KoinSaati
Layer 2, mevcut bir blockchain üzerine inşa edilmiş ve büyük kripto para birimi ağlarının karşılaştığı işlem hızı ve ölçekleme zorluklarını çözmeyi amaçlayan ikincil bir protokolü belirtir.
Ölçeklendirme çözümleri, doğrudan blockchain’e veya blockchain’le bağlantılı farklı bir ağ üzerinde uygulanmasına göre değişir. Birinci ölçeklenebilirlik düzeyi olan Layer-1 blockchain ağları, hız ve güvenlik işlemlerinin işletilmesi için oluşturulmuştur. Layer-2 ise ikinci ölçeklenebilirlik düzeyidir ve mevcut blockchain ağlarının ölçeklenebilirliğini arttırmak için kullanılacak teknolojik gelişmeleri belirtir.
Layer-2 çözümlerinin iki ana örneği, Bitcoin Lightning Network ve Ethereum Plasma’dır ve her iki çözüm de blockchain sistemlerine daha fazla verim sağlamak çalışır. Lightning Network, temelde blockchain işlemlerini gerçekleştiren ve bunları ana zincire bildiren durum kanallarına dayanır. Kullanıcılara ana zincir dışındayken bile hızlı ödeme yapmalarına olanak tanır. Ethereum Plasma çerçevesi ise ağaç benzeri bir yapıda modellenmiş küçük blockchain’leri olan yan zincirlerden oluşur.
Ethereum Plasma zinciri, Merkle Tree’den ve akıllı sözleşmelerden yararlanır. Bu, Ethereum blockchain’lerinin (Plasma zinciri) daha küçük versiyonlarını sağlayarak ana zincirle (Ethereum blockchain’i) iletişim kurmalarına izin verir. Bir önceki yazımızda Ethereum’daki 5 Layer-2 projesini incelemiştik, bu yazımızda da öncekinden farklı 5 Layer-2 projesini inceliyoruz.
1) xDAI
xDAI, proof-of-stake (PoS) konsensüs mekanizmasıyla çalışır. Kullanıcılar, validator olarak xDAI (ABD Dolarına sabitlenmiş bir stablecoin) token’larını ağ üzerinde stake edebilirler.
xDAI, Ethereum’un DAI token’ı ile 1:1 orana sahiptir ve xDAI Chain’e köprülenir. xDAI, 1 dolarlık bir fiyat sabitini korumayı hedefleyen ve öncelikle bir işlem ödeme token’ı olarak kullanılan bir stablecoin’dir. Ethereum’da DAI yerine xDAI Chain’de xDAI kullanmanın yararı, işlem ücretinin önemli ölçüde düşük olmasıdır.
2) Parastate
Polkadot’un Parastate’i, alternatif bir Ethereum Virtual Machine (EVM) olabilir. Parastate, Ethereum ağı üzerine kurulu merkeziyetsiz uygulamalar aracılığıyla çalışır. Ayrıca WebAssembly benzeri bir EVM olan EWASM’ı vardır. EWASM, hesapları ve blokların veri yapısını EVM ile paylaşır.
Parastate platformu, STATE ve pDOT ile iki token’lı bir yapı sunar. Parastate’in yerel token’ı STATE’dir. pDOT token’ı, kullanıcılar DOT token’larını stake edip kilitlediğinde verilir. Kullanıcılar bunu Polkadot’taki Parastate parachain müzayedesini desteklemek ve teklif vermek için yapar.
3) Cartesi
Cartesi, diğer blockchain ağlarındaki genel sorunları çözmek için kendi Layer-2 çözümünü sunar. Buna ek olarak Cartesi işlem ücretlerini ve ölçeklendirme sorunlarını çözmeye çalışıyor.
Cartesi Machine, geliştiricilerin Linux ekosisteminde merkeziyetsiz uygulamaları off-chain olarak çalıştırmalarına olanak tanır. Node operatörleri, CTSI yerel token’ı ile teşvik edilerek ağ ile şeffaf bir şekilde etkileşim kurmaya teşvik edilir.
Cartesi’nin ortakları arasında IOTA Foundation, Binance Smart Chain ve Travala yer alıyor.
4) ZKSwap
ZKSwap, bir AMM ile çalışan merkeziyetsiz bir borsadır. Zk-Rollup teknolojisi ile güçlendirilen ve Ethereum ana ağında çalışan ZKSwap, bir Layer-2 ölçekleme çözümü sunar.
ZKSwap, sürekli olarak oluşturulan sıfır bilgi kanıtlarıyla (zero-knowledge proof) tüm token’ları Layer-2’ye aktarır ve trade işlemlerinin sıfır işlem ücreti ve sınırsız ölçeklenebilirlik ile yürütülmesine izin verir.
5) Skale
Skale, işlem sürecini Ethereum’un ana ağından uzaklaştıran yan zincirlere (side chain) dayanan açık kaynaklı bir Layer-2 ağıdır. Kullanıcılar, zincir başına saniyede 2.000 işlem gerçekleştirebilir blok süresi ise 1 saniyenin altındadır.
Skale, merkeziyetsiz depolamayı, EVM aracılığıyla makine öğrenimini, akıllı sözleşmeleri destekleyebilir ve roll-up’ları yürütebilir. Skale’de binlerce bağımsız blockchain, güvenlik veya merkeziyetsizlikten ödün vermeden yüksek hızlar ve işlevsellik ile desteklenebilir.
- Bu da ilginizi çekebilir: 2022’de Takip Edilmesi Gereken 5 Layer-2 (L2) Kripto Projesi | Bölüm 1
Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak için tıklayınız.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan KoinSaati sorumlu tutulamaz.
