Onur Çaliş
Bu yazımızda, Bitcoin’in Native SegWit ve Taproot yükseltmelerini detaylı olarak kaleme alacağız.
Native SegWit ve Taproot, Bitcoin ağının ölçeklenebilirlik sorunlarını ele almak için geçirdiği yükseltmelerdir. SegWit’in (Segregated Wittnes) bir yükseltmesi olan Native SegWit, Bitcoin’in blok boyutu sınırlamalarının neden olduğu ağ tıkanıklığı sorununu ele almak için tasarlanmış Bitcoin adreslerinden oluşmaktadır.
SegWit güncellemesinden dört yıl sonra, Bitcoin ağı Taproot olarak bilinen bir başka yükseltme daha gerçekleştirdi. Taproot, BTC işlemlerinin işlenmesini kolaylaştırarak maliyet ve hız açısından daha verimli hale getirmek için oluşturulmuş bir yükseltmedir.
Bitcoin Nedir ve Neden Yükseltmeye İhtiyaç Duyar?
Bitcoin (BTC), internet bağlantısı olan herkesin bir ödeme işlemcisine veya bankaya ihtiyaç duymadan dijital olarak güvenli bir şekilde para depolamasına, göndermesine ve almasına olanak tanıyan açık bir para ağıdır.
Bitcoin, verimli bir şekilde çalışmak için merkezi bir finansal araca güvenmek yerine, işlemleri gerçekleştirmek ve işlemek için dağıtılmış, eşler arası (P2P) bir ağa dayanır.
Herkes bir düğüm çalıştırarak, Bitcoin madenciliği yağarak veya kripto para biriminde işlem yaparak Bitcoin ağına aktif bir katılım sağlayabilir. Bitcoin’in izinsiz ve merkeziyetsiz yapısı nedeniyle herhangi bir hesap kaydı veya evrak işi gerekmez.
Bitcoin’in altında yatan teknoloji olan blok zinciri, binlerce başka dijital varlığın yaratılmasının da önünü açarak Web3 hareketinin doğmasına neden oldu. Bununla birlikte, Bitcoin piyasa değeri açısından en büyük kripto para birimi olmaya devam ederken, teknik zorluklardan da yoksun kalmamıştır.
Ölçeklenebilirlik, Bitcoin blok zincirinin saniyede ortalama yedi işleme izin veren sınırlı blok alanı nedeniyle tartışmasız Bitcoin’in en büyük zorluğu olmuştur. Bu durum Bitcoin’in işlem ve ödemeleri işlemek için ölçeklenebilir bir ağ haline gelmesini zorlaştırmıştır.
Ağın popülaritesi arttıkça, BTC’yi zincir üzerinde transfer etmek pahalı, verimsiz ve yavaş bir süreç haline geldi. Bu verimsizlik sorunları, Bitcoin ağının büyük hacimli işlemlerin üstesinden gelmek için tasarlanmamış olmasından kaynaklanıyordu. Ancak Bitcoin’in blok zinciri alanında ve dijital bir ödeme ağı olarak rekabetçi kalabilmesi için ağın verimini artıracak çözümler geliştirmeye ihtiyacı vardı. Tam da burada Bitcoin cüzdan adresi yükseltmeleri devreye girdi.
Native SegWit ve Taproot gibi Bitcoin cüzdan adresi yükseltmeleri, Bitcoin ağının karşı karşıya olduğu ölçeklenebilirlik sorunlarını ele almak ve dijital para biriminin kitlesel olarak benimsenmesine yardımcı olmak için tasarlanmış çözümler sağlamada önemli bir rol oynamıştır.
İşlem Türlerini Anlamak
Bitcoin’in ilk günlerinde, insanlar artık eski adresler olarak bilinen yalnızca belirli tür adreslere erişebiliyordu. 2016 ve 2017 yılları arasında, Bitcoin’in blok boyutu etrafındaki tartışmalar, Bitcoin fiyatının yükselmesi ve ağ kullanımının önemli ölçüde artmasıyla ivme kazanmaya başladı. Bitcoin ağı o dönemde yalnızca maksimum 1MB blok boyutunu destekleyebiliyordu.
