KoinSaati
Blockchain teknolojisinin birçok faydası olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak, bu teknolojinin uygulanmasının potansiyel sakıncaları da göz ardı edilemez. Bu teknolojiyi kullanacak kişilerin, resmin tamamını görerek bilinçli olarak hareket etmesi her zaman esastır.
Her türlü veriyi depolayabilen merkeziyetsiz bir veritabanı olarak, bu teknolojide dikkat edilmesi gereken bir çok konu vardır. Kronolojik bir sıra oluşturmak için tüm bilgiler bloklarda depolandığından, veriler arasında bir bağlantı oluşturulur. Bu bağlantı, kriptografik kanıtlarla mümkündür ve önceki verilerin hiçbirinin değiştirilememesi sağlanır. Son ağ bloğuna bağlantı olmadan gelecekteki veriler de doğrulanamaz.
Bir blockchain tamamen merkeziyetsiz olacak şekilde tasarlanırken, aynı zamanda merkezi kurumların başarısızlık noktalarını ortadan kaldırarak bir miktar sürtüşme yaratır. Bir blockchain’in verimliliği ve depolama kapasitesinde artış talebi önemli sorunlar doğurabilir. Teknolojinin yaygın bir şekilde benimsenmesi için önce bu endişeleri gidermek için çözümler bulunması gerekiyor.
Blockchain Teknolojisinin Avantajları
Dağıtılmış Defter
Blockchain teknolojisinin temel avantajı, nasıl dağıtıldığıdır. Daha spesifik olarak, dağıtılmış bir defter, adından da anlaşılacağı gibi, bilgileri depolayabilen birçok cihaza dağıtılır. Çoğu durumda ağ, hepsi aynı dağıtılmış defteri ve onun geçmişini paylaşan binlerce bilgisayardan oluşur. Ağ daha dağıtılmış ve merkeziyetsiz hale geldikçe, bir blokchain ağına saldırmak daha zor hale gelecektir. Bir tehdit oluşturmak için ağın önemli bir bölümünü kontrol etmek gerekir.
Birden fazla hata noktasına sahip olan geleneksel veritabanlarıyla karşılaştırıldığında, bir blockchain çok daha güvenli bir seçenektir. Ayrıca, tüm ağa karşı önemli bir saldırı yapmak istemedikçe, bir kişi blockchain’e “siber saldırıda bulunamaz”. Ancak bu, insanların tahmin ettiğinden çok daha karmaşıkken, merkezi bir veritabanının kapanması bazen çok önemsiz bir mesele bile olabilir.
İstikrar
Öyle görünmeyebilir, ancak merkezileştirilmiş veritabanları ve diğer veri depolama çözümleri istikrarlı olmaktan uzaktır. İyi bir günde bile genel erişilebilirlikleri ve performansları sorgulanabilir. Bu, çevrimiçi bankacılık veya devletle ilgili hizmetler gibi popüler hizmetlere erişmeye çalışırken oldukça belirgindir.
Blockchain’ler ise her yönden daha istikrarlıdır. Yalnızca çalışma süresi açısından daha güvenilir olmakla kalmaz, düğümler çevrimiçi olduğu sürece ağ da öyle olacaktır, aynı zamanda değişmezlik sayesinde istikrarlıdırlar. Bir blockchain ağına kaydedilen herhangi bir bilgi değiştirilemez. Ağ, verileri bir bloğa doğruladıktan sonra, onu kaldırmak imkansızdır.
Bitcoin ağı, finansal kayıtların bir blockchain teknolojisinde saklanmasına iyi bir örnektir. Son 12 yılda, hiç kimse önceden kaydedilmiş verileri değiştiremedi. Bunu yapmaya yönelik herhangi bir girişim takip edilebilecek ve yine de ağ tarafından reddedilebilecektir. İşletmelerin her zaman dolandırıcılık faaliyetlerini önlemesi gerekir. Doğru veri depolama ve bilgi kaydı, bunun doğru şekilde olmasını sağlamanın iki yoludur.
Bir blockchain şirketler tarafından dahili olarak kullanılsa bile, daha fazla istikrar olacaktır. Çalışanlar veya hain üst yönetim üyeleri, herkesin görebileceği ve erişebileceği bir defterde şüpheli işlemleri gizleyemez. Bugün çok az şirket atılmaya istekli olsa da, bu yeni teknolojiyi kayıt tutma amacıyla keşfetmek mantıklıdır.
