Onur Çaliş
Web3 teknolojisindeki ilerlemeler ve genişleyen kullanım alanları göz önünde bulundurulduğunda, sektörü heyecan verici değişimler bekliyor diyebiliriz. Bu yazımızda sizlere blockchain kullanımı hakkında bilmeniz gereken 9 durumdan bahsedeceğiz.
Merkezyetsiz Finans (DeFi)
DeFi, kayıt tutmak adına otomatik akıllı sözleşmeler ve blok zinciri defterleri kullanan merkeziyetsiz finansal protokoller için kullanılan bir kısaltma referansıdır. Akıllı sözleşmeler, periyodik olarak sonuçlandırılan eşler arası finansal işlemleri kolaylaştırır.
DeFi, herkese açık ve şeffaf protokollerle karakterize edilir. Yani ağa katılmak ve hizmetlere erişmek kolaylıkla yapılabilir.
Gayrimenkul Tokenizasyonu
Web3 teknolojisi, tokenleştirme olarak da dijital menkul kıymetleştirilmesini mümkün kılmaktadır. Tokenler, blok zincirlerde etkin bir hale getirililebilir ve genel likidite artışı sağlanabilir. Gayrimenkul mülkleri, gayrimenkul fonları, bunların gelir akışları, yönetim hakları ve daha fazlası tokenleştirme yoluyla kolayca finanse edilebilir. Dünyanın dört bir yanındaki yatırımcılar, varlıklarını daha hassas ve ayrıntılı bir şekilde satın alabilir, satabilir ve teminatlandırabilir. Böylece çok daha geniş bir yatırımcı havuzuna ve sermayelerine erişim sağlayabilir.
Akıllı sözleşmeler, kira tahsilatlarını ve diğer ödemeleri otomatikleştirerek kolaylaştırabilir. Bu durum, yatırımcılara hem zaman hem de sermaye tasarrufu sağlarken güvenli ve verimli karar alma süreçlerini de kolaylaştırır.
Blok zincirler, kağıt tapuları değiştiremez fakat son derece likit ağlarda tokenize edilmiş dijital varlıklar geliştirebilir. Bu da gayrimenkulleri daha erişebilir ve güvenilir kılar. İsveç, gayrimenkulleri tokenleştirme konusunda adım atan ülkeler arasında yer almaktadır.
Video Oyunlarının Genişlemesi
GameFi, blok zincir teknolojisi üzerine kurulmuş, oyunlara atıfta bulunan DeFi benzeri bir Web3 kısaltmasıdır. GameFi temelde play-to-earn modelini benimsemektedir. GameFi’yi yaygın video oyunlarından ayıran en önemli özellik, oyuncuların oyun içi öğelere sahip olabilmesi ve bunları daha sonra kripto paralar, stablecoinler veya diğer tokenler ile takas edebilmesidir.
Bu, oyunculara daha büyük topluluklarda oynama ve katılma konusunda ek teşvikler sağlar. Pandemide uygulanan sokağa çıkma yasaklarında, Filipinler’deki bireyler çalışamadıkları dönemde kendilerine gelir sağlamak için Axie Infinity gibi blok zinciri oyunları oynamışlardır.
Metaverse
Şu anda metaverse, insanları veya otomatik kişilikleri temsil eden dijital avatarlardan oluşan, sürükleyici, genişletilmiş gerçeklik (XR) deneyimleriyle karakterize edilen sanal bir dünyayı kapsamaktadır. Çok yakında, geliştiriciler dijital varlıkları, kullanıcıların oyun, keşif ve dijital mal ve emtia alışverişi sırasında kendilerini kaptırabilecekleri sanal fantezi dünyalarına entegre etmek için blok zinciri tabanlı ekonomileri kullanacaklar.
Fortnite oyuncuları dijital avatarları için uygulama içi satın alımlara zaten aşinadır. Fortnite teknik olarak merkezi platformlar üzerinden sunuluyor olsa da gelecekteki metaverse’ün neye benzeyeceğine dair bir fikir veriyor. Altyapı hazır olduğunda, kullanıcıların dijital varlıkları aracılığıyla ödeme yaptığı, oynadığı ve başarısında pay sahibi olduğu merkeziyetsiz, sınırsız ve sürükleyici bir dünyayı temsil eden tamamen entegre bir Web3 metaverse görmeyi bekleyebiliriz.
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar ya da DAO‘lar, merkezi liderlik yapılarının aksine ağ konsensüsü ile yönetilen topluluklardır. DAO’lar kar amacı gütmeyen kuruluşların ve operasyonlarının yerini alma veya bunları tamamlama potansiyeline sahiptir.