Bu blok boyutu, ağa herhangi bir zamanda eklenebilecek BTC işlemlerinin sayısını sınırlıyordu. Zamanla, tüm işlemlerin ağırlığı ağ tıkanıklığına yol açarak işlem onay sürelerinin yavaşlamasına ve yüksek işlem ücretlerine neden oldu.
Bunu çözmek için geliştiriciler, 2017 yılında soft fork ile başlatılan Segregated Witness teklifini sundular. SegWit, her bir BTC işleminin verilerinin boyutunu azalttı. Bunu, işlem imza verilerinin bir kısmını gerçek işlem verilerinden ayırarak başardı. Bu sayede işlemlerin boyutu daha hafif hale geldi ve bir bloğa daha fazla işlem sığdırılabildi.
SegWit, Bitcoin ağındaki işlemleri daha hızlı ve daha ölçeklenebilir hale getirerek işlem ücretlerini düşürdü. Bu yükseltme aynı zamanda Layer-2 ölçeklendirme çözümlerinin de önünü açarak Lightning Network’ü doğurdu. SegWit daha sonra Native SegWit olarak bilinen bir yükseltmeye tabi tutuldu.. Eski adreslerin aksine Native SegWit, bir Bitcoin bloğunun boyutunu ve ağırlığını azaltan ağırlık verimliliğine odaklandı.
SegWit’ten daha fazla ağırlılık verimliliğine sahip olan Native SegWit, daha yüksek işlem hızları sağlayarak ağın ölçeklenebilirliğini artırdı ve işlem başına alınan ücretleri daha da düşürdü. Eski adreslerin aksine, daha iyi okunabilirlik ve daha iyi hata tespiti için BTC adreslerini küçük harf haline getirdi. Yerel SegWit cüzdan adresleri “bc1” ile başlar.
Bununla birlikte, Bitcoin protokol yükseltmeleri sürekli olduğundan, 2021’de Bitcoin ağı başka bir yükseltme geçirdi ve Taproot cüzdan adreslerinin oluşturulmasıyla sonuçlandı.
Taproot, işlemlerin doğrulanması sürecini kolaylaştırmaya yardımcı olmak ve böylece daha ekonomik ve daha hızlı hale getirmek için tasarlanmıştır. Native SegWit’in aksine, Taproot’un ağa uygulanması imza toplamaya izin verir. Burada, birden fazla imza bir araya getirilebilir ve tek seferde doğrulanabilir. Ayrıca, tek imzalı ve çok imzalı işlemlerin birbirinden ayrılmasını zorlaştırdığı için gizliliği de artırdı.
Bitcoin ağındaki işlem türleri Bitcoin ekosisteminde çok önemli bir rol oynamaktadır. Bunun nedeni, her şeyin işlemlerin oluşturulabilmesini, iletilebilmesini, doğrulanabilmesini ve Bitcoin blok zincirine eklenebilmesini garanti etmek için tasarlanmış olmasıdır. Dahası, farklı işlem türleri ağın karşılaştığı çeşitli verimlilik sorunlarının çözülmesine yardımcı olur.
Native SegWit vs Taproot Temel Farklılıklar
Native SegWit ve Taproot, Bitcoin ağının karşılaştığı ölçeklenebilrilik sorunlarını ele alsa da, birkaç önemli farkları bulunmaktadır. Bunları şu şekilde açıklayabiliriz:
Verimlilik: Native SegWit işlemin boyutu azaltır ancak imza toplamayı desteklemezken, Taproot birden fazla imzayı bir araya getirerek maliyeti ve boyutu düşüren daha verimli işlemlere olanak tanır.
