KoinSaati
Ölçeklenebilirlik, günümüz blockchain dünyasının en çok tartışılan konuları arasında yer alıyor ve bu konuda Layer-1 ve Layer-2 çözümlerinden bahsediliyor.
Bu yazımızda, Layer-1 ve Layer-2 arasındaki farklardan bahsederek 2023 yılının Layer-1 kripto projeleri için nasıl geçebileceğini değerlendiriyoruz.
Layer-1 vs Layer-2
Layer-1, altta yatan ana blockchain mimarisini tanımlamak için kullanılan terimdir. Layer-2 ise altta yatan blockchain’in üstünde yer alan yani üst üste binen bir ağdır.
Ölçeklendirme çözümleri, doğrudan blockchain’e ya da bağlantılı farklı bir ağ üzerinde uygulanmalarına göre çeşitlilik gösterir. Birinci ölçeklenebilirlik düzeyi olan Layer-1, blockchain ağları hız ve güvenlik işlemlerinin işletilmesi için oluşturulmuştur. Layer-2 ise ikinci ölçeklenebilirlik düzeyidir ve mevcut blockchain ağlarının ölçeklenebilirliğini artırmak için kullanılacak teknolojik gelişmeleri belirtir.
Layer-1, temel blockchain’in diğer adıdır ve genel çalışma sistemini daha fazla ölçeklenebilir hale getirmek için temel protokolün kendisini geliştiren bir dizi çözüm sunar. Yani; Layer-1 çözümleri söz konusu olduğunda temel işlem altyapısının üzerine herhangi bir ekleme yapılmasına gerek yoktur. BNB Smart Chain (BNB), Ethereum (ETH), Bitcoin (BTC) ve Solana gibi protokoller, önde gelen Layer-1 protokolleridir.
Layer-2 ise mevcut bir blockchain’in üzerine inşa edilmiş ve büyük kripto para ağlarının karşılaştığı işlem hızı ve ölçekleme zorluklarını çözmeyi amaçlayan ikincil bir protokolü ifade eder. Böylelikle Layer-2 çözümleri, ağ güvenliğinden ödün vermeden yüksek verim elde etme imkânı sunar.
Bitcoin ve Lightning Network örneğinde; Bitcoin, Layer-1 ağıdır, Lightning Network ise Layer-2’dir.
Layer-1, temel blockchain’i tanımlamak için kullanılırken ise Layer-2 temel blockchain’in üstünde yer alan, üst üste binen bir ağı tanımlar. Layer-2 protokolleri, blockchain işlemlerinin ve süreçlerinin Layer-1 ağından bağımsız olarak gerçekleşebileceği ikincil bir çerçeve oluşturur.
Layer-1 Çözümleri
Layer-1 çözümlerinin esas olarak anlamı, genel sistemi daha ölçeklenebilir hale getirmek için temel protokolün kendisini geliştirmektir. En yaygın iki Layer-1 çözümü şunlardır:
- Konsensüs protokolü değişiklikleri
- Parçalama (Sharding)
Konsensüs Protokolü Değişiklikleri
Ethereum gibi birçok proje, proof-of-work (PoW) gibi daha eski, daha karmaşık konsensüs protokollerinden, proof-of-stake (PoS) gibi daha hızlı ve daha az savurgan protokollere geçiyor.
- Bu da ilginizi çekebilir: Ethereum Merge Nedir?
Bitcoin ve Ethereum, madencilerin hesaplama güçlerini kullanarak kriptografik olarak zor denklemleri çözdüğü PoW kullanır. PoW oldukça güvenli olsa da sorun çok yavaş olabilmesidir. Bitcoin saniyede yalnızca 7 işlemi yönetirken Ethereum, iyi bir günde saniyede yalnızca 15-20 işlemi yönetebilir. Bu nedenle Ethereum, PoW’dan PoS’a geçmek istiyor.
Parçalama (Sharding)
Parçalama veya sharding, şu anda birden çok projenin üzerinde çalıştığı en popüler Layer-1 ölçeklenebilirlik yöntemlerinden biridir.
Bir ağın her işlemde sırayla çalışmasını sağlamak yerine sharding, bu işlem kümelerini “parçalar” adı verilen küçük veri kümelerine böler. Bu parçalar daha sonra ağ tarafından paralel olarak işlenebilir.
Layer-1 çözümlerinin en büyük artısı, mevcut mimarinin üzerine herhangi bir şey eklemeye gerek olmamasıdır. Ancak yine de sorunsuz değildir.
Kapanış Düşünceleri
Ölçeklenebilirlik, kripto para birimlerinin ana akım olarak benimsenmesini engelleyen en büyük sorundur. Kripto para birimlerinin ölçeklenebilir ve günlük işlemler için yeterince hızlı olduğundan emin olmak ve bu sorunu çözmek için özel olarak oluşturulmuş protokollere ihtiyacımız olduğu kaçınılmaz bir gerçek olsa da 2023 yılı, Layer-2 projelerinin yanında Layer-1 projelerinin de popülaritesini arttıracak gibi görünüyor.
- Bu da ilginizi çekebilir: 2023’te Takip Edilmesi Gereken 4 Layer-1 Kripto Projesi | Bölüm 1
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir.
Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
