Semih Yiğit
Geçtiğimiz bölümde Bitcoin’in doğumundan hemen önce gerçekleşen bir dizi deneyleri anlatmıştım. Bu bölümde ise Bitcoin’in meydana gelmesinin ardından gerçekleşen kilit olayları anlatarak yazı dizisine son vereceğim.
Başlangıç
Satoshi Nakamoto’nun 8 sayfalık yeni dijital para sistemini anlattığı makalesini, mail listesindeki kişilere tartışmaya açmasının üzerinden yaklaşık olarak 15 yıl geçti. Bu mail listesinde yer alan kişiler arasında bilgisayar bilimcileri, kriptograflar, dijital para veteranları yer alıyordu. Yani Bitcoin son derece niş bir grup insanın tartışmasına açıldı.
2009 yılı Ocak ayının 3. gününde genesis block (ilk blok) Satoshi Nakamoto tarafından çıkarıldı. Satoshi’nin ilk işlemi şu mesajı içeriyordu :
“The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks”
Mesaj Bitcoin’in niyetlerini göstermesi açısından açıktı. Dünya Büyük Buhran’dan bu yana en büyük mali krizi yaşarken devletten ayrı bir merkeziyetsiz para sistemi için yeni bir vizyon doğuyordu.
12 Ocak 2009 tarihinde ilk Bitcoin işlemi Satoshi ile kriptografi aktivisti Hal Finney arasında 170.blokta gerçekleşti. Finney’nin ayrıca ağın piyasaya sürülmesinden sonra Satoshi ile birlikte Bitcoin madenciliği yapan ilk kişi olduğu bildiriliyor.
Bitcoin Pizza Günü
Hepinizin bildiği üzere bir önemli tarihi olay ise pizza günü olarak adlandırılan, 10,000 Bitcoin harcanarak Pizza satın alınan gündür. Floridalı programcı Lazslo Hanyecz bu teklifi yapmış ve forum sitesindeki bir başka biri teklifini Kabul etmişti. Böylece Bitcoin ile ilk ödeme gerçekleşmiş oldu.
Madencilik Endüstirisinin Doğumu
Bitcoin ağı, madencilerin Bitcoin’de verilen blok ödülleri aracılığıyla ağın çalışma süresini güvence altına almaları için ödüllendirilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu aynı zamanda Bitcoin para birimi için para basma işlemi olarak da hizmet eder.
27 Kasım 2010’da Slush Pool piyasaya sürüldü. Bitcoin endüstrisindeki en eski madencilik havuzu olan Slush Pool, potansiyel madencilere Bitcoin madenciliği yapmak için hesaplama kaynaklarını bir araya getirme ve yapılan işle orantılı blok ödüllerini paylaşma aracı sağladı. Bu, bol miktarda CPU gücüne sahip olmayan bireylerin toplu olarak ağın operasyonlarına katılmalarına ve bu süreçte Bitcoin kazanmalarına izin verdi.
O zamandan beri, madencilik endüstrisi, hash gücünün çoğunluğunu üreten nispeten az sayıda şirket ile daha az bir kulübe endüstrisi ve daha büyük ölçekli, enerji yoğun bir iş operasyonu haline geldi. Kripto para madenciliğinin kapsamı, diğer birçok kriptopara biriminin ortaya çıkmasıyla önemli ölçüde değişmiş olsa da, Slush Pool, Bitcoin ağının tarihinde ve olgunlaşmasında önemli bir dönüm noktası oldu.
Satoshi Nakamoto’nun Kayıplara Karışması
26 Nisan 2011’de Satoshi, Bitcoin projesinden ayrıldı ve geliştirmenin dizginlerini Gavin Andresen ve açık kaynak topluluğuna verdi. Bu noktaya kadar, Bitcoin’in gelişimi, kim olursa olsun, temelde Satoshi tarafından yönetiliyordu. Geriye dönüp bakıldığında, mucidin anonimliği, Bitcoin projesinin başarısı ve kalıcılığının özüydü. Takip eden yıllarda kolluk kuvvetlerinin kriptopara birimlerinin hain kullanımlarını engellemesiyle, sınırsız, izinsiz, mahremiyetin yaratıcısı/yaratıcıları olan Satoshi’nin reddedilemez bir şekilde tespit edilmesi doğal olurdu.
Alternatif para sistemini korumak, Ulbricht’inkinden farklı olmayan bir ceza alırdı. Satoshi’nin projeden uzaklaşması, Bitcoin’in güveni en aza indirilmiş, merkeziyetsiz, esnek bir finansal sistem olarak temeline sadık kalması için gerekliydi.
