. Mutabakat algoritması Avalanche, daha iyi bir ölçeklenebilirlik elde etmek için bu fikri kullanır.

Ölçeklenebilir POW (POS) ve Ölçeklenebilir BFT Karşılaştırması

Hem form hem de konsept olarak farklı blokzincirleri oluşturmak için kullanımları farklı olsa da yukarıda bahsedilen ölçeklenebilir PoW (PoS) ve ölçeklenebilir BFT şemaları, benzer ağ ayarlarında verim açısından benzer performansa sahip olabilir. Tercihen, her iki yaklaşım da mesaj iletimleri için bant genişliğini maksimum düzeyde kullanmalı ve engellenmemiş bir O(N) mesaj karmaşıklığı sağlamalıdır. Yüzlerce düğüme sahip bir ağda 100-1000 TPS, ölçeklenebilir PoW (PoS) veya ölçeklenebilir BFT için verim için kabaca bir tahmin olacaktır. Başka bir deyişle, günümüzde “ölçeklenebilir blokzinciri” terimini görüyorsanız, çoğunlukla bu iki tür “ölçeklenebilirlik” anlamına gelir.

Directed Acyclic Graph – DAG (Yönlendirilmiş Döngüsüz Grafik)

DAG tabanlı mutabakat algoritmalarının da bu kategoriye girmesi birçok insanı şaşırtabilir, çünkü çoğunluk bunun yerine ölçeğin genişletilmesi gerektiğine inanmaktadır. Çoğu DAG, Phantom, Conflux, Avalanche veya IOTA ve Hedera Hashgraph gibi projeler olsun, tüm mesajların her düğüm tarafından bilinmesini gerektirmektedir. Phantom, Conflux ve IOTA, mutabakat ve senkronizasyonun daha iyi paralelleştirilmesini sağlayan GHOST’un gelişmiş sürümleri olarak görülebilir. Avalanche ve Hedera Hashgraph, daha az katı BFT varsayımlarıyla yüksek verim sağlayan spekülatif BFT algoritmaları olarak görülebilir.

Ölçeklenebilir Blokzincirleri

Bu kavram, dağıtık sistemlerdeki orijinal “ölçeklenebilir” tanımına çok daha benzerdir. Bir anlamda hem ölçeklenebilir blokzinciri hem de ölçeklenebilir dağıtık sistemdir. Ağ büyüdükçe daha yüksek verim elde eder. Aralarındaki temel fark, dağıtık sistemlerde tanımlanan ölçeklenebilirliğin, sistem performansının, genel olarak merkeziyetsizlik nedeniyle blokzinciri için elde edilemeyen bir şey olan sunucu (düğüm) sayısına orantılı olarak büyümesini gerektirmesidir.

Bu nedenle, blokzinciri araştırmacıları, ağ boyutu arttıkça ağın çıktısının doğrusal bir şekilde büyümesine izin vermeemek için daha düşük bir ölçeklenebilirlik düzeyi hedeflemiştir. Ortaya çıkan şemalar, günümüzde çoğunlukla “ölçeklenebilir” blokzincirleri/şemaları olarak adlandırılmaktadır. Ölçekleme terimini duymamış olabilirsiniz, ancak “sharding”, “Lightning Network” veya “Ethereum Plasma” kelimelerini mutlaka duymuşsunuzdur. Hepsi, blokzinciri ölçeklenebilirliği sorununa çözüm olarak düşünülebilir.