Maliyet: Native SegWit işlemleri daha az veri içerdikleri için daha ucuzken, Taproot işlemleri daha büyük veri boyutları nedeniyle daha pahalıdır.
Gizlilik: Native SegWit’in ek gizlilik özellikleri bulunmazken, Taproot, çoklu ve tek imzalı işlemlerin ayırt edilemez görünmesini sağlayarak kullanıcı gizliliğini artırır.
Akıllı Sözleşme İşlevselliği: Native SegWit akılı sözleşme özelliklerine sahip değilken Taproot daha az kaynak gerektiren karmaşık akıllı sözleşmelere sahiptir.
Sonuç
Native SegWit ve Taproot gibi protokol yükseltmeleri, Bitcoin ağının verimliliğini, ölçeklenebilirliğini ve gizliliğini artırmak için tasarlandı ve daha yüksek bir zincir içi işlem hacminin önünü açtı.
Native SegWit ve Taproot gibi protokol yükseltmeleri, işlem hızlarını artırarak ve işlem maliyetlerini azaltarak Bitcoin’in kitlesel olarak benimsenme yolunda ilerlemesine yardımcı oluyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Bitcoin ağında Legacy, SegWit, Native SegWit ve Taproot gibi farklı adres türleri arasındaki işlemler uyumlu mudur?
- Evet, farklı adres türleri arasındaki işlemler Bitcoin ağında uyumludur. Ancak, hem gönderen he mde alan adresler Native SegWit veya Taproot gibi daha yeni türlerden olduğunda, azaltılmış işlem boyutu ve maliyeti gibi verimlilik avantajları optimize edilir.
Native SegWit ve Taproot nedir ve neden Bitcoin ağına dahil edilmiştir?
- Native SegWit ve Taproot, Bitcoin’in ölçeklenebilirlik sorunlarını ele almak için sunulan protokol yükseltmeleridir. SegWit’in bir evrimi olan Native SegWit, yeni adres türleri oluşturarak ağ tıkanıklığını azaltmaya yardımcı olurken, Taproot işlem doğrulamasını kolaylaştırarak işlemleri daha hızlı ve daha uygun maliyetli hale getirir.
Native SegWit ve Taproot, Bitcoin’in ölçeklenebilirlik sorunlarını ele alma konusunda nasıl farklılık gösteriyor?
- Native SegWit, imza toplamayı desteklemeden işlem boyutunu azaltarak işlem maliyetlerini düşürür. Öte yandan Taproot, potansiyel olarak daha yüksek bir veri boyutunda olsa da, daha verimli işlemler için birden fazla imzayı bir araya getiren imza toplamaya izin verir.
Native SegWit ve Taproot’un Bitcoin’in gizliliği ve akıllı sözleşme işlevselliği üzerinde nasıl bir etkisi var?
- Native SegWit ek gizlilik özellikleri ya da akıllı sözleşme yetenekleri sunmaz. Buna karşılık Taproot, tek ve çok imzalı işlemleri ayırt edilemez hale getirerek gizliliği artırır ve daha az kaynak gerektiren karmaşık akıllı sözleşmeleri destekler.
Native SegWit ve Taproot gibi yükseltmeler Bitcoin’in kitlesel olarak benimsenmesine giden yolda nasıl katkıda bulundu?
- İşlem hızlarını artırarak, maliyetleri düşürerek ve gizliliği geliştirerek, Native SegWit ve Taproot gibi yükseltmeler Bitcoin’in zincir üzerindeki işlem hacmini artırmaya yönelik önemli adımlardır ve böylece Bitcoin’in kitlesel benimsenme ve daha geniş kullanılabilirlik yolculuğuna yardımcı olur.
Kaynak: https://trustwallet.com/tr/blog/bitcoin-native-segwit-vs-taproot-a-comprehensive-guide-for-beginners
- Bu da ilginizi çekebilir: Segregated Witness (SegWit) Nedir?
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
