KoinSaati
Kripto projeleri 2021 yılına göre daha yaygın hale gelmiş olsa da geçtiğimiz aylarda kripto piyasasında yaşanan Terra kriziyle başlayan düşüşler, piyasa genelinde büyük tasfiyelere yol açtı. Buna rağmen kripto kullanım oranı geçtiğimiz yıla göre %880 arttı.
Aralık 2021 itibarıyla dünya nüfusunun %5’inden azı kriptoda işlem yapıyordu ancak ölçeklenebilir Web3 uygulamalarının potansiyeli göz önüne alındığında bu oran hızla artacaktır.
Bu yazımızda 2023 ve sonrası için kripto dünyasındaki birkaç blockchain projesini inceliyoruz. Aşağıdaki liste, 2023’te izlenecek umut vaat eden 4 Layer-1 kripto projesini içeriyor.
1. Kadena
Kadena, eski JP Morgan yöneticilerinden olan Stuart Popejoy ve Will Martino tarafından Haziran 2016’da kuruldu. Kadena, işletmelerin ve kuruluşların verileri merkeziyetsiz ve verimli bir şekilde işlemesine ve paylaşmasına olanak tanır. Ayrıca mevcut nesil blockchain’lerin karşı karşıya olduğu hız, ölçeklenebilirlik ve güvenlik gibi sorunları da ele alıyor.
Kadena ekosistemi, ”Chainweb” adı verilen Layer-1 genel zincir protokolü ve ”Kuro” adı verilen Layer-2 izinli protokolden oluşur. Kadena, bugün kullanımda olan tek parçalı ve ölçeklenebilir Layer-1, proof-of-work (PoW) ağıdır.
Diğerlerinden Farkı
Bitcoin bir PoW blockchain’idir. Yani; akıllı sözleşmeler ve ölçeklenebilirlik, Bitcoin’in ele almadığı iki konudur. Akıllı sözleşmelere sahip başka PoW blockchain’ler de mevcuttur. Ethereum buna bir örnek olsa da ölçeklenebilirlik gibi sorunlara sahiptir. Kadena ise ölçeklenebilir bir akıllı sözleşmeler platformu olarak bu sorunu ortadan kaldırır.
Kadena’nın aynı anda çalışan 20 zinciri, kapasitesini ve güvenliğini önemli ölçüde artırır. Zincirler, birbirlerinin geçmişine çapraz referans verirken aynı anda birden fazla blok ekleyebilir. Bu, kötü aktörlerin sisteme müdahale etmesini zorlaştırır.
2. Solar Network
Solar Network, Bizans Hata Toleransı (Byzantine Fault Tolerance – BFT) konsensüs mekanizmasını kullanan, tamamen merkeziyetsiz, enerji verimli bir blockchain’dir. Konsensüs, SXP adlı yerel token’ı tarafından desteklenen Delegated proof-of-stake (DPoS) algoritması aracılığıyla elde edilir. Blok üreten ve işlemleri doğrulayan 53 oy verilmiş delege tarafından güvence altına alınır.
Diğerlerinden Farkı
Solar, merkezi bir şirket veya yönetim olmaksızın tamamen SXP token sahipleri tarafından yönetilir. Bu yüzden de Solar Network, gerçek bir merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO) olduğunu iddia ediyor.
Solar’ın değer önerisi, eklentilerin Javascript ve TypeScript dillerinde Layer-1’de geliştirilmesini sağlar. Bu, yerel akıllı sözleşmelere ve ağ üzerinde ölçeklenebilirliğe olanak tanır.
3. Shardeum
Shardeum, üzerinde merkeziyetsiz uygulamaların (DApp’ler) sorunsuz bir şekilde dağıtılabildiği, EVM uyumlu bir akıllı sözleşme Layer-1 blockchain’dir. Sonsuz ölçeklenebilirlik, gerçek merkeziyetsizlik ve sağlam güvenlik ile dinamik olarak çalışan bir ağdır. Shardeum, ölçeklenebilirlik sorununu çözerek milyarlarca günlük kullanıcıyı ölçeklendirmek ve ekosistemde barındırmak için oluşturulmuş ilk ağ olduğunu iddia ediyor. Ayrıca Shardeum, günümüzde neredeyse tüm Web3 ağlarının ya merkeziyetsizlik ya da ölçeklenebilirlik ile ilgili sorunları olduğunu düşünüyor.