Ölçeklenebilir bir blokzincirinde, bazı mesajlar hiçbir zaman bazı düğümlere ulaşamaz. Burada “düğümler” ile hem doğrulamaya hem de mutabakata katılanlar kastedilmektedir. Bitcoin bağlamında bu, madencilerin tüm işlemleri bilmesine ve doğrulamasına gerek olmadığı anlamına gelir. Bir işlemde harcanan paraların işlemi bilmeyen düğümlerde tekrar harcanabilmesi nedeniyle çift harcama riskini artırması, bu ayarlamanın ciddi bir sonucudur. Çift harcamayı önlemek ve bu arada ayarı korumak için, diğerlerinin adına işlemleri doğrulamak için ağdaki bazı düğümlere ihtiyacımız olabilir. Bu aslında sisteme belirli bir merkezileştirme düzeyini yeniden dahil eder. Sonuç olarak, güvenlik veya merkeziyetsizlik tehlikeye girer. Bu sorun genellikle “blokzinciri ölçeklenebilirlik üçlemi” olarak bilinir. Üçleme nedeniyle, ölçekleme planlarını takip etmemiz gerekip gerekmediği konusunda bir tartışma oldu.

Ölçek genişletme planlarından bazılarından daha önce bahsettiğimiz gibi, bir ölçek genişletme blok zinciri tasarlamak ve uygulamak için iki popüler strateji vardır: biri sharding (parçalama) ve diğeri off-chain (zincir-dışı) şemalardır.

Sharding, tüm ağı alt ağlara, yani her bir alt ağdaki düğümlerin yerel bir defteri paylaştığı shard’lara (parçalara) bölmek anlamına gelir. İdeal olarak, her düğümün tüm mesajlar yerine yalnızca kendi parçasında iletilen mesajları bilmesi, doğrulaması ve saklaması gerekir. Sharding orijinal blokzincirini, işlemleri onaylayan ve mutabakata katılan daha az düğüm olduğu için daha az güvenli olan daha küçük blokzincirlerine bölmek olarak düşünülebilir.

Bu nedenle, sharding stratejisi için en büyük zorluklar şunlardır:

1. Her parçanın nasıl güvence altına alınacağı
2. Parçaların, parçalar arası işlemleri yürütmek için nasıl verimli ve güvenli bir şekilde etkileşime girebileceği… Örneğin, bazı kriptoparalar A parçasından B parçasına taşınırsa, B parçasındaki alıcı, kötü niyetli göndericiler tarafından aldatılmayı önlemek için para birimlerinin geçerliliği hakkında A parçasındaki birden fazla düğümü sorgulamalıdır. Bu iki sorunu çözmek için birçok çözüm önerilmiştir. Burada sadece birkaçını listeliyoruz: Omniledger, Chainspace, Rchain, Sharding for Ethereum.

Off-chain şemalar büyük ölçüde, aralarındaki her işlemi Bitcoin’e kaydetmeye gerek kalmadan hızlı ödemeler için iki düğüm arasında bir off-chain kanalı etkinleştirmek için bazı akıllıca hileler kullanan Lightning Network’ten ilham almaktadır. Bununla birlikte, bu kolaylık bir maliyetle birlikte gelmektedir. Yani her iki taraf da aralarındaki off-chain kanalı açmak için önceden zincire para yatırmak zorundadır. O zamandan beri, Bitcoin ve hızlı ödeme uygulamasının ötesine geçmek için birçok zincir dışı plan önerildi. Özellikle, tarafların, diğer ileti türleri, birden fazla taraflı işlemler, koşullu ödeme işlemleri ve akıllı sözleşme işlemleri aracılığıyla etkileşime girmesine izin verilir. O zaman, zorluk, bu tür off-chain mekanizmaların, farklı blokzincirlerindeki farklı mesaj türleri için off-chain desteklerle nasıl tasarlanacağı ve verimli bir şekilde dağıtılacağıdır. Yaygın olarak bilinen bazı off-chain projeler şunlardır : Plasma, Polkadot ve Liquidity.

Sharding ve Off-chain

Göründüğü kadar basit, aslında sharding ve off-chain şemalar arasındaki farkı söylemek oldukça zordur. Bazı sharding şemaları ayrıca tüm shard’lar arasında bir ana zincire veya ortak bir mutabakata sahip olabilir ve bazı off-chain şemalar ayrıca düğümleri gruplara ayırabilir. Burada onları daha teorik bir şekilde ayrılmaktadırlar.