Aracısız
Bir blockchain, kontrolü kullanıcılardan uzaklaştırabilecek aracıların olmadığı, karşılıklı güvene ihtiyaç olmayan bir sistem olarak sayısız avantaj sağlayabilir. Geleneksel ödeme sistemleri, ilgili taraflara ve bir aracıya bağlıdır. Bu aracı genellikle bir banka veya ödeme sağlayıcısıdır. Bu sistem çalışırken, bu denklemde güven gerektiren birçok başarısızlık noktası vardır.
Blockchain ise dağıtılmış defter teknolojisini kullanarak, bu aracılara artık ihtiyaç duyulmaz. Bunun yerine, işlemler eşler arası bir şekilde gerçekleşir ve ağ düğümleri tarafından doğrulanır. Tekil varlıklara güvenme riskini ortadan kaldırmak, bu teknolojiden yararlanmak isteyen herhangi bir sektör için ileriye doğru atılmış büyük bir adımdır.
Blockchain Teknolojisinin Dezavantajları
Yüzde 51 Saldırısı
Merkeziyetsiz ve dağıtılmış bir ağ için en büyük tehdit, ağı kontrol etmek isteyen biri veya bir grup bireydir. Bu hedefe, %51 saldırısı olarak bilinen bir süreçle ulaşılabilir. Özünde, kullanıcılara ağın %51’inin kontrolünü vererek, onların tahribata yol açmasına ve hatta işlemleri iptal etmesine izin verecektir. Bununla birlikte, %51’lik bir saldırı gerçekleştirmek, insanların inandığından çok daha karmaşıktır.
Böyle bir saldırının gerçekleştirilmesi, ağ düğümlerinin %51’inin veya madencilik kapasitesinin %51’inin kontrolünü gerektirecektir. Bitcoin ve Ethereum gibi popüler blok zincirleri için, böyle bir saldırının finansal maliyeti, potansiyel faydalardan daha ağır basmıyor. Bu kontrolü günler olmasa da saatlerce sürdürmek gerektiğinden kısa bir an için kontrolü ele geçirmek yeterli değildir. Bu saldırı ne kadar uzun sürerse, maliyet o kadar yüksek olacaktır.
Bitcoin veya Ethereum’a karşı hiçbir zaman başarılı bir %51 saldırısı olmadığını belirtmekte fayda var. Daha küçük ağlar, devralmaya çalışan insanların saldırılarına mağruz kaldı, hatta bazı kripto paralar zaman içinde birden fazla saldırıya dikkat çekti. Bu tür saldırıların daha az güvenli ağları nasıl kolayca bozabileceğini görmek talihsiz bir durum. Blockchain teknolojisini dahil etmek isteyen şirketlerin ağlarını düzgün bir şekilde güvence altına almanın yollarını bulması gerekecek.
%51 saldırısı başarılı bir şekilde gerçekleşse bile, bir saldırgan – veya saldırganlar grubu – ağı yalnızca kısa süreliğine kontrol edecektir. Ağ üzerindeki kontrollerini kolaylıkla genişletemedikleri sürece, en son işlemleri değiştirmek çoğu saldırgan için yeterli olmayabilir. Blokların kriptografi yoluyla bağlanması, saldırganların günler, haftalar, aylar veya yıllar önce kaydedilen verileri ayarlamasını imkansız hale getirir.
Verilerin Değiştirelememesi
Blockchain’in en önemli güçlü yönlerinden biri, verileri değiştirmeyi nasıl imkansız hale getirdiğidir. Ne yazık ki, bu da dezavantajlardan biri olabilir. Deftere herhangi bir yanlış bilgi kaydedilirse, onu değiştirmek veya tekrar kaldırmak neredeyse imkansızdır. Birinin verileri değiştirmesi gerektiğine dair nedenler olabilir, ancak dağıtılmış bir defter bunu neredeyse imkansız hale getirebilir.
Bu sorunu çözmenin bir yolu, blockchainin sert çatalını yürütmektir. Eski zinciri terk etmeyi ve doğru verilerle yenisine geçmeyi gerektirir. Ancak, bir hard fork, bazı kullanıcıların eski zincirde kalacağı bir ağ bölünmesini tetikleyebilir. Böyle bir durumdan her zaman kaçınılamaz, ne yazık ki bu seçeneği daha az elverişli hale getirir.
Private Key (Özel Anahtar) Yönetimi
Özel anahtar, bir blockchain ağı kullanan herkes için önemli bir bilgi parçasıdır ve kripto para biriminin veya o blockchain teknolojisinde depolanan diğer verilerin sahipliğine karşılık gelen kişisel bir tanımlayıcıdır. Özel anahtar olmadan, bir kullanıcı bu bilgilere bir daha asla erişemez. Bu, kullanıcıların bu bilgileri güvenli bir şekilde saklamasını daha da önemli hale getiriyor ve bu da kolaylık açısından başka bir soruna neden oluyor.