- Bu da ilginizi çekebilir: Shardeum Nedir?
Shardeum’un temel ilkesi, ağı açık, iş birliğine dayalı ve topluluk odaklı bir şekilde oluşturmak ve işletmektir. Kurucular, merkeziyetsizliğin tüm insanlığın geleceği olduğuna inanıyor ve çabalarının sonunda endüstriler ve topluluklar arasında merkeziyetsizliği getirmek için diğer ağlara ilham vereceğini umuyor. Platform, 2018’in başlarında başlatılan Shardus adlı benzersiz bir dağıtılmış defter projesi kullanılarak geliştiriliyor.
Diğerlerinden Farkı
Shardeum, ölçeklenebilirlik sorununu ele almanın yanı sıra anında kesinlik ve düşük gecikme ile DApp’leri kendi ağında barındırmayı ve taşımayı kolaylaştırmak için EVM uyumlu olacaktır. Ağa eklenen her node, verimi artıracak ve onu doğrusal olarak ölçeklenebilir hale getirecektir.
Ayrıca Shardeum ağı, verileri depolamak için ayrı ”arşiv düğümleri” (archive node) ve işlemleri doğrulamak için “doğrulayıcı düğümler” (validator node) kullanacaktır. Bu, düşük konfigürasyonlu cihazların ağa katılmasını, teşvikler kazanmasını ve ağı gerçekten merkeziyetsiz halde tutmasını sağlar. Shardeum’daki benzersiz fikir birliği mekanizması ve mimarisi, çok düşük ve istikrarlı işlem ücretleriyle ölçeklenmesine yardımcı olur.
4. Hedera Hashgraph
Hedera, 3. nesil halka açık dağıtık defterler arasında öne çıkıyor. Şu anda çeşitli sektörlerden 39 kurumdan oluşan yönetim konseyinin yardımıyla işleyen bir akıllı sözleşmeler platformudur. Ağ şu anda, yönetim konseyi tarafından yönetilen düğümlerle izin verilen bir model üzerinde çalışıyor. 2022 içerisinde de izinsiz bir ağa geçmeyi planlıyor. Ağ, neredeyse hiç ücret ve enerji kullanımı olmadan saniyedeki işlem hızını önemli ölçüde arttırmayı başardı.
Hedera, kendisini ağda kullanılan konsensüs mekanizması olarak da genişleten Hashgraph adlı DAG benzeri bloksuz bir mimariyle çalışır. Eşzamansız Bizans Hata Toleransı (Asynchronous Byzantine Fault Tolerance – aBFT) güvenlik standardını karşılayan çok az ağdan biridir. Bir aBFT, konsensüs algoritmaları arasında en güvenli olanıdır. Ağdaki her işleme, node’lar tarafından edinilen zaman damgalarının medyanı olan bir zaman damgası atanır. İşlemler daha sonra ücretlere göre değil zaman damgalarına göre gerçekleştirilir.
Diğerlerinden Farkı
Hedera, düşük ve istikrarlı gaz ücretleri ile yüksek verim ve güvenlik gösterdiğinden, izinsiz ağa geçtiğinde ölçeklenebilirlik sorununu çözmeyi amaçlıyor. Zaman damgalı bloksuz konsensüs, işlemlerin hız, adalet ve anında sonuçlanmasını sağlar. aBFT güvenlik derecesine ve Web2 işletmeleri için çekici olabilecek yönetim konseyindeki kilit kurumsal ortaklara sahiptir. Ayrıca Hedera, Karbon negatif blockchain’ler arasındadır.
- Bu da ilginizi çekebilir: Kripto Para Birimi Stake Rehberi
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