Aslında “mutabakat/uzlaşı” terimi, tutarlılık (uzlaşma) ve canlılık (kullanılabilirlik) olmak üzere iki özellikten oluşur. İlki, iki dürüst düğümün bir mesajın içeriği hakkında anlaşmazlığa düşmemesi gerektiği anlamına gelir. İkincisi, dürüst bir düğüm bir mesajı biliyorsa, diğer tüm dürüst düğümlerin de sonunda onu bileceği anlamına gelir. Hem parçalama hem de off-chain şemalar için, bazı mesajlar tüm dürüst düğümler tarafından bilinmeyeceğinden, canlılık tehlikeye girer. Aralarındaki fark, tutarlılığı ele alma biçimleridir. Özellikle, parçalama, belirli güvenlik bozulmasına sahip bir parçada tutarlılığı garanti eder. Öte yandan, off-chain yaklaşımlar tutarlılık konusunda kesin bir garanti vermez. Bunun yerine, tutarlılık, ana zincire para yatırma ve biri off-chain davrandığında bir ceza mekanizması gibi bazı ekonomik yaptırımlara bağlıdır.

VAPOR

Sharding ve off-chain yaklaşımların yanı sıra, yakın zamanda VAPOR adı verilen başka bir ölçeklendirme blokzinciri çözümü önerildi. Sistem, mevcut blokzinciri sistemlerinde gözlemlediğimiz “rasyonalite” adı verilen önemli bir varsayıma dayanmaktadır. Özellikle, çoğu blokzinciri sisteminin özel bir mesaj türünü, yani işlemleri dikkate aldığını ve çoğu sistemin, blokzinciri katılımcılarının işlemlere karşı rasyonel olduğu varsayıldı.

Örneğin, Ayşe’nin rasyonel olduğu göz önüne alındığında, Ayşe Mehmet’ten bir şey satın almak isterse, Mehmet’e bir ödeme işlemi yaptıktan sonra, bu işlemin gerçekliğini Mehmet’e kanıtlamaktan sorumlu olacak. Ve eğer mantıklıysa Mehmet, mallarını ancak işlemin gerçekten doğrulanmış ve gerçek olduğunu doğruladıktan sonra satacaktır. Bunlara “değer transferinde akılcılık” denmektedir. VAPOR, güvenlik ve merkeziyetsizlikten ödün vermeden ölçeği genişletmek için değer aktarım sistemindeki “rasyonelliği” kullanır. Başka bir deyişle, VAPOR, her bir düğümün tüm işlemleri bilmesini, doğrulamasını ve depolamasını gerektirmeden, örneğin kriptoparalar gibi tamamen güvenli ve merkeziyetsiz bir değer aktarım sistemi olarak kullanılabilir. Ancak işlevsellikte bir sınırlaması vardır, yani “rasyonellik” varsayımının geçerli olabilmesi için yalnızca değer aktarımı için kullanılabilir.

Ölçeklenebilirliği belirleme kriterleri

Bu alanda bazı teorik altyapı ve deneyim olmadan bir blokzinciri sisteminin “ölçeklenebilirliğini” yargılamak çok zordur. Bununla birlikte, belirli bir blokzinciri sisteminin şu ana kadar tartışılan üç tür ölçeklenebilirlikten hoşlanıp hoşlanmadığını değerlendirmek için aşağıdaki üç kriterin kullanılabileceği düşünülmekte:

1. Blokzinciri, Bitcoin POW tipi mutabakat mı kullanıyor? Evet ise, düğümlerin her zaman en yeni bloklarla senkronize olması gerektiğine dair bir kısıtlama var mı yoksa aksi takdirde madencilik güçleri boşa mı gidecek? Evet ise, ölçeklenebilir bir POW değildir.
2. Blokzinciri, BFT tipi mutabakat kullanıyor mu? Cevabınız evet ise, mesaj karmaşıklığını azaltmak için kullanılan herhangi bir akıllı numara var mı? Hayır ise, ölçeklenebilir bir BFT değildir.
3. Her mesaj parçasının her doğrulama/madencilik düğümü tarafından bilinmesi gerekiyor mu? Buradaki düğüm, fikir birliğine dahil olan düğümler, yani blok oluşturabilen düğümler (Kripto para birimleri bağlamında Madenciler olarak da bilinir) anlamına gelir. Evet ise, o zaman ölçeklenebilir bir blokzinciri değildir.

Ölçeklenebilirliği Ölçün

Hepimizin bildiği gibi, eğer bir blokzinciri ölçeklenmezse, mutabakata katılan her düğüm tüm mesajı almalıdır. Ardından, sistemin verimi, ağdaki en az yetenekli düğüm tarafından sınırlandırılacaktır. Bu nedenle, bir ev bilgisayarının verimi, örneğin 100-1000 TPS, tamamen merkeziyetsiz bir blokzincirinin ulaşabileceği maksimum TPS için makul bir beklenti olacaktır. Başka bir deyişle, ölçeklenemeyen bir blokzinciri 10.000 TPS’lik bir verim talep ederse, daha düşük kapasiteli düğümler ona katılamayacağından sistemin oldukça merkezileştirilmesini önerir. Öte yandan, eğer bir blokzinciri ölçeklenirse, teorik olarak sınırsız verim elde edebilir. Ancak, hepsini aynı anda elde etmek imkânsız olduğundan, güvenlik, merkeziyetsizlik veya işlevsellikteki tavizlere dikkat edilmelidir.

Layer 1 ve Layer 2

“Blokzinciri ölçeklendirmek için Layer 1 veya Layer 2 en iyi çözüm mü?” popüler bir tartışma konusu. “Ölçeklenebilirlik” hakkında konuşurken bu konuya değinmek gerekiyor.

Özellikle, “Layer1”, off-chain şemalar dışında bu yazıda ele alınan tüm algoritmaları içeren mevcut mutabakat algoritmalarını değiştirerek veya yeni mutabakat algoritmaları önererek blokzincirleri ölçeklendirmeye yönelik tüm çabaları temsil etmek için kullanılır. Ancak, elde edilen “ölçeklenebilirlik” çok farklıdır. Öte yandan, “Layer 2” yaklaşımları temelde off-chain şemalardır. Bu nedenle, “Layer 1” ve “Layer 2″yi ölçeklenebilirlik açısından karşılaştırmak uygun değildir. “Layer 1” yaklaşımlarının yalnızca bir kategorisi, yani sharding, “Layer 2” ile aynı “ölçeklenebilirliği” sağlar.

Bugün itibariyle, blokzinciri ölçeklenebilirliği, mükemmel bir çözüm olmaksızın hala var olan bir sorundur. Teorik olarak, mevcut tüm şemaların artıları ve eksileri vardır ve her durumda iyi ölçeklenmezler. Ayrıca, bazı şemaların güvenliği ya kanıtlanmamıştır ya da belirli teorik varsayımlar altında kanıtlanmıştır. Pratikte, ölçeklenebilir bir planın, özellikle de sıkı güvenlik kanıtlarına sahip olanların, uygulama zorlukları nedeniyle gerçek hayatta başarılı bir şekilde uygulanmış ve test edilmiştir. Ölçeklenebilirlik hiçbir yerde çözülmüş bir sorun olmadığı için, gelecekte önerilen birçok yeni ölçeklenebilir blokzinciri sistemini kesinlikle göreceğiz.

• Bu da ilginizi çekebilir: Ölçeklendirme Tartışmaları 1: Ölçeklendirme Yolları Nelerdir?

Kriptoparalar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.