DAO’lar şirket tüzüklerini ve politikalarını akıllı sözleşmelere kodlayarak token sahiplerinin teklifler üzerinde oylamaya katılmasını kolaylaştırır.
Bir Yaratıcının Ekonomisi
Web3, sanatçı, müzisyen, oyun geliştirici ve diğer yaratıcı bireylerden oluşan toplulukların destekçileriyle daha doğrudan bağlantı kurmasını mümkün kılmıştır. Eşler arası iş birliğine ve çalışmalarının daha verimli bir şekilde paraya dönüştürülmesine olanak sağlamıştır.
Bu yeni yaratıcı ekonomi, taklitçiler tarafından kopyalanmadan ve çoğaltılmadan eserlerden çevrimiçi olarak para kazanmayı sağlayan yeni iş modellerini mümkün kılmaktadır. Bu yeni modeller, kapılı içerik, abonelik modelleri, gelir akışları ve sadık takipçilere ödüller vermek için blok zincirlerinin kullanılmasını içerir.
Sıfır Bilgi Gizlilik Altyapısı
Blok zincir şeffaflığı genellikle gücü ifade etse de kullanıcılar için gizlilik riski teşkil edebilir. Kriptografideki yeni gelişmeler, hassas verilerin sahipliğini ve geçerliliğini bilginin kendisini ifşa etmeden matematiksel olarak kanıtlamayı mümkün kılmıştır. Bu genel olarak sıfır bilgi (ZK) kanıtları olarak bilinir.
Kara Para Aklamayı Önleme ve Müşterini Tanıma
Geleneksel olarak bankaların ve diğer finans kuruluşlarının AML/KYC için kendi kimlik kontrollerinin yapılması için çalışan ekipleri işe almaları gerekir. Bu görevleri yerine getirmek ve hem yerel hemde uluslararası düzenlemelerle uyumlu kalmak zaman alıcı ve maliyetli olacaktır.
AML/KYC uygulamaları zaman içerisinde yargı yetkisine göre değişkenlik gösterebilir. Son olarak, kullanıcı verileri ikamet adresleri ve hatta pasaport numaraları gibi değişimler olabileceğinden AML/KYC kontrolleri sırasında toplanan verilerin güncelliğini yitirebilir.
Web3 mimarasinde yaşanan gelişmeler, bu verilerin merkeziyetsiz ve kriptografik olarak güvenli dijital kimliklerde toplanmasını kolaylaştırmaktadır. Geliştirilen bu sistem sayesinde AML/KYC verilerine ihtiyaç duyulmadan, blok zincir Oracle’ları ve ZK kanıtlarından yararlanılabilir. Otomatik akıllı sözleşmeler sıfır bilgi kriptografisi kullanarak güncellenmiş kimlik kontrolleri için periyodik olarak talepte bulunabilir.
Oracle’lar daha sonra çapraz kontroller yapmak için veri kaynaklarına ping atarak kimlik kontrolünün geçerliliğini doğrulamak ve onaylamak için kullanılabilir. Tüm süreç otomatikleştirilmekle kalmaz, aynı zamanda şeffaflığı üçüncü tarafların bütünlüğünü denetlemesine ve doğrulamasına olanak tanır.
Bankacılık, Stablecoin’ler ve CBDC’ler
Stablecoin’ler, emtialar (altın ve petrol) veya itibari para birimleri (USD veya JPY) gibi diğer varlıkların değerine sabitlenmiş tokenlerdir.
Özel olarak çıkarılan stablecoin’lerin aksine, merkez bankası dijital para birimleri (CBDC‘ler) egemen hükümetler tarafından çıkarılır. CBDC’ler stablecoin’ler ile aynı faydaları sunsa da kullanıcılar için önemli gizlilik ve güvenlik endişeleri doğurmaktadır. Örneğin, CBDC’ler tüm işlemleri izlemek ve takip etmek, kullanıcıları doğrudan vergilendirmek ve hatta siyasi veya diğer keyfi gerekçelere dayanarak hesapları dondurmak için kullanılabilir. Nijerya, Bahamalar, Jamaika ve Doğu Karayipler Para Birimi Birliği CBDC’leri resmi olarak başlatmıştır, ancak daha birçok merkez bankası kendi pilot programlarının ileri aşamalarındadır. ABD kısa süre önce FedNow adlı kendi CBDC sisteminin pilot uygulamasına ilişkin planlarını açıkladı.
- Bu da ilginizi çekebilir: Blockchain Teknolojisinin Avantajları ve Dezavantajları
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
