Garen Varjabetoğlu
Dünya, altın standardını terk edeli yarım yüzyıl oldu. Peki merkez bankaları neden hala altın stokluyor?
Altın standardı; bir ülkenin yerel para biriminin değerinin, altına endekslenmesini temel alan bir sistemdir. Bu sistem nedeniyle, merkez bankaları kâğıt parayı altın karşılığında bastıkları için günümüzdeki gibi diledikleri gibi para basamazlardı.
Altın, artık günümüzde ödeme aracı özelliğini yitirdi. Yazının başındaki soruma dönelim, peki merkez bankaları rezervlerinde neden altın bulunduruyor?
Bunun iki temel nedeni var:
- Güvenilirlik
- Portföy çeşitliliği
Güvenilirlik
Ülkelerin altın stokları, yerel para birimlerinin güvenilirliğini korur. O ülkeye borç veren/verecek kuruluşlara güven verir. Altın standardı uzun bir süredir kullanılmasa da altın, değerli bir metal olma özelliğini kaybetmedi. Altın bir nevi stratejik bir rezerv tutma aracıdır. İstendiği zaman paraya çevrilebilir ve ülkenin siyasi veya ekonomik istikrarına olan güvenin sarsılması durumunda, altın, kredibilitesine olan güveni destekleyen bir dayanak noktası olur.
Günümüzde gelişmekte olan ülkeler arasında yaşanan altın rezervi artırma yarışının temeli budur. Gelişmekte olan ülkelerin, gelişmiş ülkelere kıyasla riskleri yüksektir ve bu da güven ortamını zedeleyen bir unsurdur. Finansal açıdan güven ortamını sağlayabilmek için gelişmekte olan ülkeler, altın rezervlerini artırmaya çalışır.
Portföy Çeşitliliği
Merkez bankalarının altın stoklamasının ikinci nedeni ise portföylerini dengeleme isteğidir. Gelişmiş ekonomilerde döviz rezervi fazla değildir; fakat tam tersine altın rezervi fazladır. Gelişmekte olan ülkelerde ise döviz rezervi fazla, atın rezervi daha düşük seviyelerdedir. Bunun nedeni, gelişmiş ülkelerin para birimi ya rezerv para birimidir ya da dünya ticaretinde geçerli para birimine sahip oldukları ve o para biriminin de para basma yetkisinin kendilerinde olduğu için döviz rezervi bulundurmaya ihtiyaç duymamalarıdır. Bu yüzden, gelişmekte olan ülkelerin merkez bankaları portföylerini çeşitlendirmek ister ki olası bir rezerv para biriminin değer kaybetmesi durumunda ellerinde bir alternatifleri olsun.
Ülkelere Göre Altın Rezervleri
Merkez bankalarında en fazla altın rezervi bulunduran ilk 10 ülkeye göz atalım.
Listedeki verileri Dünya Atın Konseyi (World Gold Council) sitesinden alınmıştır. Veriler, 2021 yılının 2. çeyreği sonunda yayınlanan rapora göre hazırlanmıştır. Birim cinsi tondur.
- ABD – 8.133,46
- Almanya – 3.359,12
- İtalya – 2.451,84
- Fransa – 2.436,32
- Rusya – 2.292,31
- Çin – 1.948,31
- İsviçre – 1.040
- Japonya – 845,97
- Hindistan – 703,71
- Hollanda – 612,45
Türkiye bu listede, merkez bankasında 407,60 ton altın rezervi bulundurarak 12. sırada yer alıyor. Görebileceğiniz üzere en çok altın rezervini elinde bulunduran ilk 10 ülkenin çoğu (7 ülke) gelişmiş ülkelerden oluşuyor.
- Bu da ilginizi çekebilir: Faiz Neden mi, Sonuç mu?
Kriptoparalar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