WikiLeaks – Sansüre Dayanıklı Para
2006 yılında aktif bir Şifrepunk olan Julian Assange tarafından kurulan internet sitesi WikiLeaks, hükümetlerin ve şirketlerin karanlık, gizli operasyonlarına ilişkin gizli belgeleri sızdırdıktan sonra, dünyanın dört bir yanındaki yönetim organları ve kısaltılmış kurumlarla gergin bir ilişki geliştirdi.
14 Haziran 2011’de WikiLeaks, PayPal’ın kâr amacı gütmeyen bir kuruluşun hesaplarını dondurmasının ve Visa ve Mastercard’ın ödemeleri askıya almasının ardından Bitcoin’de bağış kabul etmeye başladı. Mantıklıydı: WikiLeaks, Sansür ve güçlerin baskısı altında Dördüncü Gücün gerçeğe olan bağlılığının sarsılmaz bir örneği olmaya çalıştı ve Bitcoin ise küresel olmakla birlikte bu çabaları tamamlamak için sansüre dayanıklı bir muhasebe sistemi olarak görev yaptı.
Özellikle Satoshi, WikiLeaks’te Bitcoin kullanımıyla ilgili endişelerini dile getirdi. 2010 tarihli bir gönderide, “Bu dikkati başka bir bağlamda çekmek güzel olurdu” dediler. “WikiLeaks eşekarısı yuvasını tekmeledi ve sürü bize doğru geliyor.”
Bu iki varlığın eşleşmesi, Bitcoin’in kimliğini halkın gözünde bir muhalefet teknolojisi olarak pekiştirdi. Assange’ın 11 Nisan 2019’da tutuklanması, bir hareketin başındaki halka açık bir kişiliğin, kusurlu olmalarına rağmen, zayıf noktalarını daha da vurguladı.
Ligthning Network
Alternatif bir dijital nakit sisteminin Visa veya Mastercard gibi yerleşik küresel ödeme sağlayıcıları ile rekabet edebilmesi için, hayatımızın içine giren sayısız günlük işlemleri gerçekleştirebilecek kapasitede olması gerekir. Bitcoin, mevcut yinelemesinde, Henüz Visa’nın yapabileceği temel blok zincirinde saniyede binlerce işlemi gerçekleştirecek donanıma sahip değil, bu nedenle alandaki geliştiriciler ve yazılım mimarları Bitcoin’in ölçeklenebilirliğini giderek daha fazla tartışmaya başladığında, sayısız ölçeklendirme çözümü önerildi.
14 Ocak 2016’da Joseph Poon ve Thaddeus Dryja, Bitcoin için işlemlerin daha sonra çözülmek üzere zincir dışı ödeme kanalları üzerinden gerçekleşebileceği ve zincir üzerinde kriptografik olarak doğrulanabileceği bir ikinci katman ölçeklendirme çözümü olan Lightning Network’ü detaylandıran bir teknik inceleme yayınladı. .
Bu, daha hızlı ve daha ucuz işlemlere izin verirken temel blok zincirindeki işlem yükünü azaltacaktır. Sistem, Mart 2018’den beri Bitcoin’in ana ağında yayında ve önemli bir Bitcoin altyapısı olarak olgunlaşmaya devam etti.
Bitcoin’de ölçekleme tartışmaları devam etmektedir. Birçok analist Bitcoin’in ödeme aracı değil bir yatırım aracına dönüştüğünü düşünüyor. Gerçekten de geçmiş performansına baktığımızda Bitcoin en iyi değer saklama aracı olarak göze çarpıyor. Öte yandan ağın yavaşlığı ve pahalılığı ise ölçeklenme konusunda daha çok yolu olduğunu gösteriyor.
Yazı dizimiz burada sona ermiştir. Sabırla okuduğunuz için teşekkür ederim.
Kaynaklar :
1-https://bitcoin.org/bitcoin.pdf
2- https://mrob.com/pub/religion/extro_prin.html
3-https://chaum.com/publications/chaum-mix.pdf
4- https://sceweb.sce.uhcl.edu/yang/teaching/csci5234WebSecurityFall2011/Chaum-blind-signatures.PDF
5-https://cointelegraph.com/bitcoin-for-beginners/the-history-of-bitcoin
**Yazı dizisini pdf halinde indirmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Kriptoparalar hakkında; merak ettikleriniz, öğrenmek istedikleriniz, soru-cevap, güncel analizler için Telegram kanalımızda bizi takip edin ve iletişimde kalın. KoinSaati’nin Telegram Kanalına katılmak için tıklayınız.