Blockchain teknolojisi dünyasında özel bir anahtarın kurtarılması mümkün değildir. Yalnızca bir kez oluşturulabilir ve genellikle yalnızca kullanıcıya sağlanır. Erişimlerini kaybederlerse, düzeltilmesi de kolay olmayan ciddi bir sorun ortaya çıkar. Özel anahtar kullanımı, günümüzde blockchain teknolojisinin dezavantajlarından biri olmaya devam ediyor, ancak bu endüstriyi keşfetmenin önemli bir parçası.
Verimsizlik
Bir blockchain, merkezi kurumların başarısızlık noktalarını ortadan kaldırmak için muazzam bir potansiyele sahip olsa da, mutlaka daha verimli bir çözüm olmayabilir. Blockchain’ler, bilgileri iletmek ve depolamak için temel oluşturan fikir birliği algoritmalarına büyük ölçüde bağımlıdır. Madencilik gerektiren Proof-of-Work algoritmasını seçmek, kripto para birimiyle hiçbir ilgisi olmayan ağlar için ideal olmayabilir. Bir kurumsal blok zinciri, savurgan bir çaba olacağı için asla madencilik gerektirmemelidir.
Farklı bir algoritma seçmek, kripto dışı amaçlar için mantıklı bir seçenektir. Proof-of-Stake (İspat Kanıtı), Proof-of-Idendity (Kimlik Kanıtı) veya başka herhangi bir mekanizma olsun, seçenekleri dikkatlice gözden geçirmek önemlidir. İhtiyaçlarınıza uygun doğru bir fikir birliği algoritmasıyla, bir blockchain’de herhangi bir şey çalıştırmanız için hiçbir neden yoktur. Doğrudan veya bir yan zincir aracılığıyla mevcut bir zincire bağlanmak da faydalı bir seçenek olabilir.
Blockchain’lerin bir diğer verimsiz yönü, depolanmalarıdır. Daha spesifik olarak, birincil zincire daha fazla veri eklendikçe, boyutu çarçabuk büyüyecektir. Bir defterin zaman içinde birkaç yüz gigabayta ulaştığını görmek alışılmadık bir durum değildir. Bu tür miktarda veriyi depolamak zamanla çok daha kolay hale geldi, ancak yine de dikkate alınması gereken potansiyel bir kısıtlama. Böyle bir zinciri birden fazla düğüm üzerinde dağıtırken, her düğümün tüm zinciri depolamak için depolama alanına ihtiyacı vardır ve bu da daha fazla verimsizlik yaratır.
Sonuç olarak, yukarıdaki listeden de görülebileceği gibi, günümüzde blockchain teknolojisinin birçok faydası ve potansiyel dezavantajı bulunmaktadır. Avantajlar önemlidir, ancak ihtiyaçlarınıza uygun olanı bulmak, potansiyel dezavantajların üstesinden ne kadar iyi geleceğine bağlı olacaktır. Ayrıca, mevcut defter neslinin hala “birinci nesil” olduğunu düşünmek gerekir. Hepsi, istikrarı, verimliliği ve işlem ücretlerini iyileştirmek için düzenli olarak güncellemeler ve yükseltmeler almaktadır.
Yine de söylemekte fayda var, her şeyi yapabilen tek bir blockchain daha yok. Bu alandaki rekabet çok sağlıklı olduğu için olması da gerekmiyor. Farklı defterler, bir veya iki şeyi rakiplerinden daha iyi yapmak için çeşitli şekillerde oluşturulmuştur. Biraz kırık bir manzara yaratır, ancak aynı zamanda dünya çapındaki geliştiricilerin fikirlerini ve iyileştirmelerini sunmalarına izin verir. Rekabet içindeki geliştiriciler, teknolojik olarak mümkün olanın sınırlarını zorlamaya yardımcı olacak ve daha gelişmiş ekosistemler doğuracaktır.
Yavaş ama emin adımlarla endüstri çok zincirli bir duruma doğru evriliyor. İşleri normal olarak işleyen bir ana zincir etrafında döner ve işlerini yapabilen birden fazla yan zincir bulunur. Başlangıçta yan zincirlerin sayısında bir sınır olacak olsa da, bu kavram uzun vadede muazzam bir potansiyele sahip olur. Blockchain dünyasında asla sıkıcı bir gün yoktur, ancak hala yapılacak çok iş vardır.
Kaynak: Vaultoro
Kriptoparalar hakkında; merak ettikleriniz, öğrenmek istedikleriniz, soru-cevap, güncel analizler için Telegram kanalımızda bizi takip edin ve iletişimde kalın. KoinSaati’nin Telegram Kanalına katılmak için tıklayınız.
